Απόδοση της εορτής του Πάσχα

Να πω ότι δεν είμαι άσχετη με τα τελετουργικά μυστικά της εκκλησίας μου; Αφού είμαι. Όμως το παλεύω και ψάχνω για να μάθω, να μυηθώ και να μπω στα μυστήρια και τα μυστικά της.

    

Προχτές η καμπάνα χτυπούσε επίμονα σαν σε γιορτή. Όχι την ώρα του Εσπερινού, πιο αργά. Κατά τις οκτώ και μισή το απόγευμα. 

Τι είναι σήμερα; αναρωτήθηκα.

Ανέτρεξα στο μικρό θρησκευτικό ημερολογιάκι μου, μια ατζέντα μινιατούρα στην οποία αναγράφονται όλες οι εορτές του έτους, καθώς και τα αποσπάσματα των ευαγγελικών κειμένων που διαβάζονται στις θείες λειτουργίες της Κυριακής, οι νηστείες του χρόνου και άλλα παρεμφερή. 

Παρένθεση: Ούτε και αυτό το ήξερα, για να δείτε το μέγεθος της ασχετοσύνης μου. Μια φίλη μου το είπε ότι υπάρχει, όταν την ρώτησα πώς γνωρίζει από πριν όλες τις γιορτές, τα ψυχοσάββατα κτλ. Βλέπεις, όταν ενδιαφέρεσαι και ρωτάς, μαθαίνεις. 

Η γνώση έρχεται προς εσένα, αρκεί να την αναζητήσεις. Το γράφουν και οι Γραφές. Κλείνει η παρένθεση.

Το ατζεντάκι μου λοιπόν έγραφε: Απόδοση της εορτής του Πάσχα. Πάλι ερωτηματικό. Τι θα πει απόδοση του Πάσχα; Απόδοση ήξερα ότι σημαίνει το να δίνεις κάτι σε κάποιον που του ανήκει. Σημαίνει και την εξήγηση ενός γεγονότος βάσει κάποιου άλλου. Σημαίνει επίσης το να αναγνωρίζεις την προέλευση ενός έργου στον δημιουργό του, το να ερμηνεύεις έναν ρόλο ή ένα μουσικό κομμάτι, το να παράγεις έναν όγκο έργου, χίλια δυο. Ποιο από όλα αυτά όμως εξηγεί τούτην εδώ τη λέξη;

Ενστικτωδώς σχεδόν πήγα ντύθηκα, φεύγω τους είπα, πάω στην εκκλησία. Με κοιτούσαν απορημένοι. Έκλεισα πίσω μου την πόρτα, κατέβηκα στον δρόμο. Ανηφόρισα τον πεζόδρομο, έφτασα στο προαύλιο, ανέβηκα τα μαρμάρινα σκαλοπάτια. Η πύλη ήταν ανοιχτή, όμως μέσα το φως ήταν αμυδρό. Η εκκλησία φωτιζόταν μόνο από τα αναμμένα καντηλέρια που κρέμονταν μπροστά από τις εικόνες και τα κεριά των πιστών στα μανουάλια του προθαλάμου. Ο κόσμος πολύς, κάτι που με οδήγησε στη σκέψη ότι η Απόδοση τελικά θα πρέπει να ήταν κάτι το σημαντικό.

Βρήκα μια θέση, κάθισα. Περίμενα. Δίπλα μου μία κυρία κρατούσε μία λαμπάδα χρησιμοποιημένη. Με είδε, μου χαμογέλασε. Χωρίς να ρωτήσω αποκρίθηκε: 'Είναι η λαμπάδα της Ανάστασης. Σήμερα θα πάρουμε πάλι το Άγιο Φως, να τιμήσουμε τον αναστάσιμο κύκλο που κράτησε σαράντα μέρες και κλείνει απόψε.' 

Πάλι η γνώση ήρθε σε μένα. Μόνη της, χωρίς καν να αρθρώσω τις λέξεις.

Εγώ δεν είχα, φυσικά, μαζί μου τις λαμπάδες της Ανάστασης, ήταν όλες τους αφημένες στο εξοχικό, όπου περάσαμε τις ημέρες της Λαμπρής. Αναρωτήθηκα αν μπορούσα να πάρω κάποιο κερί από την είσοδο να υποκαταστήσω τη γιορτινή λαμπάδα που δεν είχα. 'Όλοι θα έχουν τη λαμπάδα τους όταν έρθει η ώρα, μην ανησυχείς. Όλοι εδώ μέσα θα λάβουμε το Φως, δεν θα αφήσει κανέναν παραπονεμένο.' είπε πάλι, λες και είχε διαβάσει τη σκέψη μου.

Της χαμογέλασα. Την ευχαρίστησα. Θυμήθηκα κάτι που είχα ακούσει πριν από χρόνια. "Η ορθοδοξία είναι αποκάλυψη, την αισθάνεσαι, δεν τη μαθαίνεις. Ζει μέσα σου βιωματικά." Δεν το είχα καταλάβει τότε. Δεν μπορούσα να καταλάβω... 

Η λειτουργία κράτησε περίπου τέσσερις ώρες. Ήταν αναστάσιμη, όμως χωρίς τη χαρμόσυνη και γιορτινή ατμόσφαιρα της Λαμπρής. Όλα αυτά είχαν καταλαγιάσει. Σαράντα μέρες μετά έμπαινες πλέον στο βαθύτερο νόημα της εορτής, στην ουσία της. Κάπως σαν μύηση, σαν μυσταγωγία. Το έβλεπα γύρω μου, μέσα μου. Οι πιστοί, οι ιερείς, οι ψάλτες, όλοι ήταν λουσμένοι σε ένα απόκοσμο φως, ιλαρό, αυτό που πήγαζε από τις τρεμάμενες φλόγες των καντηλιών και των κεριών. Η ψαλμωδία ήταν δοξαστική, ευχαριστήρια. Για αυτή τη σύνδεση με το Ουράνιο, το Υπερβατικό. Για αυτή την ανάταση ψυχής, που φτερούγιζε ανάλαφρη συμμετέχοντας με όλη της την δύναμη σε αυτό τον μαγευτικό χορό των αγγέλων, που δόξαζαν μαζί μας την Ανάσταση του Ιησού.

Το τελευταίο Χριστός Ανέστη ψάλθηκε αυτό το βράδυ και για κάποιον λόγο, ήμουν εκεί! Ένας κύκλος έκλεισε μπροστά μου για να ανοίξει ένας άλλος ξανά από την αρχή, με όλους εμάς ξανά πρωταγωνιστές σε ένα έργο που δεν του λείπουν οι αγωνίες, οι λαχτάρες, οι λύπες, οι χαρές, και με την ελπίδα να μας περιμένει εκεί, στην άκρη της γραμμής. Φτάνει να έχουμε το βλέμμα μας στραμμένο προς αυτήν. Σαν μπούσουλα. Σαν τον φάρο που διαγράφει αυτό το φωτεινό μονοπάτι πάνω στη σκοτεινή θάλασσα, που θα μας φέρει σώους και αβλαβείς πίσω στο λιμάνι και στο σπίτι μας. Αμήν.