10.9.08

Ο Τιτσιάνο στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης


24 έργα ιταλών καλλιτεχνών της Αναγέννησης θα ταξιδέψουν στην Αθήνα από μεγάλα μουσεία και ιδρύματα της Ιταλίας στα πλαίσια της έκθεσης, με τίτλο: "Από τον Tiziano στον Pietro da Cortona: το Ιερό – ο Μύθος – η Ποίηση", με την οποία θα υποδεχτεί φέτος το φθινόπωρο το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Ανάμεσά τους και επτά ιδιόχειρα έργα του μεγάλου βενετού καλλιτέχνη Τιτσιάνο Βετσέλιο, ή Τισιανό όπως είναι ευρύτερα γνωστός στο ελληνικό κοινό, σημαντικού εκπροσώπου της αναγεννησιακής τέχνης. Λίγοι ίσως θα γνωρίζουν πως ο Τιτσιάνο ήταν ο πρώτος δάσκαλος στον οποίο μαθήτευσε ο δικός μας Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ή Ελ Γκρέκο, όταν έφυγε για πρώτη φορά από την γενέτειρά του, την Κρήτη, προς αναζήτηση νέων καλλιτεχνικών εκφραστικών οδών που άνθιζαν στην Ευρώπη του 16ου – 17ου αιώνα.

Μαρτυρίες τοποθετούν τη γέννηση του Τιτσιάνο ανάμεσα στο 1477 με 1490. Στα εννέα του χρόνια, ο πατέρας του τον έστειλε στη Βενετία, την καλλιτεχνική μητρόπολη της Ιταλίας αλλά και της Ευρώπης γενικότερα εκείνη την εποχή, όπου και γνωρίστηκε με τον επίσης σπουδαίο ζωγράφο Τζιορτζιόνε. Μεταξύ τους αναπτύσσεται φιλία και άρχισαν να ζωγραφίζουν από κοινού τοιχογραφίες στο Ριάλτο, την Πάδουα, το Παλάτσο των Δόγηδων στη Βενετία κ.α. Μέχρι τα μέσα του 16ου αι. ο Τιτσιάνο εξελίσσεται σε πρωταγωνιστική καλλιτεχνική φυσιογνωμία της Βενετίας, επιβάλλεται ως επίσημος προσωπογράφος των πιο μεγάλων αυλών της βόρειας Ιταλίας και γίνεται ο ευνοούμενος ζωγράφος του Κάρολου Ε’. Σε γενικές γραμμές έζησε βίο μοναχικό, παρόλο που είχε αποκτήσει δύο γιους από τη σύζυγό του Τσετσίλια. Πέθανε στην Βενετία από πανούκλα, την εποχή της μεγάλης επιδημίας, το 1576.

Παρόλο που ήρθε σε επαφή με πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες της εποχής του, ανάμεσά τους και ο Μιχαήλ Άγγελος, βαθιά επίδραση δέχτηκε από τον Τζιορζιόνε. Οι προσωπογραφίες του, με τις οποίες ασχολήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, δεν περιορίζονται μόνο στη φυσιογνωμική αλλά και στην ηθική διάσταση του πορτρέτου, μέσα από τη δραματική απόδοση των χαρακτηριστικών. Η ικανότητά του να διαγράφει τύπους, να συλλαμβάνει χαρακτήρες και να προσδιορίζει την ιστορία του κάθε προσώπου με μεγάλη εκφραστική δύναμη, οδήγησε στη δημιουργία μιας εικαστικής γλώσσας «ικανής», σύμφωνα με τον Γκαίτε «να πει τα πάντα». Στην αντίθεση της μάζας του φωτός και της σκιάς, η σκιά μετατρέπεται σε τόνο και μετατίθεται στο πραγματικό επίπεδο του χρώματος. Οι μορφές του ζωγράφου περιβάλλονται από μια σκοτεινή γραμμή, που τις κάνει να ξεχωρίζουν με ακρίβεια από το βάθος, το οποίο αν και δεν κυριαρχεί, επιβάλλει ωστόσο στον κεντρικό πυρήνα της σύνθεσης ένα ιδιαίτερο ψυχολογικό κλίμα.

Μέσα από τις χρωματικές και σχεδιαστικές του επιλογές διακρίνεται η αγωνία του καλλιτέχνη να εκφράσει τη δράση που περιέχεται στην κίνηση των μορφών που επιβάλλονται με τις λαμπερές τους φόρμες στον χώρο, αλλά και να συλλάβει με αποτελεσματικότητα και ευαισθησία μια ιδιαίτερη ατμοσφαιρική δόνηση. Το έργο του χαρακτηρίζεται από έναν έντονο κλασικισμό, όχι σαν αφηρημένη αναζήτηση, αλλά σαν επίμονη προσήλωση σε μια ισορροπία ανάμεσα στη λογική και στο αίσθημα. Παρόλο που δέχτηκε τις επιδράσεις του μανιερισμού, με τα μυώδη γυμνά, τις γλυπτικές στάσεις, τις κινήσεις των σωμάτων σε κυκλικά σχήματα και τα αντιστικτικά παιχνίδια, και του ρεαλισμού αργότερα, οι μορφές του παραμένουν πιστές σε έναν παλλόμενο νατουραλισμό, που αναπήδησε από τη νέα σχέση ανάμεσα στη μορφή και το περιβάλλον.

Τα θέματά του, πέρα από τις προσωπογραφίες, ήταν πρωτίστως θρησκευτικά. Στην πορεία, ο Τιτσιάνο βρήκε μεγαλύτερη δυνατότητα ελευθερίας στα μυθολογικά θέματα, τα οποία του επέτρεπαν να εμβαθύνει με τη φαντασία του στην αφηγηματική πραγματικότητα της σύνθεσης μέσα από μια ζωγραφική γλώσσα ιδιότυπη, όπου τα σχήματα μεταμορφώνονται και ανασχηματίζονται μέσα σε τολμηρά ανανεωμένα πλαίσια. Η διαδικασία της εξαΰλωσης της πλαστικής φόρμας και η μετατροπή της σε φόρμα καθαρά χρωματική, με απόλυτα λυρική αξία, θα τονίζεται όλο και περισσότερο μέχρι το τέλος της ζωής του. Οι αναγεννησιακές αξίες της μορφής και του χώρου ξεπερνιούνται με μια μαγική διαδικασία. Είναι σα να υπήρχε μια εσωτερική φωτιά έμπνευσης και να’ καιγε κάθε εμφάνιση καθαρά νατουραλιστική, για να δημιουργήσει μια άλλη, πιο απόλυτη, εσωτερικοποιώντας τη συγκίνησή του, μεταφέροντας την πραγματικότητά του σε ένα περιβάλλον πιο εσωτερικό και φανταστικό, στο περιβάλλον της συνείδησής του.

Τα εγκαίνια της έκθεσης, που διοργανώνεται με αφορμή την επίσημη επίσκεψη του προέδρου της Ιταλίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο στην Ελλάδα και θα συμπεριλαμβάνει και έργα των Ανίμπαλε Καράτσι και του Πιέτρο ντα Κορτόνα, θα γίνουν την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2008 από τον ίδιο τον Τζόρτζιο Ναπολιτάνο και τον Έλληνα ομόλογό του κ. Κάρολο Παπούλια.

Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Μέγαρο Σταθάτου (Βασ. Σοφίας και Ηροδότου 1)
και θα διαρκέσει από τις 25 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Δεκεμβρίου.



(R. Pallucchini)

28 σχόλια:

mistiriO/S είπε...

Αγαπητή σε χρίζω πολιτιστική ανταποκρίτρια μου!

Antoine είπε...

Ενημερώθηκα προν λίγες μέρες για την έκθεση και ανυπομονώ να την δω!

Αγαπώ πολύ τον Τιτσιάνο κια τον κατατάσσω στους αγαπημένους μου αναγεννησιακούς ζωγράφους μου. Οι Αφοδίτες του -με αποκορύφωμα αυτή του Ουρμπίνο- είναι επιβλητικές χωρίς όμως να παρουσιάζουν κάτι στερεότυπο και επιτηδευμένο.

Ο Τιτσιάνο ουσιαστικά έθεσε τα θεμέλια και του μανιερισμού στη Βενετία. Προσωπικά, ο μανιερισμός δε μου αρέσει ως καλλιτεχνικό κίνημα. Και εννοώ κυρίως τους Ιταλούς μανιεριστές όπως τον Τιντορέτο. Χαρακτηρίζεται από στοιχεία εκζήτησης που δείχνουν έναν κορεσμό στην καλλιτεχνική δημιουργία. Ωστόσο, τον Ελ Γκρέκο το λατρεύω!

Κρίμα που φέρνουν μόνο 7 έργα του... βέβαια, θα μου πεις, αν θέλω να δω Τιτσιάνο, πρέπει να κανονίσω ένα ταξίδι στη Ιταλία!

Φιλιά!

Roadartist είπε...

:) Περιμένω πως κ πως να ξεκινήσει! Ενημερώθηκα κ εγω σχετικά..θελω πολύ να τη δω.. Ισως τοτε ν' αναρτησω κατι σχετικο! Καλησπερα!

faraona είπε...

Evagelia μου
καλα παιδι μου οι αναρτησεις σου τωρα τελευταια ειναι διαμαντια δηλαδη...τι να πω.

πολλα φιλια και ξερεις τι παθαινω εγω ε?
Οταν κατι ειναι ωραιο μετα θελω κι αλλο...χαχα! λες και ειμαι η μοναδικη δηλαδη ετσι καπως το ειπα.

κοκκινη κισσα είπε...

Μεγάλος ζωγράφος,Ευαγγελία

ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η παρουσίαση της φυσιογνωμίας τού έργου του, πειστική αφορμή πράγματι για ένα φθινοπωρινό εικαστικό ταξίδι ,με αξιώσεις...

καλημέρα!!!

Ανώνυμος είπε...

@mistirie, μεγάλο φορτίο μου επωμίζεις αγαπητέ, αλλά δεν παραπονιέμαι, να' ταν όλα τα φορτία σαν την τέχνη!

Σ' ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη, φίλε :)

Ανώνυμος είπε...

@antoine, οι Αφροδίτες του Τιτσιάνο και οι Μαγδαληνές του Γκρέκο! Ο μανιερισμός δεν είναι ακριβώς κίνημα, μάλλον ύφος θα το έλεγα. Ό,τι έχει να κάνει με την εκζήτηση, τη συνειδητή αντιπαράθεση προς κλασικούς κανόνες, τα τραχιά χρώματα, τις περίεργες στάσεις των σωμάτων, την επιμήκυνσή τους, όλα αυτά είναι μανιερισμός. Επειδή η ακμή του τοποθετείται μεταξύ Αναγέννησης και Μπαρόκ, γι' αυτό και πολλοί το κατατάσουν στα κινήματα. Ο μεγαλύτερος μανιεριστής βέβαια, δεν ήταν άλλος από τον Μιχαήλ Άγγελο, και ακολουθούν ο Τιντορέτο και ο Γκρέκο.

Καλή σου μέρα, γιατρέ :)

Ανώνυμος είπε...

@roadartist, θα περιμένω να σε διαβάσω. Κι εγώ θα πάω, μπορούμε να πάμε και μαζί, αν θέλεις!

Καλημέρα, αρτίστα :)

Ανώνυμος είπε...

Τι να πω @faraona μου, τι να πω;
Έμπνευση. Δεν ξέρεις πότε θα σε χτυπήσει!

Σ' ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια, να ξέρεις πως το εκτιμώ :)

Φιλιά και σε σένα, καλή μου :)

Ανώνυμος είπε...

@κόκκινη κίσσα, τέτοιες εκθέσεις είναι που τραβούν τον κόσμο στα μουσεία και τις γκαλερί και δεν αφήνουν την Ελλάδα στο περιθώριο του εικαστικού γίγνεσθαι. Ας ελπίσουμε να είναι η πρώτη από πολλές και φέτος.

Καλή σου μέρα, σ' ευχαριστώ για το θετικό σου σχόλιο :)

η κοπέλα με το καναρινί φόρεμα είπε...

Έχω μείνει άφωνη!! Πιο παλιά είχα κάνει μια ανάρτηση για μια καθηγήτρια μου, που είναι και συγγραφέας (κ. Αμαλία Ηλιάδη) που αγαπώ και εκτιμώ ιδιαίτερα!
Στο Μουσικό Γυμνάσιο είχα διδαχθεί απο την ίδια Ιστορία της Τέχνης. Το ξέρεις γιαβράκι μου ότι έτσι σε νιωθω; Να είσαι καλά και πάντα τέτοιες αναρτήσεις θέλω να με γεμίζουν! Εύγε!

. είπε...

Καλημέρα Ευαγγελία.
'Εχω τόσα να μάθω από σένα και σ'ευχαριστώ γι αυτό.

Ανώνυμος είπε...

@καναρινένια μου, με βάζεις δίπλα στην αγαπημένη σου καθηγήτρια... δεν έχω λόγια... σ' ευχαριστώ, που με τιμάς με τη φιλία σου.

Πολλά φιλιά, γλυκιά μου :)

Ανώνυμος είπε...

@ανασαιμιά μου, εγώ σ' ευχαριστώ για το όμορφο σχόλιό σου.

Καλή σου μέρα :)

Βασίλης είπε...

Καλημέρα Ευαγγελία
επέστρεψα,...εδώ και λίγο καιρό
Χαίρομαι που σε βρίσκω πίσω,...
δεν μπορώ να φορτώσω τη σελίδα σου στο pc,...εδώ και καιρό,
τώρα σου γράφω απο φορητό , και αυτό δεν το μπορώ καθόλου,... τέλος πάντων
και έχασα τόσες όμορφες αναρτήσεις,...
δοκίμασα και το πρωί να σου γράψω αλλά δεν τα κατάφερα,...
εύχομαι τώρα να τα καταφέρω.
συγνωμη ζητώ για τα λάθη,...
αλλά δεν μπορώ με το πληκτρολόγιο του φορητού
καλό απόγευμα πια,...

Ανώνυμος είπε...

Ενα καλό φθινόπωρο, δημιουργικό και γεμάτο τέτοιες εκπλήξεις που δίνουν λίγο νόημα στην σκληρή μας μέρα.

Σε φιλώ

"ζαχαρούλα.." είπε...

ελπίζω ο δρόμος να με βγάλει σε αυτήν την έκθεση!!!

φιλιά πολλά και ευχαριστώ!!!!!!!!!!!!


καλό βράδυ!

Ανώνυμος είπε...

@βασίλη, καλώς όρισες! Σ' ευχαριστώ που υπομένεις για χάρη μου το πληκτρολόγιο του φορητού. Είσαι ο δεύτερος που μου λέει πως δεν μπορεί να με ανεβάσει και δεν ξέρω τι μπορεί να φταίει. Το έχω πάντως στο νου μου, σ' ευχαριστώ για την επισήμανση.

Καλή βδομάδα, φίλε :)

Ανώνυμος είπε...

@freedula, καλό φθινόπωρο και σε σένα, γλυκιά μου, με φθινοπωρινές αναρτήσεις, λίγο πιο ήσυχες, λίγο πιο μελαγχολικές, όπως ταιριάζουν στην εποχή.

Πολλά φιλιά, γλυκιά μου :)

Ανώνυμος είπε...

@ζαχαρούλα! εγώ σ' ευχαριστώ που μου φτιάχνεις πάντα τη διάθεση!

Ζαχαρένια φιλιά στο πιο χαρούμενο κορίτσι της γειτονιάς :)

Artanis είπε...

Καλημέρα Ευαγγελία μου, και καλή βδομάδα...Ωραία θα ήταν μια επίσκεψη στην έκθεση αυτή, αλλά δυστυχώς δεν το βλέπω...

kryos είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
kryos είπε...

Καλησπέρα Ευαγγελία μου ..
Εγώ σ έχω χρίσει εδώ και πολύ καιρό πολιτιστική μου ανταποκρίτρια χωρίς να σου το πω....δεν υπάρχει λόγος να νιώσεις καμμία ιδιαίτερη ευθύνη γι αυτό :)) ...τα πας μια χαρά... μου έλειψες και πέρασα λίγο να σε δω .Ελπίζω να περνάς όμορφα .

Να έχεις ένα υπέροχο απόγευμα!!!
Φιλιά!!!

ΣΟΦΙΑ ΣΤΡΕΖΟΥ είπε...

Βρίσκω πολύ ενδιαφέον το blog σας και αισθητικά και ως προς τον τρόπο που παρουσιάζετε τα θέματα που επιλέγετε.Μου αρέσει να μαθαίνω...Ευχαριστώ για την φιλοξενία. Καλό βράδυ

ΣΟΦΙΑ ΣΤΡΕΖΟΥ είπε...

Βρίσκω πολύ ενδιαφέον το blog σας και αισθητικά και ως προς τον τρόπο που παρουσιάζετε τα θέματα που επιλέγετε.Μου αρέσει να μαθαίνω...Ευχαριστώ για την φιλοξενία. Καλό βράδυ

Ανώνυμος είπε...

@artanis, αν βλέπεις πως δεν την προλαβαίνεις... υπάρχει και η Ιταλία! Εκπαιδευτική εκδρομή θα το πούμε.

Καλή σου μέρα, γλυκιά μου :)

Ανώνυμος είπε...

@krye μου... σ' ευχαριστώ.

Έχεις δίκιο. Έχω χαθεί αυτό το διάστημα γενικώς, εποχή των μαθητών γαρ, και μέχρι να τακτοποιηθούν τα προγράμματα, τα ωράρια, οι εγγραφές, τα σχολικά, οι γιατροί, τα πιστοποιητικά, κολυμβητήρια, γλώσσες, φόρμες, αθλητικά, τζάτζαλα, μάτζαλα, ο χρόνος μου είναι μετρημένος. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι σας έχω ξεχάσει! :)

Καλή σου μέρα, φίλε :)

Ανώνυμος είπε...

@σοφία, δεν χρειάζονται οι πληθυντικοί μεταξύ μας και είσαι πάντα ευπρόσδεκτη.

Σ' ευχαριστώ πολύ για το όμορφο σχόλιό σου.

Καλή σου μέρα :)