Τρεις μέρες στην έρημο του Αγίου Όρους

Πολύ θα ήθελα να μπορούσα, αλλά δεν γίνεται. Είναι το φύλο, βλέπεις, που εμποδίζει. Ίσως και άλλα που εμποδίζουν επίσης, προφανώς.

Μεταφέρω απόσπασμα από ένα βίντεο που ανέβηκε στο you tube και αφορά σε ένα τριήμερο οδοιπορικό στην έρημο του Αγίου Όρους. Υπάρχει έρημος στο Άγιο Όρος; με ρωτάς. Δεν το ήξερα, απαντώ, όμως, υπάρχει. Και ο λόγος να το μεταφέρω εδώ είναι; Θα σου πω: Μου έκανε εντύπωση, όπως μου κάνει πάντα, όταν ασχολούμαι με την ασκητική γενικότερα. Είναι ένα θέμα που με αγγίζει, είναι ένας τόπος που με συγκινεί για αυτό που υπόσχεται κυρίως αλλά όχι μόνο, και τέλος, για να μαθαίνουμε (όσοι ενδιαφέρονται, εννοείται) περισσότερα για τα όσα συμβαίνουν εκεί, να προσπαθήσουμε να αφουγκραστούμε αυτό το κάτι που μας ξεπερνά και μας ξεφεύγει, και που βρίσκεται πάνω από τα κοσμικά και τα εφήμερα. Κι ας λέγονται διάφορα από διαφόρους. Δεν είναι Θεός αυτό που τα λέει κατά την ταπεινή μου άποψη, γι' αυτό πιστεύω πως πρέπει να παραμένουμε σε εγρήγορση. Και να συνεχίζουμε να διάγουμε τον καλό αγώνα όσο μπορούμε και θέλουμε και μας το επιτρέπουν οι δυνάμεις μας, φυσικές και μη.

Γράφει λοιπόν ο προσκυνητής μας στο κανάλι "ο καλός ποιμήν":

"Η ταινία αυτή αφιερώνεται σ' όλους εκείνους τους ανθρώπους που, αν και θα το ήθελαν, δεν είχαν την ευκαιρία να ζήσουν την εμπειρία μιας επίσκεψης στο Άγιο Όρος. Στους άνδρες που για διαφόρους λόγους δεν μπόρεσαν να βρεθούν ποτέ εκεί... Κυρίως όμως στις γυναίκες που τρέφουν βαθιά αγάπη για το Άγιο Όρος, αλλά ταυτόχρονα και σεβασμό προς το άβατο."

Το κείμενο συνεχίζει:

"Η άκρη της χερσονήσου του Άθω, η απόκρημνη βουνοπλαγιά από το ακρωτήρι Άκραθος κοντά στην πλαγιά Μεγίστης Λαύρας μέχρι και τη σκήτη Μικράς Αγίας Άννης είναι γνωστή ως έρημος του Αγίου Όρους. Τη λένε έτσι γιατί είναι στ' αλήθεια απ' τη φύση της τόπος έρημος, σκληρός, κακοτράχαλος. Μια σειρά από τραχιές, σχεδόν κατακόρυφες πλαγιές, δύσβατες και συχνά απροσπέλαστες, που τις αυλακώνουν χαράδρες απότομες, σχισμάδες στα βράχια απλησίαστες.
Αυτή η απόκοσμη μεριά στο Περιβόλι της Παναγιάς είναι ίσως η μοναδική γωνιά της γης όπου κρατά ζωντανή την πρωτοχριστιανική παράδοση των ερημιτών της Αιγύπτου, του Σινά και της Παλαιστίνης. Είναι το μέρος όπου ασκητεύουν οι πιο ανυποχώρητοι και σκληροτράχηλοι αγωνιστές του Μοναχισμού, ακούραστοι, ταπεινοί Άτλαντες της Ορθοδοξίας. Ψυχές που έχουν τρωθεί από τον θείο έρωτα τόσο βαθιά και καθοριστικά, ώστε απαρνήθηκαν, όχι μόνο τον κόσμο με τις χαρές και τα θέλγητρά του, αλλά και αυτήν ακόμα την κοινοβιακή ζωή του Μοναστηριού, για να βιώσουν την τέλεια ησυχία, την απόλυτη αφοσίωση στο Θεό, απογυμνωμένοι από τις φροντίδες του κόσμου, αλλά κι απ' αυτές τις στοιχειώδεις ανάγκες της σιγικής ύπαρξης.
Ερημίτες ταγμένοι με αυταπάρνηση, ριγμένοι με πάθος στον αγώνα της αδιάλειπτης νοερής προσευχής, της προσευχής που θα τους φέρει στη θέωση εκεί, στ' ακροτελεύτια σύνορα, στις εσχατιές του ενθάδε προς το επέκεινα.
Αν ο προσκυνητής, πατώντας το Άγιον Όρος, νιώσει μια κατάνυξη όμοια μ' αυτή που τον πλημμυρίζει μέσα σε μια εκκλησιά, τότε σίγουρα θα κυριευθεί από το δέος που θα νιώσει καθώς η ματιά του θα διαβεί την Πύλη του ιερού της σαν φτάσει στο κατώφλι της ερήμου. Γιατί σ' αυτόν τον τόπο τον μυστηριακό είναι αυτή η γωνιά του το επίκεντρο όπου το μυστήριο αναδύεται σε μέτρα υπερθετικά.
Αυτός είναι ίσως κι ο πιο σημαντικός λόγος που κάνει τους προσκυνητές να έλκονται από την έρημο του Άθου. Δεν είναι σίγουρα ο μόνος, είναι κι η επιθυμία να αντικρίσεις από κοντά κελιά κρεμασμένα στους βράχους, σε σπηλιές πραγματικές αετοφωλιές. Η ελπίδα ν' ανταμώσει σε αγιασμένες ασκητικές μορφές που πάνω τους καθρεφτίζεται η Θεία Χάρις, η λαχτάρα ν' ακούσεις δυο λόγια απλά, ταπεινά αλλά σοφά, βγαλμένα μέσα από την καρδιά σαν γέννημα Πνεύματος Αγίου."

Αυτή είναι η αρχή της αφήγησης, με το προσκύνημα να συνεχίζεται με σκέψεις και εικόνες πλούσιες από έμπνευση και Άγιον Όρος, για όποιον θέλει να το παρακολουθήσει.

Επιτρέψτε μου όμως να πω εδώ τι σημαίνει για μένα Άγιον Όρος, μιας και αυτό είναι στην ουσία το θέμα της ανάρτησης.

Το Άγιο Όρος για μένα είναι ένας κόσμος έξω από τον κόσμο που πάντα με προσέλκυε με τις αρχές που τον διέπουν και που τον βρίσκουν αποστομωτικά αντίθετο προς το status quo του κόσμου τούτου. Στερήσεις, κακουχίες, αυταπάρνηση, που όμως για τους ίδιους τους ασκητές είναι δώρα Θεού που τα δέχονται και τα υπομένουν σαν ευλογία, ευεργετικά και ευχαριστήρια. Πόση δύναμη κρύβεται μέσα στις ασκητικές μορφές που περιδιαβαίνουν σιωπηλά τα απόκρημνα μονοπάτια, δεν θα το μάθουμε πιθανόν ποτέ, εγώ τουλάχιστον. Βλέπω ωστόσο καθαρά την εκ διαμέτρου αντίθεση των ασκητικών μορφών των αγίων μας που ξετυλίγουν το κουβάρι του βίου τους μέχρι και σήμερα, με τους δυτικόφερτους παχουλούς Αγιο-Βασίληδες με τα κατακόκκινα μάγουλα έτοιμα να εκραγούν και που έχουν κατακλύσει λόγω των γιορτών τις βιτρίνες των καταστημάτων, χωρίς να αφήνουν ωστόσο κανένα νόημα πίσω τους για μένα, καμία διδαχή.

Εκείνοι όμως, οι σημερινοί άγιοι, είναι διαφορετικοί, απόκοσμοι, αλλά τόσο οικείοι. Η παρουσία τους με τα σκαμμένα πρόσωπα και τα φθαρμένα ράσα, τα λίγα λόγια που ξεστομίζουν στα διαλείμματα της σιωπής τους, εκπέμπουν με έναν τρόπο μυστηριακό όλη τη Χάρη του Θεού. Αγάπη υπερκόσμια που λίγο αν πεις ότι γρατζουνάς ένα ίχνος χαραμάδας πάνω στην επιφάνεια του αψεγάδιαστου στυλ σου, φωτίζεται με φως διαφορετικό και μυστήριο, ένα φως ιλαρό που φτάνει νικητής ακόμα και στο σκοτεινότερο κελί της κοσμικής ύπαρξής μας.

Δρόμοι μοναχικοί, κι όμως, παγκόσμιοι, δρόμοι οικουμενικοί που γεφυρώνουν γη και ουρανό. Και τόσο δοτικοί! Μόνο να δίνουν ξέρουν. Η αδιάλειπτη προσευχή των μοναχών και των ασκητών, παρ' όλη την απομόνωσή τους στις παρυφές του κόσμου, ακουμπάνε τον καθέναν μας και όλους, την ανθρωπότητα, τα έθνη, το μεγαλείο της αγάπης, την ειρήνη του κόσμου και την ειρήνη των ανθρώπων και που όλοι μας βαθιά μέσα μας ποθούμε και λαχταράμε και ελπίζουμε.

Κάποιος να προσεύχεται για σένα, για το καλό της ανθρωπότητας και το δικό σου, για την ειρήνη και την αποκατάσταση, για τη σωτηρία... Δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι πιο αλτρουιστικό από αυτό που συμβαίνει στις κυψέλες της Ορθοδοξίας, στα μοναστήρια, στα ασκηταριά, στις σκήτες, στα κελιά, στο Άγιον Όρος...

Θα ήθελα να μπορούσα να το επισκεφτώ, να προσκυνήσω στο Περιβόλι της Παναγιάς, της Κυράς του Αγίου Όρους, όμως το φύλο δε μου το επιτρέπει. Αλλά, όπως λέει και ο άντρας μου, για όλα υπάρχει μια δικαιολογία... Ίσως να είναι για καλό. Γιατί το έργο που γίνεται εκεί, στο "επέκεινα" που λέει και ο προσκυνητής μας στην αφήγησή του, εκεί, στο επέκεινα μπορεί η προσευχή να επιβιώσει αδιάλειπτα, ασταμάτητα και δυνατά, ισχυρή μέσα στη σιωπή της. Τόσο ισχυρή και άμεση, που μπορεί να φτάσει σαν σε ασύρματο, όπως συνήθιζε να λέει ο άγιος Παΐσιος, απευθείας και χωρίς παρεμβολές ως το αυτί του Θεού. Αμήν.

Με αγάπη,

Εύα 💗


*******

Το βιντεάκι-προσκύνημα στο Άγιον Όρος μπορείτε να το παρακολουθήσετε ολόκληρο εδώ.

*******

Η φωτογραφία είναι λήψη από τον υπολογιστή με κάποιες δικές μου αισθητικές παρεμβάσεις.