Αναζητώντας το νόημα των Χριστουγέννων

Εντάξει όλα τα άλλα, αλλά και πρόσληψη κορασίδος 'ντεκορατρίς' (κοινώς, διακοσμήτριας) από αστή νοικοκυρά άνευ τέκνων με έκδηλες τάσεις νεοπλουτισμού και μεγαλομανίας για τον στολισμό του χριστουγεννιάτικου δέντρου του σπιτιού της, ε, αυτό ομολογώ πως ήτανε πρωτιά. Και δεν θα μου φαινόταν τόσο εξωφρενικό στο άκουσμά του αν το θέμα έμενε εκεί, θα μπορούσε η γυναίκα να είχε τους λόγους της. Πες ότι δεν εμπιστευόταν το γούστο της, πες ότι ήθελε να απαλλαγεί από την κούραση ή οτιδήποτε, να πάει στο καλό. Το θέμα όμως ήταν πως ο λόγος που ήθελε να φωνάξει την ντεκορατρίς (όπως αρεσκόταν να την αποκαλεί) για να το διακοσμήσει ήταν επειδή ήθελε ...να καταλάβει Χριστούγεννα!
 
Ο άντρας μου συχνά-πυκνά ισχυρίζεται πως όλα τα τρελά που συμβαίνουν γύρω μας συμβαίνουν επειδή είμαστε ψεκασμένοι. Φαντάζομαι πως είναι ένας τρόπος που έχει βρει για να εξηγήσει τα ανεξήγητα. Εγώ, βέβαια, επέμενα να μη δίνω σημασία σε τέτοιου είδους δηλώσεις, με τα περιστατικά όμως παροξυσμού που βλέπω τριγύρω να πυκνώνουν ολοένα και περισσότερο, έχω αρχίσει να έχω πια αμφιβολίες... Ντεκορατρίς για να καταλάβει Χριστούγεννα;!;!;... Αμ, έτσι καταλαβαίνουν Χριστούγεννα, καλή μου; Αν δεν βάλεις το χεράκι σου, αν δεν κοπιάσεις από μόνη σου, τι σόι Χριστούγεννα να καταλάβεις;
 
Εκτός βέβαια κι αν μιλάμε για δυο λογιών Χριστούγεννα, οπότε αλλάζει το πράγμα... Όμορφα τα γυαλιστερά στολίδια και τα πολύχρωμα λαμπιόνια, δε λέω, και το παραμύθιασμά τους το κάνουν, και από τις σκοτούρες μας αποσπούν, αλλά φτάνουν αυτά για να "καταλάβουμε Χριστούγεννα"; Πόσο μάλλον όταν δεν έχεις συμμετάσχει σε αυτά παρά μόνο ως θεατής...  Ναι, είναι καλό και χρειαζούμενο να φτιάχνουμε μια εορταστική ατμόσφαιρα στο σπίτι μας τέτοιες μέρες ντύνοντάς το με τα γιορτινά του και να μυρίζει κανέλα και γαρύφαλο από τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες και να στολίζουμε το δέντρο μας με τα ομορφότερα στολίδια, όμως αυτές τις Άγιες μέρες καλούμαστε να στολίσουμε κάτι πολύ πιο σημαντικό: την ψυχή μας με τα στολίδια της αρετής, της ταπείνωσης και της αγάπης. Στολίδια πνευματικά και άφθαρτα, γι' αυτό και θέλουν περισσότερο κάματο και προσπάθεια συνεχή και επίμονη, που όμως αρκούν για να μας συνδέσουν με τον εσώτερο ένθεο εαυτό μας που δείχνουμε να έχουμε απωλέσει...

Μεταφέρω ένα μικρό απόσπασμα από την ομιλία του μητροπολίτη Ιακώβου Β' που αναφέρεται  στο μήνυμα της Γέννησης του Χριστού μέσω των λόγων του Μέγα Βασιλείου, του δικού μας Άγιου Βασίλη, τον οποίο ρίξαμε στην αφάνεια και τη λήθη για χάρη του ξενόφερτου ροδαλού και στρουμπουλού Αη Βασίλη της κατανάλωσης, της υπεραφθονίας και της coca-cola, ακολουθώντας πειθήνια τις επιταγές των καιρών... (Mπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο εκπληκτικό κείμενο της καλής φίλης Όστριας, αξίζει νομίζω να το δείτε):

" ... ὁ  Μέγας Βασίλειος θαυμάζοντας τὸ γεγονὸς τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, θέτει στὸ στόμα τῆς Παναγίας  μας τὰ ἀκόλουθα λόγια:  

«Πῶς νὰ Σὲ ὀνομάσω ἐγώ, θαυμαστό μου Βρέφος; 

Τὶ θνητὸ ὄνομα νὰ δώσω στὸν καρπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; 

Νὰ Σοῦ προσφέρω θυμίαμα ἢ γάλα; 

Ἔχεις ἀνάγκη ἀπὸ τὶς μητρικές μου φροντίδες, ἢ νὰ πέσω στὰ πόδια Σου καὶ νὰ Σὲ λατρεύω; 

Τὶ ἀνεξήγητη ἀντίθεση; 

Ὁ οὐρανὸς εἶναι ὁ θρόνος Σου κι ἐγὼ Σὲ τοποθέτησα στὰ γόνατά μου. 

Σὲ βλέπω στὴ γῆ κι ὅμως δὲν ἄφησες τὸν οὐρανό. 

Ὁ οὐρανὸς εἶναι ἐκεῖ, ὅπου βρίσκεσαι Ἐσύ». 

Καὶ ὁ Ἅγιος τοῦ Θεοῦ καταλήγει ὅτι τὸ μυστικὸ ποὺ πέτυχε τὴν ἕνωση τόσων ἀντιθέτων πραγμάτων  εἶναι ἡ Ταπείνωση. Ἀπὸ ταπείνωση ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος! Ἀπὸ τὴν ταπείνωση Του ἡ γῆ ἔγινε οὐρανός. Δὲν ἀνέβηκε ὁ ἄνθρωπος στὸν οὐρανό. Κατέβηκε ὁ Θεὸς στὴ γῆ. Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ὑπέρτατη πράξη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο. Προσέλαβε τὴν ἀνθρώπινη φύση, γιὰ νὰ τὴ θεραπεύσει. [...] Ἡ κάθοδος τοῦ Θεοῦ στὴ γῆ κατέστησε δυνατὴ τὴν ἄνοδο τοῦ ἀνθρώπου στὸν οὐρανό."

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο του σπιτιού μου όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος δεν στολίστηκε από ντεκορατρίς. Στην πλατεία Συντάγματος αντί χριστουγεννιάτικου δέντρου στήθηκε μια τεράστια σκαλωσιά με αποκρουστικά γκροτέσκ φτιασιδώματα που περισσότερο πείθει για την ασχήμια των καιρών και την κατάντια των ανθρώπων παρά για το εορταστικό των ημερών. Πολλά μας επιφύλαττε η φετινή χρονιά, μια χρονιά δύσκολη και σκληρή για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Το μήνυμα των ημερών μοιάζει να σβήνει μπροστά στο άκουσμα της είδησης για τον χαμό των είκοσι παιδιών στο Κονέκτικατ που μονοπωλεί εδώ μέρες τα κανάλια. Πριν από έναν μήνα κάποια άλλα παιδιά χάνονταν στην Παλαιστίνη μετά από οκτώ μέρες βομβαρδισμών από τον ισραηλινό στρατό στην πόλη της Γάζας, μια είδηση που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Τριάντα επτά παιδάκια χάθηκαν τότε, κανείς όμως δεν φάνηκε να συγκινείται με την ίδια ένταση και διάρκεια για το φρικτό γεγονός. Ίσως επειδή εκείνοι δεν έκαναν σόου τον θρήνο τους όπως έκανε η Αμερική. Ίσως επειδή πράγματι υπάρχουν παιδιά ενός Ανώτερου και ενός Κατώτερου Θεού, μια κατάταξη που διαμορφώσαμε εμείς με το ενδιαφέρον ή την αδιαφορία μας, ανάλογα με το αν το κακό συμβαίνει στη δική μας αυλή ή λίγο πιο πέρα...

Τα Χριστούγεννα είναι εκείνη η μαγική στιγμή στη μηχανή του Χρόνου που ο Θεός ενανθρωπίζεται κατεβαίνοντας στη γη με τον πλέον ταπεινό τρόπο προκειμένου να ανεβάσει τον άνθρωπο στον ουρανό. Είναι φανερό ότι κάπου στην πορεία χάσαμε το δρόμο, η γέννηση του Θεανθρώπου ωστόσο πάντα θα συμβολίζει μια νέα αρχή για όλους μας, φτάνει να το θελήσουμε. Κι αυτό για μένα είναι το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα απ' όλα..

Εύχομαι υγεία και αγάπη σε όλο τον κόσμο. Καλά Χριστούγεννα!

proof

Η ταινία πραγματεύεται την σχέση δύο μαθηματικών, πατέρα και κόρης. Εκείνος (Anthony Hopkins) στη δύση της καριέρας του ισορροπεί με αστάθεια μεταξύ ιδιοφυΐας και τρέλας. Εκείνη (Gwyneth Paltrow), επίσης χαρισματική εκκολαπτόμενη μαθηματικός, εγκαταλείπει τις προοπτικές της για εξέλιξη στον ίδιο χώρο όταν καλείται να φροντίσει τον πατέρα της λόγω της εύθραυστης κατάστασης της υγείας του. Και οι δύο ωστόσο, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο καθένας ξεχωριστά, βρίσκονται σε μια συνεχή, κοπιαστική, αδιάσπαστη και γεμάτη αυτοθυσίες αναζήτηση, την αναζήτηση της περίφημης μαθηματικής απόδειξης (proof) που θα φέρει την επανάσταση στο πεδίο των μαθηματικών.

Ανατρέχω στη Βικιπαίδεια να μάθω περισσότερα για τη σημασία της:
"Στα μαθηματικά, απόδειξη είναι μια πειστική παρουσίαση ότι κάποια μαθηματική πρόταση είναι απαραίτητα ορθή, μέσα στα αποδεκτά πλαίσια του πεδίου των μαθηματικών. Η απόδειξη παράγεται αναγωγικά και όχι εμπειρικά. Δηλαδή, η απόδειξη πρέπει να δείχνει ότι μια πρόταση είναι αληθής για όλες τις περιπτώσεις που εφαρμόζεται, χωρίς καμία εξαίρεση. Μια πρόταση χωρίς απόδειξη για την οποία πιστεύεται ή υπάρχουν ισχυρές υποψίες ότι ισχύει, λέγεται εικασία. Οι αποδείξεις χρησιμοποιούν τη λογική αλλά συνήθως περιέχουν σε κάποιο βαθμό φυσική γλώσσα, που συνήθως επιτρέπει κάποια ορισμένη αμφισημία. Όντως, η συντριπτική πλειονότητα των αποδείξεων στα γραπτά μαθηματικά μπορούν να θεωρηθούν εφαρμογές της άτυπης λογικής. Άσχετα από το βαθμό της τυπικότητας που ακολουθείται, το αποτέλεσμα που αποδεικνύεται λέγεται θεώρημα. Σε μια εντελώς τυπική απόδειξη αυτό είναι η τελευταία γραμμή, και η απόδειξη δείχνει πως αυτό ακολουθεί από τα αξιώματα μόνο, με εφαρμογή των κανόνων συναγωγής. Όταν ένα θεώρημα έχει αποδεικτεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την απόδειξη άλλων προτάσεων."

Η πλοκή της ταινίας proof που βασίστηκε στο ομότιτλο θεατρικό έργο του David Auburn, το οποίο κέρδισε και το βραβείο Πούλιτζερ, στηρίζεται πάνω σε τέσσερις μόνο ήρωες, τον πατέρα που υποδύει ένας εκπληκτικός Άντονι Χόπκινς, την ταλαντούχα κόρη (επίσης πολύ καλή η Γκουίνεθ Πάλτροου), τον συμφοιτητή της και φοιτητή του πατέρα της (τον υποδύεται ο ανερχόμενος Jake Gillenhall) και την αδελφή της και μεγαλύτερη κόρη του τρελού μαθηματικού (η γνωστή από δεύτερους κυρίως ρόλους Hope Davis). Οι σκηνικές εναλλαγές λίγες, κάποια πλάνα στο πανεπιστήμιο, ελάχιστα εξωτερικά, ενώ τα περισσότερα έχουν γυριστεί στο σπίτι του επιστήμονα.

Ολιγάρκεια που βρίσκεις κυρίως σε θεατρικές παραστάσεις με σκοπό να αναδειχτεί αυτό που είχε πραγματικά σημασία για τον σκηνοθέτη της ταινίας John Madden, που είναι βεβαίως το σενάριο, οι διάλογοι. Ένα κείμενο που παίζει αριστουργηματικά με τις πολυεπίπεδες ερμηνείες της λέξης proof (= απόδειξη μαθηματική, αλλά και απόδειξη με την γενική σημασία της λέξεως), αφού η κόρη καλείται να αποδείξει ότι η ανακαλυφθείσα απόδειξη στο γραφείο του πατέρα δεν γράφτηκε από εκείνον αλλά από την ίδια, ο φίλος της να αποδείξει επίσης την αυθεντικότητα αυτής της ιστορικής σημασίας μαθηματικής ανακάλυψης, ενώ η άλλη κόρη καλείται να αποδείξει αν όντως η αδελφή της λέει την αλήθεια ή είναι και αυτή διανοητικά διαταραγμένη όπως ο πατέρας τους κληρονομώντας, εκτός από το μεγάλο ταλέντο στα μαθηματικά, και κάτι από την τρέλα του. Όλα αυτά την ίδια στιγμή που η αδικημένη ηρωίδα μας - αφού όντως έχει γράψει η ίδια την περιβόητη απόδειξη - το μόνο που ζητά δεν είναι η απόδειξη, αλλά η πίστη. Αυτό δηλαδή που θέλει είναι οι άνθρωποι που αγαπά να την πιστέψουν χωρίς να πρέπει να αποδείξει κάτι, θέλει να την εμπιστευτούν πέρα από αποδείξεις, αφού για κείνη η ηθική υπερτερεί της λογικής.
 
Θα μείνω σε ένα σημείο που με προβλημάτισε ιδιαίτερα: 
Το μυαλό του πατέρα τον περισσότερο καιρό βρισκόταν σε μια κατάσταση ομιχλώδους νοητικής αντίληψης. Λίγο πριν το τέλος όμως της ζωής του ξύπνησε ένα χειμωνιάτικο πρωινό και αισθάνθηκε σαν κάποιο φως να όρμησε μέσα στο μυαλό του σκορπίζοντας όλα τα σκοτάδια που τον εμπόδιζαν να προχωρήσει με τις έρευνές του πάνω στην απόδειξη. Πλέον αισθανόταν να κατακλύζεται από μια ενθουσιώδη ορμή να ξαναπιάσει την απόδειξη από το σημείο που την είχε αφήσει την προηγούμενη φορά, λίγα χρόνια πριν την υποτροπή της νοητικής του υγείας, πράγμα που έκανε. Άρχισε να γράφει πυρετωδώς τύπους μέσα στην παγωνιά φορώντας ένα λεπτό πουκάμισο και η έξαψη που ένιωθε ήταν τόσο μεγάλη που δεν καταλάβαινε ούτε κρύο ούτε αϋπνίες ούτε καν την παρουσία της κόρης του δίπλα του. Κάποια στιγμή, κυριευμένος από ευγνωμοσύνη για το αναπάντεχο αυτό δώρο της νοητικής του  διαύγειας γυρίζει και λέει στην κόρη πόσο χαρούμενος αισθανόταν που ξανάπιασε δουλειά και πόσο ευγνώμων ήταν που αυτή η απόδειξη του έδινε δουλειά ως το τέλος της ζωής του. Εξαιτίας του γεγονότος ότι θα παρέμενε παραγωγικός και χρήσιμος μέχρι το τέλος είχε γεμίσει από απεριόριστη χαρά και ευτυχία.

Ήταν ευτυχισμένος που ήρθε για αυτόν δουλειά που θα τον απασχολούσε ως το τέλος της ζωής του... ειρωνικό αν αρχίσεις να κάνεις συγκρίσεις με τα καθ' ημάς, ε; Δεν τον ενδιέφερε ο μισθός, τα επιδόματα, τα κεκτημμένα των αργιών, το μόνο που τον ένοιαζε ήταν να έχει την σωματική εκείνη κατάσταση που θα του επιτρέψει να μπορεί να δουλεύει ως την τελευταία του ανάσα.. Πόσο βελούδινα περνά η αμερικανική κουλτούρα τα μηνύματά της στον κόσμο μέσα από τις ταινίες που παρακολουθεί αμέριμνα, η επιστήμη και η έρευνα που γίνονται τρόπος ζωής, η αφοσίωση στην εργασία όχι ως υποχρέωση αλλά ως χρέος ηθικό απέναντι στον εαυτό σου, η αυταπάρνηση της βολής και του προσωπικού σχεδιασμού για τη ζωή και η αυτοθυσία μπροστά στην οικογένεια και στα μέλη που σε χρειάζονται, η ταπεινότητα να μην θέλεις να προβάλεις τα επιτεύγματά σου (όπως π.χ. η επιτυχημένη, σύμφωνα με τις κλίμακες των γιάπις, αδελφή που ήρθε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους μόνο για να αποτύχει παταγωδώς), αλλά αντ' αυτών, να παραμένεις μακριά από τους προβολείς, αθέατος και ακάματος αφοσιωμένος εργάτης της επιστήμης σου.. Ένα σωρό μηνύματα που περνούν υποδόρροια στη συνείδηση του θεατή όσο εκείνος παρακολουθεί από τον καναπέ του σαλονιού του, μελετημένα να πλάθει ήθη και αντιλήψεις και δουλεμένα ως την τελευταία λεπτομέρεια...
 
Ύστερα από λίγη ώρα η ταινία διεκόπη για διαφημίσεις και το πρώτο που βλέπω είναι ένα στιγμιότυπο από ένα επεισόδιο ελληνικής δραματικής σειράς μεγάλης θεαματικότητας και ακούω την πρωταγωνίστρια να εξομολογείται σε έμπιστη φίλη: "Τον αγαπώ. Τον αγαπώ τόσο πολύ που δεν θα διστάσω να αλλάξω και τη θρησκεία μου για κείνον." Από τα συμφραζόμενα, η ελληνίδα ηρωίδα έχει ερωτευθεί τούρκο ζεν πρεμιέ και δεν διστάζει να φτύσει θρησκεία, ταυτότητα, πολιτισμό προκειμένου να είναι μαζί του. Στα δικά μας λοιπόν ελληνικής προέλευσης ερεθίσματα που εισπράττουμε από τους δέκτες μας υποβόσκει μια σειρά μηνυμάτων του τύπου: τρέχα φτωχή και μίζερη Ελληνίδα που στον τόπο σου δεν πρόκειται ποτέ να βρεις προκοπή να κάνεις τον τουρκαλά ματσωμένο γόνο της υπερπλουσίας οικογενείας να γυρίσει να σε κοιτάξει και άμα λάχει γίνε και μουσουλμάνα για να χαρείς πλούτη και χλιδή μπαίνοντας κι εσύ στο προσωπικό χαρέμι του. Παράλληλα, προβάλλεται βέβαια και η τελευταία κολλεξιόν της μόδας, το τελευταίο κινητό της αγοράς, τα πανάκριβα κοσμήματα του τάδε οίκου, καθώς και πολυτελή αυτοκίνητα και λοιπά αξεσουάρ γοήτρου και επιδεικτικής εικονικής καταξίωσης, για να μην αφήνουμε και το τέρας του υπερκαταναλωτισμού μας πεινασμένο. Εκείνοι τα προβάλλουν, εμείς τα καταναλώνουμε, οι επιχειρήσεις τα τσεπώνουν και όλοι είμαστε ευχαριστημένοι... Για να μην μπω βέβαια και σε θέματα ηθικής, ή μάλλον, απουσίας αυτής, όταν γλώσσα, θρησκεία, οικογένεια, χώρα, ταυτότητα, πολιτισμός, απαξιώνονται ή προσβάλλονται ελαφρά τη καρδία και για ψύλλου πήδημα... 

Επομένως, ας μην υποτιμάμε και τα δικά μας. Την ίδια δουλειά κάνουν με τα ξένα, την ίδια βελούδινη διοχέτευση μηνυμάτων στο υποσυνείδητο των θεατών τους περνούν κι αυτά και με την ίδια επιτυχία. Στο μόνο που διαφέρουν ωστόσο είναι στο είδος, ύφος και ποιότητα των μηνυμάτων που επιλέγουν να διοχετεύσουν, τα οποία βεβαίως παραμένουν άμεση συνάρτηση και με το σε ποιας μορφής ηθοπλασία στοχεύουν τελικά.

Η τέχνη του διδάσκειν

 Άνοιξε το μπλοκ της ακουαρέλας σε μια λευκή σελίδα. Άπλωσε σχολαστικά τις τέμπερες και τις κηρομπογιές περιμετρικά του πάνω στο βοηθητικό γραφειάκι. Σηκώθηκε, γέμισε το κυπελάκι με νερό για το ξέπλυμα των πινέλων, έκοψε λίγο χαρτί κουζίνας για να μπορεί να τα στραγγίζει, ξανακάθισε. Μερικά σκίτσα σε ένα πρόχειρο για το ζέσταμα και κατόπιν οι τελικές γραμμές πάνω στο χοντρό υδρόφυλλο χαρτί που θα φιλοξενούσε το κυρίως έργο. 

Για την ακρίβεια, τα έργα που έπρεπε να φιλοτεχνήσει εκείνο το απόγευμα ήταν δύο, αφού τόσα τους είχε ζητήσει ο καθηγητής του των καλλιτεχνικών να έχουν έτοιμα για την επομένη προκειμένου να βαθμολογηθούν για το τρίμηνο. Ήταν η πρώτη φορά που θα έβαζε στο χαρτί ό,τι είχε μάθει ως θεωρία σε αυτό το μάθημα, αφού μέχρι εκείνη τη στιγμή μόνο θεωρία ήταν για κείνον το μάθημα των καλλιτεχνικών. 

Δεν τον είχα ξαναδεί τόσο σοβαρό, σχεδόν αγχωμένο μπορούσα να πω, για τη ζωγραφική, αφού ο φόβος της βαθμολογίας κρεμόταν σαν πέλεκυς πάνω από το κεφάλι του και ως εκ τούτου, ό,τι καλό θα μπορούσαν ίσως να του προσφέρουν αυτές οι ώρες της ενασχόλησής του με τη ζωγραφική, καθώς και κάθε περιθώριο να απολαύσει αυτές τις στιγμές δημιουργίας και τέχνης, εξανεμίστηκαν πριν καν τολμήσουν να εμφανιστούν. Διαπίστωνα ότι δεν ζωγράφιζε πλέον από ευχαρίστηση αλλά για να βαθμολογηθεί, κι ότι αυτό τα είχε καταστρέψει όλα.

Τον παρακολουθούσα από το δικό μου γραφείο που έκανα τα δικά μου να φτιάχνει περιγράμματα, να ανακατεύει τα χρώματα μεταξύ τους για να πετύχει την κατάλληλη απόχρωση για το κατάλληλο σημείο, να έχει αφοσιωθεί σε αυτό που έκανε λες και η ζωή του όλη κρεμόταν από αυτό και σκεφτόμουν πόσο καταστροφική μπορεί να είναι μερικές φορές η εκπαιδευτική μέθοδος και να χάνεται τελικά το ζητούμενο, που δεν είναι άλλο από τη χαρά της διαδικασίας. Μια διαδικασία που θα έπρεπε να είναι δημιουργική και ευφάνταστη, ικανή να κάνει τη μάθηση να μοιάζει με παιχνίδι και με περιπέτεια και να ενθουσιάζει τα παιδιά για τα δώρα που έχει να τους προσφέρει κάνοντάς τα να εξοικειωθούν ομαλά με αυτό το υπέροχο και μοναδικό ταξίδι προς την κατάκτησή της, να το αποζητάνε και, φυσικά, να το αγαπήσουν. Να αγαπήσουν το σχολείο γιατί θα το θεωρούν κομμάτι δικό τους που τους βοηθά και τους θωρακίζει και τους συντροφεύει και τους νουθετεί σα σύμβουλος που καλλιεργεί τις γνώσεις όσο και σαν δεύτερος γονιός που καλλιεργεί τις αξίες στο μεγάλο αυτό κομμάτι της ημέρας τους όπου βρίσκονται μακριά από το σπίτι και την οικογένειά τους. Προϋποθέσεις τόσο απαραίτητες για τα εύπλαστα και εύθραυστα χρόνια της ζωής τους και τόσο καθοριστικές για την διαμόρφωση του χαρακτήρα τους και τη μετέπειτα πορεία τους στη ζωή...

Μέχρι και τα καλλιτεχνικά φτάσαν να γίνονται υπό το καθεστώς του τρόμου, του άγχους, της αγωνίας, αποστειρωμένα, στεγνά και άκαμπτα, είναι δυνατόν; Ένα μάθημα, το αντικείμενο του οποίου ενώ θα μπορούσε να είναι από τα πιο διασκεδαστικά του κύκλου μαθημάτων των παιδιών, να είναι ένα δημιουργικό παιχνίδι που θα εξάπτει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους και θα τους προκαλεί τον ενθουσιασμό και το ενδιαφέρον, όπως θα όριζε κάθε έννοια της λογικής και όπως γίνεται σε όλα τα εξελιγμένα κράτη του δυτικού κόσμου όπου δάσκαλοι και μαθητές συμμετέχουν από κοινού σε άπειρες εκδηλώσεις συν-δημιουργίας και συν-εργασίας και συντροφικότητας, χτίζοντας μια νοοτροπία που κάνει τα παιδιά να ανυπομονούν πότε θα φτάσει η ώρα να πάνε στο σχολείο, μια νοοτροπία υγιής και ευπρόσδεκτη από γονείς, μαθητές και δασκάλους, εμείς γιατί; Γιατί έχουμε φτάσει τα παιδιά μας να μισήσουν το σχολείο και ό,τι έχει να κάνει με αυτό, να απεχθάνονται τον χώρο, τους καθηγητές τους, τα βιβλία τους, να τα θεωρούν βασανιστήριο ή χάσιμο χρόνου, να είναι ο βραχνάς τους, γιατί;

...

Τα δύο έργα ολοκληρώθηκαν λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Τα μάτια του έκλειναν από την κούραση, ήταν εξοντωμένος από ένα ωράριο που του αφήνει ελάχιστες στιγμές ηρεμίας και χαλάρωσης, ωστόσο, όταν τον είδα πόσο ικανοποιημένος φάνηκε από το αποτέλεσμα της πολύωρης και κοπιαστικής προσπάθειάς του, είπα χαλάλι το ξενύχτι του, τουλάχιστον έπιασε τόπο.

Την επομένη το μεσημέρι που επέστρεψε από το σχολείο μου ανακοίνωσε ότι όταν παρέδωσε το μπλοκ με τα έργα του στον καθηγητή του των καλλιτεχνικών εκείνος του δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν τα έχει κάνει μόνος του και ότι άλλη φορά να μη βάζει τους γονείς του να του τα κάνουν αντί για κείνον.

Αγέλαστος Πέτρα

Είναι κάποιες ταινίες που δεν τις βαριέμαι όσες φορές και αν τις δω. Μετά την άχαρη πρώτη φορά η οποία εμπεριέχει τη δυναστική αγωνία του τι θα γίνει στη συνέχεια που τα καταστρέφει όλα, έρχονται οι λυτρωτικές επαναλήψεις, αφού εκεί είναι που μου αποκαλύπτεται όλο το μεγαλείο της ταινίας. Τα μάτια ανοίγουν, η καρδιά αφουγκράζεται και πλέον μπορεί να συγχρονιστεί με τον παλμό της σε όλες της τις διαστάσεις, σκηνοθεσία, σενάριο, φωτογραφία, μοντάζ, όλες δηλαδή τις επιμέρους μικρές τέχνες που φτιάχνουν τη μία και μεγάλη, αυτήν του κινηματογράφου.

Η Αγέλαστος Πέτρα του Φιλίππου Κουτσαφτή είναι μία από αυτές τις ταινίες, η οποία βρίσκεται σε περίοπτη θέση στη λίστα των αγαπημένων μου, όχι μόνο επειδή είναι από τις δουλειές εκείνες που μπόρεσαν να μιλήσουν μέσα μου και να με συγκινήσουν, αλλά και επειδή πρόκειται για μια ελληνική παραγωγή και επομένως αυτή η συγκίνηση μετουσιώνεται εν μέρει και σε υπερηφάνεια.

Η ματιά του σκηνοθέτη, ο οποίος υπογράφει και κείμενο και φωτογραφία, πραγματικά καθηλώνει με την διεισδυτικότητα και την οξύτητά της. Θέμα η Ελευσίνα, ένας τόπος που παλεύει να ισορροπήσει ανάμεσα στο ένδοξο και μεγαλειώδες παρελθόν και το παρακμιακό παρόν της. Ο αφηγητής σε παίρνει από το χέρι και μαζί περιδιαβαίνετε τις σύγχρονες γειτονιές που μπλέκονται με τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία δε σταματούν να έρχονται στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη δηλώνοντας το παρόν που όμως δεν ακούει πια κανείς. Η ζωή τρέχει, όπως τρέχουν τα αυτοκίνητα πάνω στην εθνική που περνά από τις παρυφές του Ιερού της Ελευσίνας, ένα ιερό που αποδομείται μέρα με τη μέρα, λήθη με τη λήθη. Μόνος κλειδοκράτορας ένας άστεγος επαίτης, ένας "κατατρεγμένος και αλαφροΐσκιωτος που έπεσε στο σήμερα", ο οποίος αλιεύει τα παραγκωνισμένα εδώ κι εκεί απομεινάρια των αρχαίων μνημείων επιστρέφοντάς τα στην ιερή βάση τους, τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας.

Σύμφωνα με την παράδοση η Αγέλαστος Πέτρα, που έδωσε το όνομά της και στην ταινία, ήταν ο βράχος πάνω στον οποίο κάθισε η θεά Δήμητρα όταν έκλαψε την αρπαγή της κόρης της Περσεφόνης από το Πλούτωνα, θεό του Κάτω Κόσμου. Κάποιος ερευνητής προχώρησε λίγο μακρύτερα υποστηρίζοντας πως πρόκειται για ένα σύνολο τριών βράχων που δείχνουν τον δρόμο προς τη σπηλιά που οδηγεί στην είσοδο του Κάτω Κόσμου.

Η ταινία προβλήθηκε πριν από λίγες μέρες σε επανάληψη από το κανάλι της ΝΕΤ σε ώρα που τα παιδιά σίγουρα θα βρίσκονταν στα κρεβάτια τους και άρα δύσκολα θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν. Όμως οι ζώνες ευρείας θεαματικότητας έχουν από καιρό καταληφθεί από τα ολοένα αυξάνοντα και πληθαίνοντα τουρκικά σίριαλ που προφανώς θεωρούνται από κάποιους ιθύνοντες πιο επιμορφωτικά και πιο ηθοπλαστικά, εφόσον εξακολουθούν να μας βομβαρδίζουν με αυτά χωρίς σταματημό. Τα οποία με τη σειρά τους βέβαια, εξακολουθούν να  βομβαρδίζουν με την ησυχία τους με την προπαγάνδα τους τον εγκληματικά αδιάφορο και επιδερμικό νεοέλληνα που τόσο τραγικά εύκολα έχει φτάσει να ικανοποιείται με ό,τι σαβούρα τον ταΐζουν ένθεν κακείθεν, με αποτέλεσμα να τους κρατά όλους μια χαρά ευχαριστημένους. Ποιος όμως πρόκοψε με το να τους κρατά όλους ευχαριστημένους; Ιδού η απορία... Κρατώ την παρομοίωση του σκηνοθέτη όταν περιγράφει τους βέβηλους του Ιερού της Ελευσίνας που με τα χρόνια επλήθαιναν και εισέβαλαν σε αυτό σαν το νερό στο καράβι που βυθίζεται... Είναι τόσο αγεφύρωτες οι αποκλίσεις των μέτρων και των σταθμών που πια ούτε με κεφαλαίο δεν θέλω να τονε γράψω, γιατί, αν με ρωτήσεις, θα πω ότι έχει χάσει προ πολλού αυτό το δικαίωμα μαζί με μύρια άλλα.

Μεταφέρω το κατατοπιστικό σχόλιο που διάβασα στον Κενό Φάκελο αναφορικά με την ταινία:

"Η Αγέλαστος Πέτρα (2000) είναι μία ταινία από τον σκηνοθέτη Φίλιππο Κουτσαφτή. Στην αγέλαστο πέτρα κάθησε η θεά Δήμητρα όταν έψαχνε την Περσεφόνη. Στην Ελευσίνα, την πόλη των αρχαίων Μυστών. Μια ταινία χωρίς αγγεία, ανασκαφές, αρχαιολόγους, και βρώμικα επαρχιακά δρομάκια. Η κάμερα, για δέκα σχεδόν χρόνια τριγυρνάει στην πόλη και τη γύρω περιοχή. Τη γη των Ελευσίνιων Μυστηρίων, την πόλη της Δήμητρας και της Περσεφόνης που μετατράπηκε τις τελευταίες δεκαετίες από το τσιμέντο και την μόλυνση σε μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά και κοινωνικά περιοχές της Αθήνας. Τιμήθηκε με το Πρώτο Bραβείο Tαινίας Tεκμηρίωσης στα Kρατικά Bραβεία Ποιότητας 2000, το Bραβείο καλύτερης ταινίας της Π.E.K.K., και Bραβείο Kοινού Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η ταινία παρακολουθεί τις επιπτώσεις της βιομηχανικής ανάπτυξης στην Ελευσίνα σε ένα διάστημα δέκα ετών. H Eλευσίνα είναι μια μικρή βιομηχανική πόλη, 20 χιλιόμετρα δυτικά της Aθήνας. Mε την πόλη αυτή δέθηκε από τα προϊστορικά ακόμη χρόνια ο αγαπημένος μύθος των αρχαίων, ο μύθος της θεάς Δήμητρας, θεάς της γεωργίας και της ευφορίας της γης, και της κόρης της, Περσεφόνης. Eδώ όπου, σύμφωνα με το μύθο, πρωτοκαλλιεργήθηκαν τα θεία δώρα, τα δημητριακά, αναπτύχθηκαν και οι μεγαλύτερες βιομηχανίες της Eλλάδας, με καταστροφικές συνέπειες για την περιοχή και το ιερό. Kινηματογραφούμε αυτή την πόλη επί δέκα χρόνια, απ' τη μεριά του προσκυνητή, παρακολουθούμε τα καθημερινά, ταπεινά και μεγαλειώδη; και ανακαλύπτουμε κτερίσματα από το αρχαίο πρόσωπο, εντοιχισμένα στη σύγχρονη ζωή. H Eλευσίνα είναι δυτικά, χώρος ιερός, σημείο και όριο για να δει κανείς τόσο τον κόσμο γύρω του όσο και τον εαυτό του."

Την βρήκα ολόκληρη στο youtube και την παραθέτω για όποιον επιθυμεί να την παρακολουθήσει. Η διάρκειά της είναι περίπου μιάμιση ώρα:

"βασανίζομαι"

Το κτήριο βεβηλωμένο από τα επεισόδια του προηγούμενου χειμώνα, κάπου ανάμεσα στις οδούς Αθηνάς και Ερμού. Αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του '60, όταν το νεοκλασικό στυλ πονούσε για τις βαυαρικές του θύμησες και έπρεπε να εξαλειφθεί από προσώπου πόλης. Ο μοντερνισμός έλυνε κι έδενε τότε στην Ευρώπη, κι εμείς, πιστός ουραγός της, έπρεπε να συμβαδίσουμε με το νέο ρεύμα αν θέλαμε να λεγόμαστε Ευρωπαίοι. Να εκσυγχρονιστούμε. Τρέχαμε ξωπίσω τους ασθμαίνοντας, κι όποιο στίγμα αφήναν το υιοθετούσαμε άκριτα, άβουλα. Γιατί αυτός ήταν ο σκοπός, αν όχι να γίνουμε, τουλάχιστον να φαινόμαστε Ευρωπαίοι. Τουλάχιστον τα κτήριά μας να φωνάζουν Ευρώπη.

Και γίναμε Ευρώπη. Και ξεχάσαμε την Ελλάδα. Την ξεχάσαμε. Και θυσιάσαμε τον χαρακτήρα της στο όνομα του μοντερνισμού. Τα νεοκλασικά της ρήμαξαν. Οι ιδιοκτήτες άρχισαν να τα γκρεμίζουν χωρίς αιδώ και νέες πολυκατοικίες μοντέρνες χτίστηκαν στη θέση τους, με πολλούς ορόφους και με λιτές γραμμές, όπως το επέβαλε ο μοντερνισμός. Και τα κουτιά που γινήκαν τα καινούργια μας σπίτια σκαρφάλωσαν το ένα πάνω στ' άλλο και γίναμε ψηλότεροι και φτάσαμε ως τον ουρανό με τα ολοκαίνουργια εκσυγχρονισμένα υλικά, γυαλί, μπετόν κι ατσάλι, να λαμπυρίζουν απαστράφτοντα κάτω από τον αττικό ήλιο. Και τα νεοκλασικά γινήκαν οίκοι ανοχής και γέμισαν οι γειτονιές της πλατείας Βάθη και του Μεταξουργείου με αναμμένα κόκκινα φωτάκια να στεφανώνουν τις ετοιμόρροπες μισάνοιχτες εισόδους των πάλαι ποτέ περήφανων αρχοντικών της Αθήνας...

Σκαλί-σκαλί, γραμμή-γραμμή κατεβαίνει η ανάρτηση στις κακόφημες γειτονιές και στέκεται σε εκείνο το 'βασανίζομαι' που κλαίει σιωπηλά σαν θρήνος κάποιου ξωτικού που πλανάται εγκλωβισμένο μέσα στην πολύβουη πόλη, λυγμός των φαντασμάτων του χτες που 'χει σταλάξει παράπονο στους νοτισμένους τοίχους των κτηρίων της μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του '60.

Το αυτοκίνητο προσεγγίζει τον δακτύλιο. Η πρωτεύουσα παραλυμένη για δυο 24ωρα από τις κινητοποιήσεις για τα νέα μέτρα. Στις λεωφόρους το αδιαχώρητο.  Πορείες, απεργίες, στάσεις εργασίας και επεισόδια και κάπου στο περιθώριο οι λαθραίοι συνεπιβάτες να συνεχίζουν ανενόχλητοι στους δικούς τους ρυθμούς να κάνουν τα δικά τους. Δυο Πακιστανοί αγκομαχούν να χώσουν ένα καρότσι σουπερμάρκετ γεμάτο τενεκεδένιους θησαυρούς στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας στον Άγιο Παντελεήμονα. Δυο μέρες πριν σ' αυτές τις γειτονιές ένας συμπολίτης μου έχανε τη ζωή του από το μαχαίρι ενός λαθρομετανάστη μέσα στο ίδιο του το μαγαζί. "Εμείς δεν πάμε πουθενά, να φύγουν οι Έλληνες" ηχεί ακόμη στ' αυτιά μου η δήλωση ομοεθνή του στο μικρόφωνο του δημοσιογράφου που κάλυπτε το ρεπορτάζ για τις ειδήσεις των οκτώ.

Το παράθυρο ανεβαίνει. Τσεκάρω τις ασφάλειες στις πόρτες. Κινήσεις ενστικτώδικες, κάθε που πρέπει να διασχίσω το κέντρο της πόλης μου. Ένα κέντρο που δεν μου ανήκει πια...

Ορθο-λογισμοί

Ορθού λόγου στεγανά

Ζωής απο-στείρωση

Φαντασίας στείρωση

Ορθο-λογική τέλεση

Ονείρου εκ-τέλεση

Χωρίς αντί-λογο

Χωρίς διά-λογο

Σαφώς υπό-λογο
- Σε ποιον δοσί-λογο; -

(Για ποιον επί-λογο;)

Με τρόπο ανά-λογο
Με το παρά-λογο

Προς τον μονό-λογο

Του εντός και επί ταυτά..

Έτσι, για να σιγοντάρω την υπερ-λογικότητα των καιρών, που με ξεπερνά. 
Η φωτό, από μια βιτρίνα του κέντρου της Αθήνας.

Πόθος λευτεριάς

Περπατώ σε ίχνη ηρώων

που 'ναι νεκροί από χρόνια

θανάτου εμβατήριο 

γυρεύει ν' ακουστεί

να αναστήσει

θαμμένες στον χρόνο 

ιστορίες

να δικαιώσει αυτούς που τα 'βαλαν με μοίρες

κι ερινύες

άδεια τα χέρια, θνητή

και κουρασμένη η ψυχή...

σε πάτρια γη 

σαν πάλευε από πάντα να επιστρέψει

του λυτρωμού 

το αθάνατο νερό 

έχει στερέψει...

νόθος ο πόθος λευτεριάς,
τον έχουμε μιάνει

Είμαστε εμείς!

και όχι αυτοί

που έχουμε στα μάτια τους 

πεθάνει...

Περί θρησκείας

- Μου κάνει εντύπωση πώς εσύ, που αγαπάς το διάβαμα, δεν έχεις ασχοληθεί ποτέ με ζητήματα της θρησκείας.

- Πώς, έχω κατά καιρούς.

- Δηλαδή, έχεις διαβάσει πράγματα;

- Ε, ναι.. αυτά που κάνουμε όλοι στο σχολείο.

- Από Καινή Διαθήκη καθόλου;

- Υπάρχει στο σπίτι, την είχαμε αγοράσει όταν ζητήθηκε από τον καθηγητή των Θρησκευτικών του μεγάλου, στο Γυμνάσιο.

- Διαβασμένη;

- Δεν θα το' λεγα..

- Βίους αγίων;

- Τίποτα, η αλήθεια είναι..

 Η κουβέντα, που μετά από αυτή τη στιχομυθία μεταφέρθηκε σε άλλα άσχετα πράγματα, έλαβε χώρα στις κερκίδες του γηπέδου που προπονείται ο μικρός μου γιος. Πρωταγωνιστές εγώ και ο πατέρας του καλύτερου φίλου του γιου μου και οικογενειακός φίλος. Χρόνια εντρυφημένος μέσα στα θεολογικά ζητήματα. Μερικές φορές μου δίνει την εντύπωση πως τα έχει διαβασμένα σχεδόν όλα, πολλά από τα οποία αντικατοπτρίζονται στην καθημερινότητά του. Μέχρι που πήγε και έκανε μαθήματα αγιογραφίας για τη Χάρη του Θεού, την οποία επιζητά σε κάθε φάση της ζωής του ίδιου και της οικογένειάς του, η οποία τον ακολουθεί κατά πόδας σε αυτό τον έντονα θρησκευτικού ύφους βίο.

Προβληματίστηκα σκεφτόμενη πως η Ορθοδοξία είναι μια σημαντική πτυχή της ταυτότητάς μου που με ορίζει ως άτομο και ως Ελληνίδα, με την οποία ωστόσο πράγματι δεν είχα ασχοληθεί ποτέ επισταμένως. Ό,τι γνωρίζω και ό,τι πιστεύω προέρχεται έξωθεν, όχι από δική μου αναζήτηση απαντήσεων. Οι απαντήσεις μου είναι δοσμένες. Από τους γονείς μου, τους δασκάλους μου και από ό,τι έρχεται κατά καιρούς στην αντίληψή μου μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης κυρίως, αλλά και γενικά, του Τύπου. Μόνη μου, να καθίσω και να ασχοληθώ με το θέμα, να ασχοληθώ με έναν τρόπο τέτοιο ώστε να μπορώ να αποκτήσω δική μου συνειδητοποιημένη άποψη, δεν το είχα κάνει ποτέ. 

Το χειρότερο είναι ότι δεν ένιωσα την ανάγκη να το κάνω, παρόλο που οι πεποιθήσεις μου είχαν καλουπωθεί και οριοθετηθεί, δεν ξέρω από ποιον, πάντως όχι από μένα. Δεν ξέρω αν φταίνε οι προκαταλήψεις ή τα κακώς κείμενα κάποιων ιερέων, με όλα τα μικρά ή μεγαλύτερα σκάνδαλα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας κάθε τόσο, που με έχουν απομακρύνει από την ενεργή συμμετοχή μου στο corpus της εκκλησίας. Όμως, από την άλλη, δεν μπορούσα να πειστώ ότι αυτά τα μεμονωμένα παραδείγματα οροθετούν από μόνα τους μια ολόκληρη θρησκεία. Δεν συμφωνούσα. Σε μια πολύ απομακρυσμένη γωνιά του μυαλού μου πίστευα πάντα πως πίσω από αυτό το παραπέτασμα κρύβεται κάτι μεγάλο, πολύ μεγαλύτερο από τα στεγανά που του έχουμε βάλει εμείς οι άνθρωποι. 

Παρόλα αυτά προτιμούσα να καλύπτομαι από αυτό το παραπέτασμα που με είχε βολέψει, αφού μου πρόσφερε κάτι έτοιμο, καλουπωμένο και μασημένο, ένα έτοιμο συναρμολογημένο παιχνίδι σε συσκευασία δώρου. Άρχισε να με ενοχλεί που δεν είχα ποτέ μου ασχοληθεί λίγο πιο ουσιαστικά, με δικό μου προσωπικό κάματο και σκέψη και αυτό ήθελα να σταματήσει. Αν ήταν να αποδεχτώ ή όχι, συμμετέχοντας ή μη σε αυτή την πτυχή της πνευματικής ζωής, θα ήθελα να είναι δική μου πλέον επιλογή και κανενός άλλου.

Έτσι, την επόμενη φορά που ξαναβρεθήκαμε με τον πατέρα του φίλου του γιου μου, άνοιξα εγώ πρώτη το θέμα. Με ενδιέφερε να μάθω περισσότερα και, επειδή δεν είχα ιδέα από πού να ξεκινήσω, θεώρησα ότι μια πρόταση από εκείνον, που ήταν πιο προχωρημένος στα αναγνώσματά του, θα ήταν ίσως μια καλή κίνηση. Μου πρότεινε ένα βιβλίο κάποιου που ούτε ιερέας ήταν ή εκπρόσωπος της εκκλησίας, ούτε καν συγγραφέας. Ο άνθρωπος περιγράφει τις αναζητήσεις του πάνω στα θέματα της θρησκείας μέσα από δυο εκ διαμέτρου αντίθετες διαδρομές που τον δίχαζαν θρησκευτικά, τις οποίες αποφάσισε να διανύσει αμφότερες προτού καταλήξει στις δικές του αποφάσεις: του Ινδουισμού από τη μια και της Ορθοδοξίας από την άλλη.

Με ενδιέφερε ένας τέτοιος τρόπος προσέγγισης, που θα με έπαιρνε από το χέρι και ως αρχάρια δεν θα θεωρούσε δεδομένη την οποιαδήποτε γνώση πάνω στο θέμα. Ο συγγραφέας αναζητά μαζί με εμένα, τον αναγνώστη, την απάντηση, ή, έστω, την προσέγγιση ή την υποψία της. Ανεβαίνει στα μοναστήρια του Αγίου Όρους, αρχικά ως επαναστατική παρόρμηση της νεανικής ηλικίας του ίδιου και της παρέας του και έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τον γέροντα Παΐσιο. Η επίδραση επάνω του είναι καθοριστική. Ωστόσο, αισθανόταν ότι ο ινδουισμός και η γιόγκα, ίσως λόγω μόδας ίσως λόγω χαρακτήρα, του πήγαιναν περισσότερο. Του φαίνονταν πιο προχωρημένες, πιο εξελιγμένες μορφές πνευματικής πορείας. Επρόκειτο για δύο συστήματα εκ διαμέτρου αντίθετα, πώς να αποφασίσει; 

Παίρνει λοιπόν την απόφαση να ταξιδέψει ως εκεί, να ζήσει στα άσραμ της Ινδίας, να γνωρίσει από κοντά τους μεγάλους Ινδούς γιόγκι που είχαν ξεσηκώσει όλο σχεδόν τον δυτικό νεαρόκοσμο της δεκαετίας του '70, όπως είχε κάνει και με το Άγιον Όρος. Έτσι, η απόφασή του θα ήταν αμερόληπτη και επί ίσοις όροις.

Τίτλος του βιβλίου - που δεν έχω τελειώσει ακόμα το διάβασμά του - είναι: Οι γκουρού, ο νέος και ο γέροντας Παΐσιος. Συγγραφέας ο Διονύσιος Φαρασιώτης. Γραφή καθάρια με γρήγορη ροή που σε παίρνει μαζί της και σε ταξιδεύει. Ιδέες και σκέψεις που γεννούν στον αναγνώστη απορίες και ερωτηματικά, που του ανοίγουν περισσότερες από μία προοπτικές, ώστε να δει τα πράγματα με καθαρότερη, πιο αμερόληπτη ματιά, που τον βάζει στη διαδικασία να σκεφτεί. Αν και σε κάποια σημεία μου φάνηκαν κάπως υπερβολικές και τραβηγμένες οι παρατηρήσεις του, ωστόσο, αν επιλέξει να τα προσπεράσει κανείς αυτά που θυμίζουν κάπως παραμύθι με κακούς δαίμονες και δράκοντες, διαπιστώνει ότι το κείμενο είναι γεμάτο από προβληματισμούς που έχουν απασχολήσει λίγο ως πολύ κάθε χριστιανό ορθόδοξο που τον ενδιαφέρει να γνωρίζει σε ένα βαθύτερο και πιο ουσιώδες επίπεδο το τι πρεσβεύει πραγματικά η θρησκεία του.

Δεν ξέρω αν ξεκίνησα με το σωστό ανάγνωσμα, δεν ξέρω καν αν απευθύνθηκα στον σωστό άνθρωπο, ίσως όχι. Ίσως το καλύτερο θα ήταν να είχα απευθυνθεί σε έναν ιερέα, έναν πνευματικό. Όπως και να' χει, είναι όμως μια αρχή, στην οποία σκοπεύω να δώσω και συνέχεια. Αισθάνομαι ότι οφείλω τουλάχιστον αυτό στη θρησκεία μου, να την γνωρίσω λίγο καλύτερα, τρυπώνοντας κάτω από το επιδερμικό φαίνεσθαι και να δοκιμάσω να ταξιδέψω προς την ουσία των εννοιών, που μόνο το κέλυφός τους γνωρίζω. Κάποιες πλευρές θεωρούν τον Χριστό ως τον ανώτερο γιόγκι όλων. Κάποιες άλλες ως τον μεγαλύτερο επαναστάτη. Πολλοί αμφισβητούν την θεϊκή του υπόσταση. Άλλοι, μόνο αυτήν αναγνωρίζουν. Κάποιοι λίγοι τον θεωρούν απάτη. Τόσες απόψεις και πεποιθήσεις, που όμως δεν με απασχόλησαν ποτέ, όχι στ' αλήθεια. Και αναρωτιέμαι πώς γίνεται να έχω φτάσει 43 χρονών και να μη με έχουν απασχολήσει ποτέ στ' αλήθεια;...

Περίθαλψη και ..περίθαλψη

Με τον Λύκο να συγκατοικεί μαζί μου τα τελευταία είκοσι και κάτι χρόνια, έχω φτάσει να ξέρω σχεδόν απ' έξω και ανακατωτά ό,τι έχει να κάνει με ιατρικές εξετάσεις, φάρμακα και κρατικά νοσοκομεία. Αυτό που δεν ήξερα μέχρι προχτές ήταν η πραγματική διάσταση της χαοτικής διαφοράς των τελευταίων σε σχέση με την ιδιωτική περίθαλψη που γνώριζα ως επί το πλείστον ως θεωρία.

Χάρη σε έναν εξάδελφο που εργάζεται ως γιατρός χειρουργός σε μια ιδιωτική κλινική των νοτίων προαστίων, τα πράγματα ήρθαν τελικά έτσι ώστε να κλείσω το τελευταίο μου τσεκ-απ εκεί. Και μια διαδικασία που σε φυσιολογικές συνθήκες δημοσίου θα έπαιρνε περίπου ένα δίμηνο για να ολοκληρωθεί, εκεί ολοκληρώθηκε μέσα σε ..δυόμισι ώρες! Μπήκα στην ώρα μου σε όλα μου τα ραντεβού, ήταν όλοι ενημερωμένοι για το ότι θα ερχόμουν, μου συμπεριφέρθηκαν ως άνθρωπο και ως ασθενή, μου μιλούσαν σταθερά με χαμόγελο, με ενημέρωναν για κάθε κίνηση με κάθε λεπτομέρεια χωρίς καν να τους το ζητήσω, με καθησύχαζαν στα διακαστικά κάποιων εξετάσεων που δεν είχα ξανακάνει και είχα μια αγωνία όσο να' ναι, και κάθε τόσο με ρωτούσαν αν ήμουν εντάξει, αν χρειαζόμουν τίποτα ή πονούσα ή οτιδήποτε προκειμένου να αισθανθώ άνετα και ασφαλής. Με το που ολοκλήρωσα τις επισκέψεις μου στα διάφορα τμήματα ενημερώθηκα πως όλα τα διαδικαστικά είχαν τακτοποιηθεί από εκείνους όση ώρα εγώ προχωρούσα με τις εξετάσεις μου και πως τα αποτελέσματα θα βρίσκονταν στο σπίτι μου εντός δύο ημερών, χωρίς εγώ να χρειάζεται να κουνήσω δαχτυλάκι!...

Να πω ότι καταϋποχρεώθηκα; Και λίγο θα είναι... Κάνοντας την αναπόφευκτη σύγκριση του Γολγοθά που καλούμαι να διανύσω κάθε φορά που έρχεται η εποχή του τσεκ απ μου, μιας περιπέτειας χρονοβόρας, ψυχοφθόρας και πολλές φορές ατελέσφορης λόγω ανεπάρκειας ή ανικανότητας του προσωπικού που υπάρχει διαθέσιμο, με την περιποίηση που δέχτηκα στην ιδιωτική κλινική, με όλους τους γιατρούς και τις γραμματείς των τμημάτων να σφάζονται στα πόδια μου για να με εξυπηρετήσουν, δεν μπορώ παρά να αισθανθώ ντροπή και θλίψη για το χάλι του σημερινού Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ένα σύστημα που αρέσκεται να ταλαιπωρεί τους ασθενείς του, να τους υποχρεώνει να τρέχουν εκείνοι, οι άρρωστοι (!) και για την τελευταία γραφειοκρατική διαδικασία περιμένοντας με τις ώρες στις ουρές για να εξυπηρετηθούν, ώσπου να φτάσει η σειρά τους να τους ξεπετάξουν κακείν κακώς οι υφιστάμενοι του μόνιμα απόντος γιατρού τους, μόνο για να πάνε στον επόμενο μπελά τους... Μπελάδες που όπως δείχνουν τα πράγματα, δυστυχώς, έχουν ξεχάσει πως πρόκειται για ασθενείς συνανθρώπους τους και λειτούργημά τους είναι να σκύψουν με αφοσίωση, υπομονή και επιμονή πάνω στο πρόβλημα της υγείας τους μέχρι να βρουν, ως θεράποντες γιατροί τους, μια λύση...

Προμελετημένο έγκλημα

Η έκπληξη ήταν από αυτές που σου μένουν για μια ζωή. Είχαμε να του μιλήσουμε κάπου τρεις μέρες. Μας είχε προϊδεάσει με τα λεγόμενά του ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να επικοινωνήσουμε όλη την εβδομάδα επειδή ο λόχος του θα βρισκόταν σε συνεχή επιφυλακή. Μας είπε ότι η άδειά του ίσως και να αναβαλόταν επ' αόριστον, γιατί θα ερχόταν νέος λόχος στο στρατόπεδο και χρειάζονταν όλοι για να κάνουν υπηρεσίες.

Προμελετημένο έγκλημα πράξη πρώτη όλο το σενάριο.

Ο άντρας μου κάθε τόσο με ρωτούσε αν πήρε το παιδί κανένα τηλέφωνο. Παρόλο που ξέρει πως δεν υπήρχε περίπτωση να μη του το έλεγα αν είχε πάρει, όταν περιμένεις κάτι πολύ, και μόνο με τη λεκτική επιβεβαίωση μερικές φορές σβήνεται οποιαδήποτε ελπίδα να έχει γίνει κάτι διαφορετικό από αυτό που ξέρεις ότι έχει γίνει πραγματικά. Έφυγε για λίγο προς την είσοδο και μετά από ένα λεπτό ξαναγύρισε λες κι είχε αλλάξει γνώμη. "Θα δοκιμάσω να τον πάρω τηλέφωνο τώρα, ίσως και να το σηκώσει."  με αιφνιδίασε, αφού ποτέ δεν τον είχε ξαναενοχλήσει σε ώρα υπηρεσίας ως εκείνη την ώρα.

Προμελετημένο έγκλημα πράξη δεύτερη, αφού ο λόγος που πήγε στην είσοδο ήταν για να ανοίξει την πόρτα - που δεν είχα ακούσει γιατί μέχρι εκείνη τη στιγμή εγώ βρισκόμουν σε άλλο δωμάτιο - για να δει προς κατάπληξή του ..το παιδί! Το οποίο όχι μόνο είχε πάρει έγκριση αδείας, αλλά χωρίς να πει τίποτα σε εμάς, είχε πάρει το αεροπλάνο από τη Λάρνακα για την Αθήνα και μέσα σε λίγες ώρες βρισκόταν μαζί μας! Εγώ ακόμα δεν είχα καταλάβει το παραμικρό. 

"Έλα Λευτέρη, τι κάνεις;" έκανε πως μιλούσε στο τηλέφωνο κι εγώ παραξενεύτηκα, αφού ήξερα πόσο απίθανο ήταν να μπορούσε να απαντήσει στο τηλέφωνο. "Μια χαρά!" ακούστηκε φωνή από την είσοδο του σπιτιού. Προς στιγμήν σάστισα, να πω ψέματα; Η λογική μου έλεγε ότι το παιδί βρίσκεται στην Κύπρο, αλλά τα αυτιά μου με διέψευδαν. Τι γίνεται; Τώρα τον ακούω και live;;; Ο άντρας μου δεν κρατήθηκε άλλο, μαρτυρήθηκε αμέσως από το πλατύ χαμόγελο που ζωγραφίστηκε στο πρόσωπό του. "Μια χαρά, τώρα που γύρισα σπίτι!" ξανάπε η φωνή και είδα το φανταράκι μου να μπαίνει καμαρωτός και γελαστός στο σαλόνι... Το καθαρματάκι κατέστρωσε ολόκληρο σχέδιο για να μας κάνει έκπληξη! Συνωμότες μπαμπάς και γιος για να με τρελάνουν, καταλάβατε; Ε, και με τρέλαναν, αφού δεν την περίμενα με τίποτα μια τέτοια έκπληξη...

Με τίποτα όμως!...