Η τέχνη του διδάσκειν

 Άνοιξε το μπλοκ της ακουαρέλας σε μια λευκή σελίδα. Άπλωσε σχολαστικά τις τέμπερες και τις κηρομπογιές περιμετρικά του πάνω στο βοηθητικό γραφειάκι. Σηκώθηκε, γέμισε το κυπελάκι με νερό για το ξέπλυμα των πινέλων, έκοψε λίγο χαρτί κουζίνας για να μπορεί να τα στραγγίζει, ξανακάθισε. Μερικά σκίτσα σε ένα πρόχειρο για το ζέσταμα και κατόπιν οι τελικές γραμμές πάνω στο χοντρό υδρόφυλλο χαρτί που θα φιλοξενούσε το κυρίως έργο. 

Για την ακρίβεια, τα έργα που έπρεπε να φιλοτεχνήσει εκείνο το απόγευμα ήταν δύο, αφού τόσα τους είχε ζητήσει ο καθηγητής του των καλλιτεχνικών να έχουν έτοιμα για την επομένη προκειμένου να βαθμολογηθούν για το τρίμηνο. Ήταν η πρώτη φορά που θα έβαζε στο χαρτί ό,τι είχε μάθει ως θεωρία σε αυτό το μάθημα, αφού μέχρι εκείνη τη στιγμή μόνο θεωρία ήταν για κείνον το μάθημα των καλλιτεχνικών. 

Δεν τον είχα ξαναδεί τόσο σοβαρό, σχεδόν αγχωμένο μπορούσα να πω, για τη ζωγραφική, αφού ο φόβος της βαθμολογίας κρεμόταν σαν πέλεκυς πάνω από το κεφάλι του και ως εκ τούτου, ό,τι καλό θα μπορούσαν ίσως να του προσφέρουν αυτές οι ώρες της ενασχόλησής του με τη ζωγραφική, καθώς και κάθε περιθώριο να απολαύσει αυτές τις στιγμές δημιουργίας και τέχνης, εξανεμίστηκαν πριν καν τολμήσουν να εμφανιστούν. Διαπίστωνα ότι δεν ζωγράφιζε πλέον από ευχαρίστηση αλλά για να βαθμολογηθεί, κι ότι αυτό τα είχε καταστρέψει όλα.

Τον παρακολουθούσα από το δικό μου γραφείο που έκανα τα δικά μου να φτιάχνει περιγράμματα, να ανακατεύει τα χρώματα μεταξύ τους για να πετύχει την κατάλληλη απόχρωση για το κατάλληλο σημείο, να έχει αφοσιωθεί σε αυτό που έκανε λες και η ζωή του όλη κρεμόταν από αυτό και σκεφτόμουν πόσο καταστροφική μπορεί να είναι μερικές φορές η εκπαιδευτική μέθοδος και να χάνεται τελικά το ζητούμενο, που δεν είναι άλλο από τη χαρά της διαδικασίας. Μια διαδικασία που θα έπρεπε να είναι δημιουργική και ευφάνταστη, ικανή να κάνει τη μάθηση να μοιάζει με παιχνίδι και με περιπέτεια και να ενθουσιάζει τα παιδιά για τα δώρα που έχει να τους προσφέρει κάνοντάς τα να εξοικειωθούν ομαλά με αυτό το υπέροχο και μοναδικό ταξίδι προς την κατάκτησή της, να το αποζητάνε και, φυσικά, να το αγαπήσουν. Να αγαπήσουν το σχολείο γιατί θα το θεωρούν κομμάτι δικό τους που τους βοηθά και τους θωρακίζει και τους συντροφεύει και τους νουθετεί σα σύμβουλος που καλλιεργεί τις γνώσεις όσο και σαν δεύτερος γονιός που καλλιεργεί τις αξίες στο μεγάλο αυτό κομμάτι της ημέρας τους όπου βρίσκονται μακριά από το σπίτι και την οικογένειά τους. Προϋποθέσεις τόσο απαραίτητες για τα εύπλαστα και εύθραυστα χρόνια της ζωής τους και τόσο καθοριστικές για την διαμόρφωση του χαρακτήρα τους και τη μετέπειτα πορεία τους στη ζωή...

Μέχρι και τα καλλιτεχνικά φτάσαν να γίνονται υπό το καθεστώς του τρόμου, του άγχους, της αγωνίας, αποστειρωμένα, στεγνά και άκαμπτα, είναι δυνατόν; Ένα μάθημα, το αντικείμενο του οποίου ενώ θα μπορούσε να είναι από τα πιο διασκεδαστικά του κύκλου μαθημάτων των παιδιών, να είναι ένα δημιουργικό παιχνίδι που θα εξάπτει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους και θα τους προκαλεί τον ενθουσιασμό και το ενδιαφέρον, όπως θα όριζε κάθε έννοια της λογικής και όπως γίνεται σε όλα τα εξελιγμένα κράτη του δυτικού κόσμου όπου δάσκαλοι και μαθητές συμμετέχουν από κοινού σε άπειρες εκδηλώσεις συν-δημιουργίας και συν-εργασίας και συντροφικότητας, χτίζοντας μια νοοτροπία που κάνει τα παιδιά να ανυπομονούν πότε θα φτάσει η ώρα να πάνε στο σχολείο, μια νοοτροπία υγιής και ευπρόσδεκτη από γονείς, μαθητές και δασκάλους, εμείς γιατί; Γιατί έχουμε φτάσει τα παιδιά μας να μισήσουν το σχολείο και ό,τι έχει να κάνει με αυτό, να απεχθάνονται τον χώρο, τους καθηγητές τους, τα βιβλία τους, να τα θεωρούν βασανιστήριο ή χάσιμο χρόνου, να είναι ο βραχνάς τους, γιατί;

...

Τα δύο έργα ολοκληρώθηκαν λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Τα μάτια του έκλειναν από την κούραση, ήταν εξοντωμένος από ένα ωράριο που του αφήνει ελάχιστες στιγμές ηρεμίας και χαλάρωσης, ωστόσο, όταν τον είδα πόσο ικανοποιημένος φάνηκε από το αποτέλεσμα της πολύωρης και κοπιαστικής προσπάθειάς του, είπα χαλάλι το ξενύχτι του, τουλάχιστον έπιασε τόπο.

Την επομένη το μεσημέρι που επέστρεψε από το σχολείο μου ανακοίνωσε ότι όταν παρέδωσε το μπλοκ με τα έργα του στον καθηγητή του των καλλιτεχνικών εκείνος του δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν τα έχει κάνει μόνος του και ότι άλλη φορά να μη βάζει τους γονείς του να του τα κάνουν αντί για κείνον.