Περί θρησκείας

- Μου κάνει εντύπωση πώς εσύ, που αγαπάς το διάβαμα, δεν έχεις ασχοληθεί ποτέ με ζητήματα της θρησκείας.

- Πώς, έχω κατά καιρούς.

- Δηλαδή, έχεις διαβάσει πράγματα;

- Ε, ναι.. αυτά που κάνουμε όλοι στο σχολείο.

- Από Καινή Διαθήκη καθόλου;

- Υπάρχει στο σπίτι, την είχαμε αγοράσει όταν ζητήθηκε από τον καθηγητή των Θρησκευτικών του μεγάλου, στο Γυμνάσιο.

- Διαβασμένη;

- Δεν θα το' λεγα..

- Βίους αγίων;

- Τίποτα, η αλήθεια είναι..

 Η κουβέντα, που μετά από αυτή τη στιχομυθία μεταφέρθηκε σε άλλα άσχετα πράγματα, έλαβε χώρα στις κερκίδες του γηπέδου που προπονείται ο μικρός μου γιος. Πρωταγωνιστές εγώ και ο πατέρας του καλύτερου φίλου του γιου μου και οικογενειακός φίλος. Χρόνια εντρυφημένος μέσα στα θεολογικά ζητήματα. Μερικές φορές μου δίνει την εντύπωση πως τα έχει διαβασμένα σχεδόν όλα, πολλά από τα οποία αντικατοπτρίζονται στην καθημερινότητά του. Μέχρι που πήγε και έκανε μαθήματα αγιογραφίας για τη Χάρη του Θεού, την οποία επιζητά σε κάθε φάση της ζωής του ίδιου και της οικογένειάς του, η οποία τον ακολουθεί κατά πόδας σε αυτό τον έντονα θρησκευτικού ύφους βίο.

Προβληματίστηκα σκεφτόμενη πως η Ορθοδοξία είναι μια σημαντική πτυχή της ταυτότητάς μου που με ορίζει ως άτομο και ως Ελληνίδα, με την οποία ωστόσο πράγματι δεν είχα ασχοληθεί ποτέ επισταμένως. Ό,τι γνωρίζω και ό,τι πιστεύω προέρχεται έξωθεν, όχι από δική μου αναζήτηση απαντήσεων. Οι απαντήσεις μου είναι δοσμένες. Από τους γονείς μου, τους δασκάλους μου και από ό,τι έρχεται κατά καιρούς στην αντίληψή μου μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης κυρίως, αλλά και γενικά, του Τύπου. Μόνη μου, να καθίσω και να ασχοληθώ με το θέμα, να ασχοληθώ με έναν τρόπο τέτοιο ώστε να μπορώ να αποκτήσω δική μου συνειδητοποιημένη άποψη, δεν το είχα κάνει ποτέ. 

Το χειρότερο είναι ότι δεν ένιωσα την ανάγκη να το κάνω, παρόλο που οι πεποιθήσεις μου είχαν καλουπωθεί και οριοθετηθεί, δεν ξέρω από ποιον, πάντως όχι από μένα. Δεν ξέρω αν φταίνε οι προκαταλήψεις ή τα κακώς κείμενα κάποιων ιερέων, με όλα τα μικρά ή μεγαλύτερα σκάνδαλα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας κάθε τόσο, που με έχουν απομακρύνει από την ενεργή συμμετοχή μου στο corpus της εκκλησίας. Όμως, από την άλλη, δεν μπορούσα να πειστώ ότι αυτά τα μεμονωμένα παραδείγματα οροθετούν από μόνα τους μια ολόκληρη θρησκεία. Δεν συμφωνούσα. Σε μια πολύ απομακρυσμένη γωνιά του μυαλού μου πίστευα πάντα πως πίσω από αυτό το παραπέτασμα κρύβεται κάτι μεγάλο, πολύ μεγαλύτερο από τα στεγανά που του έχουμε βάλει εμείς οι άνθρωποι. 

Παρόλα αυτά προτιμούσα να καλύπτομαι από αυτό το παραπέτασμα που με είχε βολέψει, αφού μου πρόσφερε κάτι έτοιμο, καλουπωμένο και μασημένο, ένα έτοιμο συναρμολογημένο παιχνίδι σε συσκευασία δώρου. Άρχισε να με ενοχλεί που δεν είχα ποτέ μου ασχοληθεί λίγο πιο ουσιαστικά, με δικό μου προσωπικό κάματο και σκέψη και αυτό ήθελα να σταματήσει. Αν ήταν να αποδεχτώ ή όχι, συμμετέχοντας ή μη σε αυτή την πτυχή της πνευματικής ζωής, θα ήθελα να είναι δική μου πλέον επιλογή και κανενός άλλου.

Έτσι, την επόμενη φορά που ξαναβρεθήκαμε με τον πατέρα του φίλου του γιου μου, άνοιξα εγώ πρώτη το θέμα. Με ενδιέφερε να μάθω περισσότερα και, επειδή δεν είχα ιδέα από πού να ξεκινήσω, θεώρησα ότι μια πρόταση από εκείνον, που ήταν πιο προχωρημένος στα αναγνώσματά του, θα ήταν ίσως μια καλή κίνηση. Μου πρότεινε ένα βιβλίο κάποιου που ούτε ιερέας ήταν ή εκπρόσωπος της εκκλησίας, ούτε καν συγγραφέας. Ο άνθρωπος περιγράφει τις αναζητήσεις του πάνω στα θέματα της θρησκείας μέσα από δυο εκ διαμέτρου αντίθετες διαδρομές που τον δίχαζαν θρησκευτικά, τις οποίες αποφάσισε να διανύσει αμφότερες προτού καταλήξει στις δικές του αποφάσεις: του Ινδουισμού από τη μια και της Ορθοδοξίας από την άλλη.

Με ενδιέφερε ένας τέτοιος τρόπος προσέγγισης, που θα με έπαιρνε από το χέρι και ως αρχάρια δεν θα θεωρούσε δεδομένη την οποιαδήποτε γνώση πάνω στο θέμα. Ο συγγραφέας αναζητά μαζί με εμένα, τον αναγνώστη, την απάντηση, ή, έστω, την προσέγγιση ή την υποψία της. Ανεβαίνει στα μοναστήρια του Αγίου Όρους, αρχικά ως επαναστατική παρόρμηση της νεανικής ηλικίας του ίδιου και της παρέας του και έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τον γέροντα Παΐσιο. Η επίδραση επάνω του είναι καθοριστική. Ωστόσο, αισθανόταν ότι ο ινδουισμός και η γιόγκα, ίσως λόγω μόδας ίσως λόγω χαρακτήρα, του πήγαιναν περισσότερο. Του φαίνονταν πιο προχωρημένες, πιο εξελιγμένες μορφές πνευματικής πορείας. Επρόκειτο για δύο συστήματα εκ διαμέτρου αντίθετα, πώς να αποφασίσει; 

Παίρνει λοιπόν την απόφαση να ταξιδέψει ως εκεί, να ζήσει στα άσραμ της Ινδίας, να γνωρίσει από κοντά τους μεγάλους Ινδούς γιόγκι που είχαν ξεσηκώσει όλο σχεδόν τον δυτικό νεαρόκοσμο της δεκαετίας του '70, όπως είχε κάνει και με το Άγιον Όρος. Έτσι, η απόφασή του θα ήταν αμερόληπτη και επί ίσοις όροις.

Τίτλος του βιβλίου - που δεν έχω τελειώσει ακόμα το διάβασμά του - είναι: Οι γκουρού, ο νέος και ο γέροντας Παΐσιος. Συγγραφέας ο Διονύσιος Φαρασιώτης. Γραφή καθάρια με γρήγορη ροή που σε παίρνει μαζί της και σε ταξιδεύει. Ιδέες και σκέψεις που γεννούν στον αναγνώστη απορίες και ερωτηματικά, που του ανοίγουν περισσότερες από μία προοπτικές, ώστε να δει τα πράγματα με καθαρότερη, πιο αμερόληπτη ματιά, που τον βάζει στη διαδικασία να σκεφτεί. Αν και σε κάποια σημεία μου φάνηκαν κάπως υπερβολικές και τραβηγμένες οι παρατηρήσεις του, ωστόσο, αν επιλέξει να τα προσπεράσει κανείς αυτά που θυμίζουν κάπως παραμύθι με κακούς δαίμονες και δράκοντες, διαπιστώνει ότι το κείμενο είναι γεμάτο από προβληματισμούς που έχουν απασχολήσει λίγο ως πολύ κάθε χριστιανό ορθόδοξο που τον ενδιαφέρει να γνωρίζει σε ένα βαθύτερο και πιο ουσιώδες επίπεδο το τι πρεσβεύει πραγματικά η θρησκεία του.

Δεν ξέρω αν ξεκίνησα με το σωστό ανάγνωσμα, δεν ξέρω καν αν απευθύνθηκα στον σωστό άνθρωπο, ίσως όχι. Ίσως το καλύτερο θα ήταν να είχα απευθυνθεί σε έναν ιερέα, έναν πνευματικό. Όπως και να' χει, είναι όμως μια αρχή, στην οποία σκοπεύω να δώσω και συνέχεια. Αισθάνομαι ότι οφείλω τουλάχιστον αυτό στη θρησκεία μου, να την γνωρίσω λίγο καλύτερα, τρυπώνοντας κάτω από το επιδερμικό φαίνεσθαι και να δοκιμάσω να ταξιδέψω προς την ουσία των εννοιών, που μόνο το κέλυφός τους γνωρίζω. Κάποιες πλευρές θεωρούν τον Χριστό ως τον ανώτερο γιόγκι όλων. Κάποιες άλλες ως τον μεγαλύτερο επαναστάτη. Πολλοί αμφισβητούν την θεϊκή του υπόσταση. Άλλοι, μόνο αυτήν αναγνωρίζουν. Κάποιοι λίγοι τον θεωρούν απάτη. Τόσες απόψεις και πεποιθήσεις, που όμως δεν με απασχόλησαν ποτέ, όχι στ' αλήθεια. Και αναρωτιέμαι πώς γίνεται να έχω φτάσει 43 χρονών και να μη με έχουν απασχολήσει ποτέ στ' αλήθεια;...