Κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση

Τον τίτλο θα τον βρείτε στο βιβλίο της Γένεσης, κεφάλαιο 1, εδάφιο 26. Είναι στο σημείο που, αφού ο Θεός έχει ολοκληρώσει τη δημιουργία του κόσμου, αποφασίζει να δημιουργήσει τον άνθρωπο και λέει: "Ας φτιάξουμε τον άνθρωπο κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν", σύμφωνα δηλαδή με την εικόνα του Θεού και σύμφωνα με την ομοιότητα του Θεού. Φοβερό εδάφιο. Μας λέει ότι ο Μεγαλοδύναμος Θεός που έχει φτιάξει τα πάντα, από το πιο μικρό και ασήμαντο δομικό στοιχείο του κόσμου μέχρι τον μεγαλύτερο πλανήτη του κόσμου και δεν ξέρω τι άλλο πιο μεγάλο μπορεί να υπάρχει εκεί έξω, εδώ μέσα όμως, σε αυτόν τον μικρό πλανήτη που ζούμε, αυτό το δημιούργημα που λέγεται άνθρωπος, είναι φτιαγμένο για να μοιάζει και να δρα όπως Εκείνος.

Η πρώτη απορία είναι: Γιατί στο εδάφιο μιλάει σε αριθμό πληθυντικό; Γιατί "ας φτιάξουμε;" Ποιος είναι ο "εμείς;"

Η ορθοδοξία δίνει απάντηση σε αυτό, και φαίνεται πεντακάθαρα μέσα σε πολλά εδάφια της Αγίας Γραφής. Το "εμείς" είναι οι τρεις διαστάσεις του Θεού, η λεγόμενη τριαδικότητα. Τρεις φύσεις έχει ο Θεός, είναι ο Πατέρας (Θεός και δημιουργός των πάντων), ο Υιός (Ιησούς Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός που πήρε μορφή ανθρώπινη με συγκεκριμένο σκοπό και πλάνο που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα), και το Άγιο Πνεύμα, αυτό που ενώνει τα πάντα.

Η δεύτερη όμως απορία είναι πολύ πιο προσωπική: Γιατί μας έφτιαξε έτσι, όταν κανένα άλλο δημιούργημα δεν μοιάζει σε εικόνα και ομοίωση με κανένα άλλο; Γιατί επέλεξε να φτιάξει κάτι που να του μοιάζει τόσο; Ποιο το νόημα σε αυτό;

Η δική μου απάντηση που έχω καταλήξει είναι ότι ο Θεός το έκανε για εμάς. Ότι είμαστε η τελευταία και ομορφότερη και τελειότερη δημιουργία που έφτιαξε όλες τις προηγούμενες μέρες της δημιουργίας, έφτιαξε μια τέλεια φύση, ένα τέλειο φυτικό και ζωικό βασίλειο, έναν υπέροχο ουρανό που καθόριζε τον χρόνο και τον προσανατολισμό και έναν υπέροχο κήπο, στον οποίο θα έρθει και θα μείνει το τελειότερό του δημιούργημα: εμάς.

Μας ήθελε στον κήπο Του, τέλειους όπως Εκείνος, όμορφους όπως Εκείνος, δίκαιους όπως Εκείνος, φιλεύσπαχνους, συγχωρητικούς, εγκρατείς, υπομονετικούς, αναμάρτητους, άγιους, σοφούς και αθάνατους, όλα όπως Εκείνος. Ο άνθρωπος δεν γνώριζε τότε τι θα πει καλό και κακό, δεν είχε σχέση με τη φθορά, την παρακμή, τις ασθένειες, τις εξαρτήσεις, τα πάθη, γνώριζε μόνο το καλό και έπραττε μόνο το καλό, μέχρι που ο Θεός του έδωσε την πρώτη δοκιμασία: "Όλα μπορείς να τα κάνεις, σου δίνω εξουσία σε ό,τι υπάρχει γύρω σου, όμως δεν θα φας από τον απαγορευμένο καρπό." Γιατί το έκανε αυτό; Γιατί είχε ανάγκη τα μήλα και δεν ήθελε να του τα πάρουν; Το έκανε για δοκιμή. Του άφησε την ελευθερία της βούλησης, τον άφησε ελεύθερο δηλαδή για να διαλέξει μόνος του αν αγαπάει τον Δημιουργό του εξίσου όπως ο Δημιουργός αγαπούσε το πολυτιμότερο δημιούργημα που είχε φτιάξει ως τότε, το αγαπημένο του παιδί, τον άνθρωπο.

Ε, κι εκεί το γλυκό χάλασε. Όλα όσα ακολούθησαν από εκεί και μετά και συνεχίζουν μέχρι τώρα είναι μέρος του σχεδίου του Δημιουργού να επαναφέρει τον άνθρωπο στην πρότερη, την αρχική μορφή και κατάσταση, δίνοντας μια και καλή την οριστική ρήξη με την αμαρτία, την αδικία, την παραβατικότητα, τη βία, τους πολέμους, την ανομία και όλα τα ωραία που υπομένουμε στον κόσμο. Πώς; Με το να φέρει στον κόσμο τον Υιό Του, Ιησού Χριστό. Γιατί; Για να μας φέρει το τέλειο παράδειγμα του πώς πρέπει να είναι ο αρχικός, ο αψεγάδιαστος άνθρωπος, ο απαλλαγμένος από πάθη και πειρασμούς, ο άγιος και αναμάρτητος όπως ο Θεός Πατέρας, και όπως ο Θεός Υιός, και ο Θεός το Άγιο Πνεύμα, που κατοικεί μέσα μας και προστατεύει την ψυχή μας, το αθάνατο κομμάτι του εαυτού μας, κομμάτι Θεού που μας περιμένει, μας διδάσκει, μας ενισχύει, μας βοηθά να υπομένουμε, να αντιστεκόμαστε και να μένουμε εκεί, προσηλωμένοι στον Δρόμο του Θεού Πατέρα μας (όσων τουλάχιστον δεν τον έχουν απαρνηθεί), κατευθύνοντάς μας στο αρχικό προορισμό, στο πραγματικό Σπίτι μας και στην πραγματική Οικογένειά μας, που είναι η αγκαλιά του Πατέρα, του Θεού και Δημιουργού μας.

Αυτή είναι η ελπίδα σωτηρίας που μας υποσχέθηκε, αυτός είναι ο δρόμος στην αγάπη μας πίσω σε Εκείνον, την ανόθευτη, την ατελεύτητη, την απόλυτη αγάπη που διδαχτήκαμε από τον Χριστό, αυτή που σε κάνει να θυσιάζεις τη ζωή σου για κάποιον, να μαρτυρείς, να εξευτελίζεσαι, να δέχεσαι τα πάνδεινα, όπως ο Χριστός, για μια αγάπη ουράνια, που μπορεί να αντέξει τα πάντα, να υπομείνει τα πάντα, χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Όταν νηστεύουμε, το κάνουμε για Κείνον. Όταν εκκλησιαζόμαστε, το κάνουμε για Κείνον. Όταν υπομένουμε ανθρώπους και καταστάσεις, το κάνουμε για Κείνον. Όταν δεχόμαστε χτυπήματα, τα δεχόμαστε για Κείνον. Γιατί τόσο μας αγάπησε. Γιατί είναι ο τρόπος μας να ανταποδώσουμε αμυδρά, την αγάπη που Εκείνος έχει για εμάς. Όχι από συμφέρον, όχι επειδή κάποιος μας έχει υποδείξει ότι αυτό πρέπει να κάνουμε. Ο ίδιος ο Θεός και δεν το έκανε. Γιατί τόσο μας αγαπά. Μας άφησε ελεύθερους γιατί τόσο μας μας αγαπά. Δεν μας ζήτησε τίποτα για αντάλλαγμα, το έκανε από την αγάπη Του για μας, απλά γιατί τόση είναι η αγάπη του για εμάς. Γιατί είναι ο ίδιος ο ορισμός της αγάπης. Είναι αγάπη. Κι όταν έρχεται ο Χριστός και μας λέει να αγαπάτε ο ένας τον άλλον, δείγμα της αγάπης Του είναι, ως προς το ποιος είναι Εκείνος και ποιοι είμαστε εμείς, που είναι το ίδιο, μόνο που το έχουμε ξεχάσει ή χάσει. Γιατί, αν το έχουμε ξεχάσει, οφείλουμε να το ξαναβρούμε, κι αν το έχουμε χάσει, να το ανακαλύψουμε από την αρχή. Και η αρχή είναι ο Χριστός. Όπως και το τέλος, και η αλήθεια, και η οδός. Όλα γραμμένα στην Αγία Γραφή. Όλα τα ψέματα που μας έχουν πει, όλες οι ψευδαισθήσεις ότι δεν ανήκουμε εκεί που ανήκουμε, ότι δεν είμαστε αυτό που είμαστε, ότι δεν "κολλάμε" σε αυτό τον κόσμο και ότι πρέπει να προσαρμοστούμε στα επίγεια, στις κραιπάλες, τις ηδονές, το χρήμα, την εξουσία, την καταξίωση, τη δόξα, την επιτυχία, το ότι είμαστε κάποιοι, την ευκολία του να πατάμε επί πτωμάτων προκειμένου να ικανοποιήσουμε τις όποιες φιλοδοξίες μας, να αφομοιωθούμε με τη νόρμα, να γίνουμε ένα με αυτόν τον κόσμο και με αυτόν που τον αφεντεύει, και όλη η αλήθεια για τους λόγους που αισθανόμαστε κενοί, δυστυχισμένοι, απογοητευμένοι, όταν πρακτικά τα έχουμε όλα, τι είναι αυτό που μας κρατάει πίσω (ή ποιος, πρέπει να το ψάξετε αυτό), ποιοι είμαστε πραγματικά και πώς μπορούμε αυτό να το ανακτήσουμε και να γίνουμε ξανά κύριοι της ζωής μας και κάτω από ποιον καπετάνιο.

Για τους ενσυνείδητους χριστιανούς που πιστεύουν, αυτός ο καπετάνιος είναι ο Χριστός. Ο σταυρός που φοράμε δεν είναι σύμβολο μαρτυρίου, είναι σύμβολο αγάπης. Τόσο της δικής Του, απέναντι σε εμάς τους ανθρώπους, όσο όμως και της δικής μας, που επιλέγουμε να σταυρώσουμε κι εμείς, όπως κι Εκείνος, τα πάθη μας, τους πειρασμούς και τις αμαρτίες μας, να τις καρφώσουμε πάνω στο σταυρό του μαρτυρίου, όπως το έκανε κι Εκείνος, να θυσιάσουμε την καλοπέρασή μας, όπως κι Εκείνος, να θυσιάσουμε τα του κόσμου όπως κι Εκείνος, γιατί πιστεύουμε σε Εκείνον που τόσο μας αγάπησε και ελπίζουμε στη σωτηρία μας, δηλαδή στην επιστροφή μας στην αρχική μας κατάσταση.

Η καρδιά μου πλημμυρίζει όποτε επιχειρώ να διανοηθώ το εύρος και τις διαστάσεις αυτής της πράξης. Για ποιον; Για έναν αμαρτωλό, ένα χαμένο πρόβατο όπως στην παραβολή. Για έναν ληστή, όπως στο Ευαγγέλιο, που σώθηκε ακριβώς πριν την τελευταία στιγμή πάνω στον σταυρό μαζί Του. Είπε ήμαρτον, αμάρτησα, συγχώρεσέ με, και του χάρισε τη βασιλεία των ουρανών. Όπως έκανε στον Πέτρο που λιγοψύχησε, στον Θωμά που ήθελε αποδείξεις, στη Μαρία τη Μαγδαληνή, στον Δαβίδ, όλη η Αγία Γραφή είναι γεμάτη από παραδείγματα που φανερώνουν την αδυναμία του ανθρώπου και τη δύναμη που αποκτά με το που επιστρέφει πίσω στην αγάπη του Θεού. Γιατί τόσο ήθελε ο Χριστός για να συγχωρήσει, δεν ήθελε τίποτα, παρά μόνο την μετάνοια. Να μετανοήσει, να μετανοήσουμε, να αλλάξουμε ρότα, να σπάσουμε τις αλυσίδες του κόσμου, να μπούμε στη ρότα του Θεού, να γυρίσουμε πορεία προς τη σωτηρία, να κοιτάξουμε ψηλά, να πετάξουμε στ' αστέρια, να πιστέψουμε στην αγάπη Του, που την απέδειξε με τον πιο βαθύ και συνταρακτικό τρόπο. Και να επιλέξουμε Εκείνον. Να πιστέψουμε ξανά σε Κείνον και να ξαναβρούμε την θέση μας στον κόσμο ξαναβρίσκοντας τον χαμένο μας εαυτό, σώμα, ψυχή και πνεύμα, εικόνα και ομοίωσή του ενός και αληθινού και παντοδύναμου Θεού, του Δημιουργού των πάντων, του Πατέρα μας. Αμήν.

Με αγάπη,

Εύα 💗