Για να "ανασάνει" το Μουσείο...

Μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς των αρχαιοτήτων στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ήρθε η ώρα να κατεδαφιστούν, μετά από έγκριση του ΥΠΠΟ, και τα τελευταία από τα 25 κτίρια της οδού Χατζηχρήστου, όπως είχε εξαρχής προγραμματιστεί.

Ένα νεοκλασικό επί των οδών Χατζηχρήστου και Μακρυγιάννη 10 και άλλα πέντε επί των οδών Χατζηχρήστου 1 και Μητσαίων 10 θα αναμετρηθούν με τις μπουλντόζες, καθώς τα νεοκλασικά αυτά σπίτια που είχαν την ατυχία να βρίσκονται μεταξύ Ακρόπολης και Νέου Μουσείου κρίθηκαν κατεδαφισταία μετά από οριστική και κατά πλειοψηφία γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.

Η τύχη αυτών των ιστορικών μνημείων του όψιμου κλασικισμού της πόλης, ως μη χαρακτηρισμός τους ως μνημείων, είναι πλέον γεγονός, αφού το Νέο Μουσείο Ακρόπολης, προκειμένου να «ανασάνει» πρέπει να καταπιεί την αρχιτεκτονική μνήμη της πόλης...

Τα επιχειρήματα πολλά: Υπάρχει άμεσος κίνδυνος να καταρρεύσουν, δεν θεωρούνται σημαντικά από αρχιτεκτονικής άποψης, έχουν ήδη απαλλοτριωθεί, οπότε οποιαδήποτε αντίθετη απόφαση θα έθιγε το κύρος του ΥΠΠΟ, υπάρχει έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, αφού στις προσεχείς ανασκαφικές εργασίες αναμένονται ευρήματα που σχετίζονται με το Ιερό του Διονύσου εν Λίμναις. Επίσης, το ένα εξ’ αυτών δεν είναι αιωνόβιο, ώστε να κηρυχθεί διατηρητέο. Ας μην υποτιμάμε βεβαίως και τη δυσκολία που θα έχουν τα τουριστικά λεωφορεία που θα θέλουν να σταθμεύσουν στον χώρο, προκειμένου να παραδώσουν τις ορδές των τουριστών που θα συρρέουν στο Μουσείο...

Η εναλλακτική πρόταση της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Αττικής για μεταφορά τους σε άλλο σημείο δεν εισακούστηκε, ούτε και η ένσταση από καθηγητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και περιοίκων σχετικά με την προστασία και «των ενδιάμεσων ιστορικών φάσεων της Αθήνας».

Ο,τιδήποτε δηλαδή βρίσκεται αρχιτεκτονικά ανάμεσα στον Χρυσό Αιώνα του Περικλή και τον Τενεκεδένιο του Λιάπη κλείνεται σε μια σακούλα σκουπιδιών και πετιέται στα σκουπίδια. Ας όψεται το Μουσείο...

Παιδιά ενός άλλου θεού...

... για τα 640.000.000 παιδιά που δεν έχουν ικανοποιητική στέγαση
... για τα 500.000.000 παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγιεινής
... για τα 400.000.000 παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές νερό
... για τα 300.000.000 παιδιά που στερούνται πληροφόρησης
... για τα 270.000.000 παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας
... για τα 250.000.000 παιδιά που εργάζονται υπό άθλιες συνθήκες σε εργοστάσια
... για τα 140.000.000 παιδιά που δεν έχουν πάει ποτέ σχολείο
... για τα 90.000.000 παιδιά που στερούνται το φαγητό σε επίπεδο λιμοκτονίας
... για τα εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά που χρησιμοποιούνται στη λεγόμενη "υπόγεια οικονομία"
... για τα χιλιάδες παιδιά που έχουν πέσει θύματα δουλεμπορίας, εμπορίας μελών σώματος και επιστημονικών πειραμάτων

... για το ένα παιδί που πεθαίνει κάθε πέντε λεπτά
... για τα 18.000 παιδιά που πεθαίνουν κάθε μέρα
... για τα 6.000.000 παιδιά που πεθαίνουν κάθε χρόνο

επειδή δεν γεννήθηκαν λευκά...

ή επειδή γεννήθηκαν...

... για τα κροκοδείλια δάκρυα που χύνουμε σε κάθε φωτογραφία που δείχνει το δράμα τους
... για το φαγητό που πετάμε στα σκουπίδια
... για την πλάτη που γυρίζουμε στην εξαθλίωση
... για τη σιωπή, την αδιαφορία, την ενοχή

ΕΝΑ ΣΥΓΓΝΩΜΗ ΔΕΝ ΦΤΑΝΕΙ!

http://www.msf.gr/
http://www.actionaid.org/
http://www.actionaid.gr/
http://www.thechildhealthsite.gr/

Ποιητικές απόπειρες... 1

Όλα τα όνειρα έχουν χρώμα

μικρά ή μεγάλα, δεν έχει σημασία

την παλέτα αφού κρατά η φαντασία.

Ένα γυάλινο πρίσμα που μπορεί

της ζωής σου το λευκό να διαθλάσει

και σε χίλιες αποχρώσεις να το σπάσει.

Αποχρώσεις καθάριες και φωτεινές

και φευγαλέες και μελαγχολικές

αποχρώσεις ονειρικές

για όνειρα που υφαίνει ο καθένας

κι έχουν το χρώμα της σιένας...

Και σαν πρώτα ανδρειωμένη...

Δύο Χαίρε για δύο εορτές.

Το πρώτο: Χαίρε Κεχαριτωμένη, τιμή και χαιρετισμός στην Παρθένο Μαρία, που από σήμερα ευαγγελίζεται (ευαγγελισμός > ευ + αγγελία = χαρμόσυνη είδηση) το μήνυμα της Ανάστασης, της νίκης δηλαδή της ζωής επί του θανάτου και τη σωτηρία της ανθρώπινης ψυχής.

Το δεύτερο: Χαίρε, ω χαίρε Ελευθεριά, τιμή και ύμνος εθνικός για την ιδέα που τοποθετήθηκε πάνω από την ίδια τη ζωή, τότε, την εποχή των ματωμένων λαβάρων και των σκισμένων φουστανελών, την εποχή των ηρώων…

Επανάσταση και Ανάσταση. Δύο λέξεις, η μία μέσα στην άλλη, αλληλοσυμπλεκόμενες και αλληλοεξαρτώμενες. Επανάσταση > επ + αν + ίσταμαι, που σημαίνει: ήμουν σκυφτός, σκυμμένος, υποτελής, υπόδουλος και σηκώθηκα. Όρθωσα το ανάστημά μου, κοίταξα τον ουρανό ως άνθρωπος (άνθρωπος > άνω + θρώσκων = ο θρώσκων ψηλά = εκείνος που κοιτά ψηλά). Ήμουν, δηλαδή, νεκρός κι αναστήθηκα (για να’ ρθουμε στη δεύτερη λέξη) και απέκτησα την αυτονομία και την αυτοτέλειά μου. Κατ’ επέκταση, την ελευθερία μου, το ύψιστο αγαθό που απαιτεί υψηλό φρόνημα, αυταπάρνηση, αυτοθυσία.

« Έσπειρα τον σπόρο της λευτεριάς, εσείς θα τον θερίσετε», ήταν τα λόγια του Ρήγα Φεραίου, λίγο πριν δολοφονηθεί για τις «ενοχλητικές» ιδέες του για έθνος, απελευθέρωση, ελληνισμό. Εσείς, οι επόμενοι. Δηλαδή και εμείς, οι ελεύθεροι σκλαβωμένοι του σήμερα. Όχι από Οθωμανούς σουλτάνους, αγάδες και μπέηδες, αλλά από έναν άλλον εχθρό, πιο ύπουλο, πιο αθόρυβο και γι’ αυτό, πιο επικίνδυνο. Αυτόν που αποσαρθρώνει το υπέδαφος κάτω από τα πόδια μας, που διαβρώνει και καταργεί τα πιστεύω και τις αξίες μας και όταν αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξή του είμαστε ήδη χαμένοι σε μια αιχμαλωσία που αντανακλάται στο εξωτερικό μας περιβάλλον, ακριβώς επειδή το αφήσαμε να κυριαρχήσει στο εσωτερικό, η αδιαφορία, η απόσυρση.

*** Φωτό από εδώ.

Αφή της Ολυμπιακής Φλόγας

Λίκνο του Ολυμπισμού και του Πολιτισμού η αρχαία Ολυμπία ολοκλήρωσε με επιτυχία την τελευταία πρόβα για την αναβίωση της φετινής τελετής αφής. Αύριο, στις 11:00 το πρωί, μία ώρα νωρίτερα από το προγραμματισμένο λόγω αναμονής δυσμενών καιρικών συνθηκών στην περιοχή, και παρουσία τόσο των επισήμων όσο και πλήθους κόσμου, που έχει αρχίσει από σήμερα να συρρέει στον ιερό χώρο, θα τελεστεί η μυστηριακή τελετή, με νέα πρωθιέρεια, την Μαρία Ναυπλιώτου, 10η κατά σειρά από το 1936, να ανάβει την «φλόγα που ενώνει τον κόσμο», σύμφωνα με το σύνθημα της «δικής μας» διοργάνωσης, το 2004, για να αναθερμάνει πανάρχαια αιτήματα, όπως η εκεχειρία, η συναδελφικότητα, η αλληλεγγύη, η παγκόσμια ειρήνη, που μέχρι σήμερα εξακολουθούν να ζητούν τη δικαίωση τους...

Η Εστιάς ιέρεια, πλαισιωμένη από ομάδα ιερειών, θα ανάψει από τις ακτίνες του ήλιου με δάδα τον βωμό της Ήρας και αμέσως θα μεταφέρει τη φλόγα σε κρατήρα που περιέχει εύφλεκτη ύλη. Θα ακολουθήσει πομπή ως το αρχαίο Στάδιο και εκεί θα ανάψει δεύτερη δάδα, για να παραδοθεί στον πρώτο δρομέα. Πλαισιωμένος από άλλους δρομείς, θα κάνει τον γύρο του Σταδίου, για να καταλήξει στο άλσος Κουμπερτέν, όπου θα μεταδώσει τη φλόγα στον μαρμάρινο βωμό του μνημείου του Γάλλου αναβιωτή των Ολυμπιακών Αγώνων και ρομαντικού φιλέλληνα Βαρώνου Πιέρ ντε Κουμπερτέν.

Με την ολοκλήρωση της τελετής της αφής, η ιερή φλόγα θα είναι έτοιμη να ξεκινήσει το μακρινό της ταξίδι. Επτά μέρες εντός Ελλάδος, 605 λαμπαδηδρόμοι, 1.528 χιλιόμετρα, 16 νομοί, 43 δήμοι, 4 κοινότητες, 29 τελετές, για να καταλήξει στις 29 Μαρτίου στην Αθήνα, όπου και θα διανυκτερεύσει στον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Την επομένη, 30 Μαρτίου, ώρα 15:00 μ.μ., θα ακολουθήσει επίσημη τελετή στο Παναθηναϊκό Στάδιο, όπου και θα παραδοθεί στους διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου από τα χέρια της τελευταίας Ελληνίδας λαμπαδηδρόμου, Πηγής Δεβετζή.

Το φως του πολιτισμού θα ανάψει για μία ακόμη φορά, με όλο το συμβολικό του βάρος περί αναβίωσης των κλασικών αξιών, σε μία βίαιη και σκοτεινή εποχή, όπου τίποτα δεν είναι αυτονόητο, αλλά και τίποτα ακατόρθωτο. Η αρχαία Ολυμπία, που ακόμη μαζεύει τις στάχτες της από το περσινό ολοκαύτωμα, θα αναθερμάνει για μία ακόμη φορά τις προσδοκίες των ανθρώπων για ένα καλύτερο αύριο, ιστορική συνέχεια του χτες, με την ιερή φλόγα να ενώνει σε άρρηκτο κύκλο όλες τις διοργανώσεις σε όλα τα μέρη του κόσμου με τη μάνα πατρίδα τους, την Ολυμπία, προκαλώντας για μία ακόμη φορά ρίγη συγκίνησης και περηφάνειας…

22 Μαρτίου: Παγκόσμια ημέρα του νερού...

... Με λες νερό. Η2Ο το επίσημο όνομά μου.

Είμαι παντού. Πάνω στη γη να ρέω στα ποτάμια,

να παίζω στους καταρράκτες, να ξεκουράζομαι στις λίμνες.

Είμαι κάτω από τη γη σε υπόγειους ορμητικούς χειμάρρους,

να ψάχνω ασταμάτητα το δρόμο προς τη θάλασσα.

Μια ανελέητη αναζήτηση η ζωή μου, όπως κι η δική σου.

Τρυπάς τη γη και με βρίσκεις.

Με κλείνεις σε πηγάδια, με καλουπώνεις σε αυλάκια.

Κι εγώ, ποτίζω τα ζώα σου κι ανασταίνω τη σοδειά σου.

Είμαι στον αέρα. Ατμός που ονειρεύεται να φτάσει τ' άστρα...

Γίνομαι σύννεφο και με ζωγραφίζεις.

Γίνομαι σταγόνες βροχής και συντροφεύω τις μοναχικές σου στιγμές.

Στις μεγάλες μου στενοχώριες γίνομαι καταιγίδα, ξεσπάω και σαρώνω.

Και μετά μερεύω... όπως κι εσύ.

Είμαι μέσα σου. Το μεγαλύτερο ποσοστό της ύπαρξής σου.

Αναβλύζω από τους πόρους σου.

Απαλύνω τους πόνους σου μέσα από ένα δάκρυ.

Κι εσύ, λυτρώνεσαι...

Είμαι στις θάλασσες που σε ταξιδεύουν.

Στις πηγές που σε ξεδιψούν.

Στις κολυμπήθρες που σε βαπτίζουν.

Με τιμάς με μία μέρα,

σε τιμώ με τη Ζωή...

Ούτε κουβέντα για τα Μάρμαρα...

Το πολυαναμενόμενο συνέδριο της UNESCO ξεκίνησε από χτες στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης, τα προγράμματα με τις ομιλίες των εκπροσώπων χωρών απ’ όλες τις μεριές του κόσμου, που διεκδικούν τους θησαυρούς τους από τα μητροπολιτικά μουσεία – θεματοφύλακες της παγκόσμιας κληρονομιάς, μπήκαν στην ημερήσια ατζέντα, αλλά για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα… ούτε ψίθυρος!!!

Τι κι αν παιάνιζαν έναν χρόνο πριν στο Παρίσι Βουλγαράκης και Αναστασόπουλος για τη χρυσή ευκαιρία που μας παρουσιαζόταν, προκειμένου μέσα από την διημερίδα να προωθηθεί το ελληνικό αίτημα με τον πλέον πιεστικό τρόπο, τι κι αν η Διεύθυνση Μουσείων και το Τμήμα Αρχαιοκαπηλίας του ΥΠΠΟ ακόμη περιμένουν να προσκληθούν, ή αν ο ίδιος ο χώρος, ο ιερός λόφος της Ακρόπολης, κραυγάζει από μόνος του για την αδικία… το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων έμεινε εκτός… Τα επίσημα χείλη σιώπησαν… Και το μουσείο της Βρετανίας θριάμβευσε δια της δειλίας μας και δια της απουσίας μας!

Πού είσαι Μελίνα να δεις πώς ερμηνεύονται σήμερα τα οράματά σου; Πού είσαι Ζάχι Χαουάς, που άφησες εμβρόντητους τους Βρετανούς συναδέλφους σου, κατηγορώντας τους μέσα στο ίδιο τους το μουσείο ως κλέφτες και ληστές των πολιτισμών του κόσμου, και που στο τέλος δικαιώθηκες με την επιστροφή των θησαυρών της χώρας σου, της Αιγύπτου, πίσω στη γενέτειρά τους, και συνεχίζεις ακάθεκτος, να δεις τη δική μας αποφασιστικότητα και τον δικό μας αντικομφορμισμό;…

Η ειρωνεία του πράγματος; Η δήλωση του τέως εφόρου των Βασιλικών Μουσείων Τέχνης και Ιστορίας των Βρυξελλών, Christiane Tytgat στους εκπροσώπους της UNESCO, που έπιναν τον καφέ τους με θέα την Ακρόπολη: «Ρίξτε μια ματιά γύρω σας για να δείτε πού ανήκουν πραγματικά τα Μάρμαρα του Παρθενώνα».

Εκείνος το ξέρει… Εμείς;…

Θέμα οπτικής γωνίας

Όλο και πιο συχνά διαπιστώνουμε ότι όλα τελικά στη ζωή είναι θέμα οπτικής γωνίας. Η απεργία των συνεργείων καθαρισμού των δήμων, ας πούμε. Έχουμε πέσει όλοι πάνω τους, καταριόμαστε την ώρα και τη στιγμή που αποφασίσαμε να μείνουμε σ’ αυτόν τον οχετό που λέγεται Αθήνα, βρίζουμε απεργούς, συνδικαλιστές και πολιτικούς, όταν στην κατακλείδα του το έργο που επιτελούν είναι ανυπολόγιστης αξίας με σημαντικότατες κοινωνικο-πολιτιστικές και πολιτισμικές προεκτάσεις. Και εξηγούμαι πάραυτα:

Μέσα σε λίγες μέρες η γεωμορφολογία της πρωτεύουσας άλλαξε φύρδειν. Τέρμα πια οι βόλτες στου Φιλοπάππου, τέρμα οι καφέδες στον λόφο Σκουζέ. Τώρα η κάθε γειτονιά έχει τον δικό της λόφο. Το όραμα του Τσίπρα και του Αλαβάνου έγινε πραγματικότητα εν μία νυκτί, από την πιο μεγάλη λεωφόρο στο Σύνταγμα ως το τελευταίο αδιέξοδο στα Τουρκοβούνια φαίνεται ξεκάθαρα ότι άλλαξε το τοπίο! Κι όταν οι λόφοι ψηλώσουν αρκετά, η κάθε γειτονιά της Αθήνας θα πετάει τον δικό της χαρταετό κι ο αττικός ουρανός θα γεμίσει από χρώματα, ενώ το ορθόδοξο ποίμνιο θα χαίρεται να βλέπει να κτίζονται πάνω τους εκκλησάκια του προφήτη Ηλία, να πηγαίνουν εκεί τα ρομαντικά ζευγάρια και να χάνονται μες στην ψευδαίσθηση ενός κυκλαδίτικου νησιού…

Ποιο κόμμα και ποια κυβέρνηση θα φρόντιζε με τόση στοργή όλες τις κοινωνικές ομάδες που απαρτίζουν τον κοινωνικό ιστό της πόλης μας περισσότερο από τους απεργούς των συνεργείων καθαριότητας των δήμων; Από τους πιο ανήμπορους και ηλικιωμένους, που για να πετάξουν μια σακούλα σκουπιδιών περνούσαν το μαρτύριο της σκάλας, ανέβα-κατέβα, ενώ τώρα με ένα άπλωμα του χεριού έξω από το παράθυρο η σακούλα τοποθετείται αυτόματα στη θέση της, μέχρι τους εφήβους που αντί να παίρνουν τα βουνά για τις αθλοπαιδειές τους, τώρα μπορούν να επιδοθούν στην αναρρίχηση, τον ανώμαλο δρόμο και το mountain bike από την πόρτα του σπιτιού τους. Όσο, μάλιστα, προχωρά η απεργία και ψηλώνουν οι λόφοι τόσο η κατηγορία των προνομιούχων θα αυξάνεται, αφού θα προστίθενται σε αυτήν και οι κατοικούντες στα πιο ψηλά πατώματα των πολυκατοικιών, που επίσης δυσκολεύονται να ανεβοκατέβουν τις σκάλες ή υποφέρουν από κλειστοφοβία.

Οι απεργοί αγαπούν την οικογένεια. Ως τώρα οι γονείς κυνηγούσαν τα πιτσιρίκια της οικογένειας να μην κάνουν ποδήλατο ή να μην παίζουν μπάλα στον δρόμο γιατί είναι επικίνδυνα, έχει κίνηση, είναι σκοτεινά, υπάρχουν κακοποιά στοιχεία που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα κ.ο.κ. Τώρα, αυτό αναλαμβάνει να το κάνει η δυσωδία που αναδύεται από τις σωρούς των απορριμμάτων που από μόνη της αποτρέπει τους μικρούς μπόμπιρες από τις εξορμήσεις στους δρόμους της γειτονιάς, ενώ οι γονείς μπορούν πλέον να απολαύσουν ξέγνοιαστες ώρες οικογενειακής γαλήνης και εποικοδομητικές στιγμές με τα παιδιά τους στη θαλπωρή του σπιτιού.

Οι απεργοί φροντίζουν για την υγεία μας. Με τις αντιασφυξιογόνες μάσκες που θα πρέπει αργά ή γρήγορα να προμηθευτούμε όλοι, όχι μόνο θα αποφύγουμε το σώριασμα στα πλακάκια του πεζοδρομίου από τη λυποθυμιά της δυσοσμίας, αλλά, κυρίως, θα σταματήσουμε να εισπνέουμε τους ρύπους των καυσαερίων από τα εργοστάσια και τα αυτοκίνητα, με αποτέλεσμα να διάγουμε έναν μακροβιότερο και ποιοτικότερο βίο! Άσε που θα προλαμβάνουμε και την εμφάνιση ρυτίδων.

Οι απεργοί αγαπούν τη φύση. Υπάρχει καλύτερος παράδεισος για πάσης φύσεως έρποντα ή ιπτάμενα ζωύφια από τα γλοιώδη, γλιτσιασμένα απομεινάρια της πολιτισμένης μας ζωής χυμένα έξω από τις σκισμένες από τα αδέσποτα σκυλιά και γάτες σακούλες στα πεζοδρόμια σαν εντόσθια ξεκοιλιασμένου ροφού; Όχι, βέβαια. Και όσο περνάει ο καιρός και τα απορρίμματα αποσυντίθενται ακόμη περισσότερο, θα δημιουργείται ένα πρώτης τάξεως οικοσύστημα με σπάνια είδη σκουληκιών, μυκητών, βδέλλων, και λοιπών όντων της ίδιας συνομοταξίας στα λιμνάζοντα λίπη και ζουμιά, που θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των απανταχού οικολόγων, μη σου πω και της WWF! Η Αθήνα θα γίνει το κέντρο των διεθνών συνεδριάσεων και θα τεθεί υπό την προστασία των περιβαντολογικών οργανώσεων ως σπάνιος εθνικός υδροβιότοπος!

Οι απεργοί αγαπούν τον νόμο και την τάξη. Από τότε που ξεκίνησε η απεργία και ο όγκος των λόφων αυξάνεται, κανένα αυτοκίνητο δεν παρκάρει πια παράνομα, μετατρέποντας τα πεζοδρόμια σε πάρκινγκ. Αυτή τη δουλειά την κάνουν τώρα τα σκουπίδια, που έχουν αντικαταστήσει το έργο της τροχαίας με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο.

Οι απεργοί αγαπούν την τέχνη. Βρήκαν τη λύση για τους αντιαισθητικούς κάδους απορριμμάτων που ασχήμαιναν τις γειτονιές με την ολοκληρωτική κάλυψή τους από μοναδικά σε αισθητική και πρωτοτυπία έργα τέχνης που δημιουργούνται καθημερινά στους δρόμους από τις στίβες σακούλων, καφασιών, σπασμένων καναπέδων, κλπ. Ποιος το περίμενε ότι το όραμα του Malraux για ένα μουσείο χωρίς τοίχους θα έπαιρνε σάρκα και οστά στη δική μας πόλη! Μια πανδαισία χρωμάτων σε αποχρώσεις του παλ ποντικί και του σάπιου μήλου σε κεντρομώλες συνθέσεις σχήματος ορθής πυραμίδας, με τα συνεπίκουρα στοιχεία τους να μοιράζονται ισομερώς στους κατακόρυφους και οριζόντιους άξονές τους, αντιπροσωπευτικά δείγματα του μεταμοντέρνου κονστρουκτιβισμού της αστικής κοινωνίας των μεγαλουπόλεων. Παράδεισος και για τους καλλιτέχνες, δηλαδή!

Είμαστε αυτόπτες μάρτυρες μιας κοσμογονικής συγκυρίας που συντελείται στην πόλη μας, κι εμείς το μόνο που κάνουμε είναι να γκρινιάζουμε. Η συνεχιζόμενη απεργία των καθαριστών μεταμόρφωσε ριζικά το πρόσωπο της Αθήνας. Η πρωτεύουσα απέκτησε την δική της αισθητική σφραγίδα και εμείς, οι κάτοικοί της, ήρθαμε σε μια καρμική επαφή με το άρωμά της, αυτό που τόσον καιρό περιέγραφαν οι δημοσιογράφοι της τηλεόρασης αλλά δεν μπορούσαμε να αντιληφθούμε: το άρωμα της σήψης και της παρακμής, το άρωμα της ολοκληρωτικής αποσύνθεσης! Ποιος μπορεί να αντέξει περισσότερα;

Και εις άλλα με υγεία!

Η πρώτη πρόταση

«...Με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους η τέχνη αποκτά εξέχουσα σημασία, αφού η ανάγκη να προβάλλει τα ιδανικά και να εκφράσει τις φιλοδοξίες τόσο του νέου κράτους όσο και της άρχουσας τάξης ήταν επιτακτική...»

Επιτακτική από ποιον; Μάλλον πρέπει να αναφέρω και το βαυαρικό καθεστώς που έκανε αυτή την ανάγκη επιτακτική, αλλά όλα αυτά στην πρώτη πρόταση; Αποκλείεται. Δεν είναι σπιρτόζικο, άσε που έγραψα και το νεοελληνικό κράτος δύο φορές. Πάτησα το delete μερικές φορές ώσπου η σελίδα έγινε πάλι λευκή και άρχισα να χτυπάω ρυθμικά το Κ προσπαθώντας να ξαναφέρω στο μυαλό μου όλη τη βιβλιογραφία της εργασίας, μήπως και μου έρθει κάτι πιο εμπνευσμένο. Ζωγράφος και Βρυζάκης, δύο ρεύματα, δύο προσεγγίσεις, δύο ιδεολογίες. Λαϊκή και λόγια τέχνη στις απαρχές του νεοελληνικού κράτους. Την έχω, αρκεί να πιάσω την πρώτη πρόταση...

Έξω έπιανε να βραδιάζει και από την τηλεόραση ακουγόταν η φωνή του Βενιζέλου να εκφωνεί με στόμφο: «Είναι καιρός να φύγουμε από το πολιτικό Εγώ και να πάμε στο εθνικό Εμείς». Βαρύγδουπο... και κάπου το έχω ξανακούσει... ή μήπως το έχω διαβάσει; Άρχισα να ψάχνω στα βιβλία που ήταν σωριασμένα αριστερά και δεξιά στον ανοικτό υπολογιστή. Νεότερη και Σύγχρονη Τέχνη του ΕΑΠ, Ζωγραφική 19ου αιώνα του Κωτίδη, Εθνική Πινακοθήκη-Τέσσσερις αιώνες ελληνικής τέχνης, Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη. Ναι, εδώ το είδα!

Διέτρεξα με το βλέμμα τις αράδες των κιτρινισμένων σελίδων. «... κι όσα σημειώνω τα σημειώνω γιατί δεν υποφέρνω να βλέπω το άδικον να πνίγει το δίκιον». Όχι εδώ... συνέχισα να ξεφυλλίζω... «και τις ζωγραφιές, διατί τις έφκιασα; Ν’ αποδείξω αυτηνών τις ψευτιές και χαμέρπειες τους κατά δύναμιν»... Ούτε... Νάτο! «Είμαστε εις το «εμείς» κι όχι εις το «εγώ»». Κοίτα που ο Βενιζέλος διαβάζει Μακρυγιάννη, σκέφτηκα και πήγα στην κουζίνα να φτιάξω έναν καφέ, ενώ η εκφωνήτρια ανακοίνωνε τις περιοχές που θα είχαν διακοπή ρεύματος τις επόμενες ώρες.

Την έχω, μόνο να βρω την πρώτη πρόταση, σκεφτόμουν, ενώ ετοιμαζόμουν να ξανα-αναμετρηθώ με τη λευκή οθόνη. Θα το πάρω αλλιώς: «Η εγκαθίδρυση της βαυαρικής εξουσίας στα πολιτικά πράγματα εγκαινίασε μια νέα εποχή...» Μπλιαχ! Ούτε γι’ αστείο. Delete. Μπήκα στο φόρουμς, καμία ανάρτηση. Άνοιξα το MSN, μήπως και ήταν κανείς συνδεδεμένος. Τι καλά! Η Μαρία!

Ο χρήστης litsa λέει:
Μαρία, καλησπέρα.
Ο χρήστης maria λέει:
Καλησπέρα, έκανες τίποτα;
Ο χρήστης litsa λέει:
Μόνο διάβασμα, από γράψιμο τίποτα. Εσύ;
Ο χρήστης maria λέει:
Διαβάζω ελπ21 και η δουλειά μ’ έχει πεθάνει.
Ο χρήστης litsa λέει:
Κι εγώ πεθαμένη είμαι. Σήμερα πήγα εκδρομή στην Εθνική Τράπεζα, δύο ώρες με το ρολόι
Ο χρήστης litsa λέει:
Έπρεπε να πάρω μαζί μου ταπεράκι με κεφτεδάκια.
Ο χρήστης maria λέει:
Φρίκη… εγώ τώρα θα γράψω για τη βουκολική ποίηση
Ο χρήστης litsa λέει:
Ελληνιστική περίοδο;
Ο χρήστης maria λέει:
Ναι. Θεόκριτος και διαφορά βιογραφίας/ιστοριογραφίας
Ο χρήστης litsa λέει:
Ωχ...
Ο χρήστης litsa λέει:
Διάβασα κάπου
Ο χρήστης litsa λέει:
ότι ο λόγος που ο Βρυζάκης αποστασιοποιήθηκε από το θέμα
Ο χρήστης litsa λέει:
ήταν και η όλη κατάσταση στην Ελλάδα.
Ο χρήστης litsa λέει:
Δηλαδή δεν υπήρχε καλλιτεχνική παράδοση
Ο χρήστης litsa λέει:
που να επέτρεπε τις καλλιτεχνικές επαναστάσεις, όπως στη Γαλλία,
Ο χρήστης litsa λέει:
ούτε και το ειδήμων κοινό που θα εκτιμούσε κάτι τέτοιο,
Ο χρήστης litsa λέει:
οι αστοί ήταν οι πρώην αγρότες
Ο χρήστης litsa λέει:
που ακόμη δεν ήξεραν ποια πράγματα έπρεπε να διεκδικήσουν
Ο χρήστης litsa λέει:
Συμφωνείς;

Παύση...

Δεν ήταν δυνατή η παράδοση του ακόλουθου μηνύματος σε όλους τους παραλήπτες:

Φτου σου, με πέταξε έξω!

Ο χρήστης maria μόλις σας έστειλε μια ειδοποίηση με δόνηση.

Ο χρήστης maria λέει:
Τι έγινε, σε πετάει έξω;
Ο χρήστης litsa λέει:
Ναι. Τόση ώρα έγραφα και δεν έστειλε τίποτα.
Ο χρήστης litsa λέει:
Μέχρι πού έλαβες;
Ο χρήστης maria λέει:
Άρχισες να λες για το Βρυζάκη.
Ο χρήστης litsa λέει:
Για τον Μακρυγιάννη, τι θα γράψουμε;
Ο χρήστης maria λέει:
Έχει ανδρωθεί η βαυαροκρατία,
Ο χρήστης maria λέει:
Έχουν δημιουργηθεί τα κόμματα απ' τις Μεγάλες Δυνάμεις
Ο χρήστης litsa λέει:
Ο μπαμπάς του Όθωνα, πολύ αρχαιόφιλος και φιλέλληνας
Ο χρήστης maria λέει:
Βασιλεία που προωθεί τη βαυαρική σχολή
Ο χρήστης litsa λέει:
Υποτροφίες στη Γερμανία
Ο χρήστης maria λέει:
Ζητούν να πάρουν τα όπλα απ' τους επαναστατημένους Έλληνες,
Ο χρήστης maria λέει:
γίνανε πολλά.
Ο χρήστης litsa λέει:
Τουλάχιστον ο Μακρυγιάννης αντέδρασε.
Ο χρήστης litsa λέει:
Ίσως και γιατί γνώρισε από μέσα την Επανάσταση.
Ο χρήστης litsa λέει:
Είπε όχι στον Φράγκο ζωγράφο, δηλαδή στην δυτική τεχνοτροπία
Ο χρήστης maria λέει:
ναι
Ο χρήστης maria λέει:
τότε ήταν, πριν έρθουν οι Φιλέλληνες
Ο χρήστης maria λέει:
και φρίξουνε. Μας αμφισβητήσανε
Ο χρήστης maria λέει:
Τι είσαστε εσείς? Έλληνες? Σιγά.. μαυριδεροί, κοντοί, άσχημοι
Ο χρήστης litsa λέει:
Ε, όχι κι άσχημοι!!!!!!!!!!
Ο χρήστης maria λέει:
και τότε τους έπιασε εδώ η κολοπιλάλα
Ο χρήστης maria λέει:
να αναγνωρίσουν το Βυζάντιο και τη συνεχή ιστορία μας
Ο χρήστης litsa λέει:
Εισαγόμενο το ενδιαφέρον για τα πάτρια...
Ο χρήστης maria λέει:
ναι
Ο χρήστης litsa λέει:
Όπως πάντα.
Ο χρήστης maria λέει:
Όπως πάντα...
Ο χρήστης litsa λέει:
Το δουλεύουμε λίγο ακόμα και ξαναμιλάμε, οκ;
Ο χρήστης maria λέει:
ΟΚ.

Χτύπησε το τηλέφωνο: «Φρίκη! Έχω μπλοκάρει, δεν μπορώ να γράψω τίποτα!» ήταν η Φωτεινή. «Καλά, έμαθες ότι ένας καθηγητής στις Σέρρες απαγόρευε στους μαθητές του να επισκεφτούν την έκθεση του Πικάσο, γιατί προκαλεί τα χριστά ήθη, ακριβώς όπως και το Λεωφορείο ο Πόθος του Ουίλλιαμς, που επίσης τους απαγόρευσε να δουν για τον ίδιο λόγο;» «Αυτό λες; Εδώ αναβλήθηκε εκδρομή του Δημοτικού που είχε προγραμματιστεί για τη Λίμνη των Κύκνων στο Badminton, επειδή οι μισοί γονείς υποστήριξαν ότι η παράσταση είναι ... για κορίτσια!!» «Φρίκη...» «Ναι, φρίκη...» «Αν ξεκολλήσεις, πάρε με τηλέφωνο» «Εντάξει, κι εσύ».
Ξανακάθησα μπροστά στον υπολογιστή. «Τίποτα δεν μένει από τον εαυτό μας γιατί τον έχουμε τρίψει σε ψίχουλα και ταΐζουμε τις μικροψυχίες, τα πάθη, τις μάσκες...» Delete. «Σ’ ευχαριστώ και σε καλωσορίζω...» Delete. «Όπως είπες κι εσύ, τίποτα δεν είναι τυχαίο...» Delete. Πάλι μπροστά μου η λευκή οθόνη και το δάκτυλο να χτυπάει νευρικά στο Κ.

Άνοιξε η πόρτα και μπήκε ο μικρός: «Πέσμου ένα συνώνυμο του σφοδρός». «Σφοδρός... ορμητικός, ακάθεκτος, παράφορος, μανιασμένος, ραγδαίος, ασυγκράτητος...» «Ώπα, ένα είπαμε!» μου πέταξε επικριτικά και βγήκε. Πάνω που θα το’ πιανα... το μπελά μου... πάει ο ειρμός. Πώς να δημιουργήσεις με τόσες παρεμβολές; Πώς να εκφραστείς, μου λες; ούρλιαξα από μέσα μου. Καμία απόκριση.

Άνοιξα την Ιστορία του Νέου Ελληνισμού: «Στο ελληνικό κράτος από νωρίς η τέχνη αποτελεί αντικείμενο αναφοράς, με ειδικό βάρος για το νέο ελληνισμό και την εξεικόνιση της ταυτότητάς του, καθώς και για την αναζήτηση ερεισμάτων στην πορεία προς την εδραίωση αλλά και την καταξίωσή του στη συνείδηση της Ευρώπης...» Λες;... Θα του δώσω αέρα κι αν κρύβεται εκεί θα την αφήσω να έρθει μόνη της.

Από την τηλεόραση ακούστηκε μια αντρική φωνή να λέει «...πρέπει να σαλπάρω, για να μη σαλτάρω...». Πάω στοίχημα πως έχει γραφτεί από γυναίκα αυτή η ατάκα, μονολόγησα, ενώ έκλεινα τον υπολογιστή με έναν αναστεναγμό που κουβαλούσε όλη την κούραση της ημέρας... μη πω κι από φοιτήτρια του ΕΑΠ... Ο καφές είχε παγώσει από ώρα κι έξω είχε νυχτώσει για τα καλά...

"Νίκος Λύτρας: Χτίζοντας με το χρώμα και το φως"

Αφιερωμένη όχι στον «γενάρχη» της νεοελληνικής ζωγραφικής Νικηφόρο Λύτρα, αλλά στο γιο του Νικόλαο, είναι η έκθεση που διοργανώνει η Εθνική Πινακοθήκη από τις 19 Μαρτίου. Ο Νικόλαος Λύτρας ή Νίκος όπως επέλεγε να υπογράφει τα έργα του προκειμένου να απαγκιστρωθεί από την αυστηρότητα και τον συντηρητισμό της ακαδημαϊκής σχολής του Μονάχου, έδειξε από πολύ νωρίς το επαναστατικό του πνεύμα επιλέγοντας να κολυμπήσει κόντρα στο ρεύμα των ακαδημαϊκών προκατόχων του και να χαράξει έναν ανεξάρτητο δρόμο στα χνάρια του εξπρεσιονιστικού κινήματος του Γαλάζιου Καβαλάρη (Καντίνσκι, Κλέε, κλπ.) και του ιμπρεσιονισμού (Σεζάν), εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή στην εξέλιξη της εικαστικής ταυτότητας του νεοελληνικού κράτους.

Γεννημένος το 1883 στην Τήνο, σπούδασε, όπως και ο πατέρας του, στη Σχολή του Μονάχου, τον μονόδρομο που επέλεγαν όλοι οι νεοσσοί καλλιτέχνες του 19ου αιώνα, πολύ σύντομα όμως έδειξε έντονη τη διάθεση απομάκρυνσης από τον ακαδημαϊκό ιστορικό ρομαντισμό της βαυαρικής σχολής, που ευνοούσε η ανερχόμενη τότε αστική τάξη, αφού της παρείχε τα εχέγγυα που χρειαζόταν για να διαφοροποιηθεί από τον αγράμματο αγροτικό πληθυσμό του νεότευκτου ελληνικού κράτους, επικυρώνοντας την ισότιμη με εκείνης των Ευρωπαίων κοινωνική οντότητα και πολιτισμική υπόσταση. Οι σκηνοθετημένες συνθέσεις των προκατόχων του με τα μνημειακά μεγέθη, τις τελετουργικές στάσεις, την συναισθηματική αποστασιοποίηση και την ειδυλλιακή ηθογραφία τον άφηναν αδιάφορο, αφού η προσοχή του στράφηκε από πολύ νωρίς στην υιοθέτηση των τεχνοτροπικών τάσεων των επαναστατικών εικαστικών ρευμάτων της Ευρώπης, όπου το χρώμα αποκτά πρωτεύοντα ρόλο και πολλές φορές όριζε τις επιφάνειες εις βάρος του σχεδίου.

Ως κύριος εκφραστής της νεωτερικότητας, ο Νικόλαος Λύτρας δημιουργεί έργα με έμπνευση, αμεσότητα και καλλιτεχνικό δυναμισμό, επιτυγχάνοντας να διεισδύσει από την επιφανειακή δραματοποίηση των θεμάτων του στην ερμηνεία τους, προετοιμάζοντας τον δρόμο προς την αφαιρετική μοντέρνα τέχνη του 20ου αιώνα, παρόλο που δεν απαλλάχτηκε ποτέ από το βάρος του ονόματός του, που τον συνέδεε αναπόφευκτα με τον ακαδημαϊκό ρεαλισμό του 19ου αιώνα.

Την έκθεση που διοργανώνει η Εθνική Πινακοθήκη επιμελούνται η ιστορικός τέχνης Α. Κούρια και Δ. Πόρτολος και περιλαμβάνει 100 ελαιογραφίες, 150 σχέδια, 40 σκίτσα με θέματα όπως πορτρέτα, νεκρές φύσεις, τοπία, εσωτερικοί χώροι, κλπ., καθώς και φωτογραφίες, επιστολές, κλπ, που παρακολουθούν την προσωπική και καλλιτεχνική πορεία του ζωγράφου, που πέθανε το 1927 σε ηλικία μόλις 44 ετών.

Διάρκεια: 19 Μαρτίου – 2 Ιουνίου 2008

Εθνική Πινακοθήκη Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου
Μιχαλακοπούλου 1 & Βασ. Κωνσταντίνου 50
τηλ: 210-7235857, 210-7235937-8

Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα-Σάββατο: 09:00-15:00
Κυριακή : 10:00-14:00
Τρίτη : κλειστά

Τιμή εισιτηρίου: 6,50 €
Μειωμένο εισιτήριο: 3 €

Σταθμός Μετρό
Ευαγγελισμός

Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το φως που εχάθη...

Ένας κατεβασμένος διακόπτης


κι η βολεμένη μας ζωή έκανε βουτιά στο σκοτάδι.


Αμηχανία στην αρχή, στη συνέχεια πανικός.


Είμαστε τώρα για τέτοια, μέρες που' ρχονται;


Πετούν οι χαρταετοί στα σκοτάδια;


Παίζουν οι τηλεοράσεις;


Ακούς που το λένε σκοτάδι;


Το σκοτάδι λάμπει περισσότερο, ύπουλο πράγμα.


Ανοίγει τα μάτια, λύνει τις ψυχές κι αποκαλύπτει.


Κι εμείς δεν είμαστε για τέτοια.

Σηκώστε τους διακόπτες να σταματήσουμε να βλέπουμε,

να σκεφτόμαστε,

να ονειρευόμαστε.

Μόνο ας ανάψει κάτι γρήγορα.

Όσο φτάνει να σπάσει το σκοτάδι

και να το στείλει στο πυρ το εξώτερο.

Ας είναι και κερί.

Ας είναι και φακός.

Όσο φτάνει για να διώξει τα επικίνδυνα σκοτάδια

και να επανέλθει η τάξη

στις τακτοποιημένες, βολεμένες μας ζωές…

Η Πέλλα κάτω από την Πέλλα...

Μια πόλη ηλικίας 4.000 ετών ετοιμάζεται να βγει στο φως μετά την αναπάντεχη ανακάλυψη προϊστορικού νεκροταφείου κάτω από τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας πρωτεύουσας του Μακεδονικού Βασιλείου. Κατά τη διάρκεια εργασιών διάνοιξης λεωφόρων και οδών του ρυμοτομικού συστήματος της Αρχαίας Πέλλας, οι αρχαιολόγοι της ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης «σκόνταψαν» πάνω σε ένα μεγάλο αριθμό τάφων (πάνω από 100) της πρώιμης εποχής του χαλκού, έκτασης 8 περίπου οικοδομικών τετραγώνων, στους οποίους βρέθηκαν κυκλαδίτικα κτερίσματα από μάρμαρο, αγγεία κατασκευασμένα με την παραδοσιακή τεχνοτροπία της περιοχής, αντικείμενα μεταλλοτεχνίας, κλπ., σπρώχνοντας την ιστορία της περιοχής στο 2100 – 2000 π.Χ., μιάμισυ δηλαδή χιλιετία πρωτού ο Αρχέλαος μεταφέρει την πρωτεύουσά του από τις Αιγές στην Πέλλα (τέλος 5ου π.Χ. αιώνα).

Η σημασία της αναπάντεχης ανακάλυψης είναι μεγάλη, αφού αποκαλύπτει τα αρχαιότερα ίχνη οργανωμένης ζωής στην Πέλλα, που έχουν έρθει ως τώρα στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη, συμπληρώνοντας ένα νέο κεφάλαιο για την εποχή της πρώιμης εποχής του Χαλκού στη συγκεκριμένη περιοχή. Η ανακάλυψη της μαρμάρινης φιάλης αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα τεκμήρια των εμπορικών συναλλαγών της παραθαλάσσιας τότε προϊστορικής Πέλλας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μακεδονίας με τις Κυκλάδες, και τα πλούσια κτερίσματα, που περιλαμβάνουν ακόμη πολύτιμα κοσμήματα, όπως ασημένοι δακτύλιοι, αργυρά σκουλαρίκια, βραχιόλια και περιδέραια, περόνες, κλπ, δείχνουν την ευμάρεια της προϊστορικής κοινωνίας της περιοχής.

Ο υπεύθυνος της ανασκαφής καθηγητής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, κ. Ιωάννης Μ. Ακαμάτης, αναφέρει σχετικά: «Έως σήμερα γνωρίζαμε μία Πέλλα που έχει χρονολογηθεί μεταξύ 320-300 π.Χ., ενώ τα νέα ευρήματα μας παραπέμπουν στην 3 χιλιετία π.Χ. Σε πρώτη φάση θα έχουμε τη δυνατότητα να μάθουμε κυρίως για την ιδεολογία της ταφής, ενώ με την ανακάλυψη και του οικισμού θα αντλήσουμε πληροφορίες για την καθημερινότητα και τον τρόπο διαβίωσης των ανθρώπων της εποχής, όχι μόνο της συγκεκριμένης περιοχής, αλλά και της ευρύτερης», και συμπληρώνει: «Oι αρχαιολόγοι που δουλεύουμε εκεί πάνω από 20 χρόνια δεν περιμέναμε να βρούμε ένα προϊστορικό νεκροταφείο τέτοιας έκτασης, γιατί δεν είχαμε αρκετές ενδείξεις προϊστορικών ευρημάτων από τις ανασκαφές». Oπως λέει ο ίδιος, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα, «που προσθέτει στις γνώσεις της αρχαιολογίας της Μακεδονίας. Σκεφτείτε ότι η Πέλλα είναι του 320 με 300 π.Χ., της εποχής του Κασσάνδρου δηλαδή, και το νεκροταφείο μάς οδηγεί στο 2800 με 2100 π.Χ. Πρόκειται ουσιαστικά για την Πέλλα πριν από την Πέλλα».

Οι νεκροί είναι ενταφιασμένοι σε συνεσταλμένη στάση μέσα σε πιθάρια ύψους 1.50-1.60 μέτρων, τοποθετημένα σε λακκοειδή ανοίγματα ή λιθοπερίκλειστες κατασκευές. Οι περισσότεροι τάφοι περιλαμβάνουν άντρες και γυναίκες, ενώ υπάρχουν και τάφοι που ανήκουν σε βρέφη, αλλά και νεαρά άτομα ηλικίας 14-16 ετών.

Οι οστεολογικές αναλύσεις βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, ενώ οι εργασίες στον χώρο συνεχίζονται, προκειμένου να εντοπιστεί και ο οικισμός, για τον οποίο εκτιμούν ότι θα είναι ανάλογης έκτασης με τον νεκροταφείο.