Εικαστική παρέμβαση στην Αγία μου Γραφή

Είμαι μυστήρια, το ξέρω, τι να κάνω. Αν κάτι δεν μου αρέσει, έστω, μια ανεπαίσθητη λεπτομέρεια πάνω σε κάτι που μου ανήκει, τέρμα, το βάζω στην άκρη. Κάπως έτσι συνέβη και με την μπλε μου Αγία Γραφή. Τι χαρά που είχα κάνει όταν ήρθε στα χέρια μου ως δώρο από τη μητέρα μου για τα γενέθλιά μου κάμποσα χρόνια πριν, δερμάτινη, χρυσοποίκιλτη, εύκολη μετάφραση που έρεε σαν γάργαρο νερό, στις διαστάσεις που ήθελα. Όμως, κάτι με χαλούσε, δεν μπορούσα να προσδιορίσω τι αρχικά, ώσπου το κατάλαβα.

Ναι, ήταν αυτό το διακοσμητικό μοτίβο στην πρόσοψη του εξωφύλλου. Ένα καρέ με βάση το έντονο βαθύ κόκκινο, ανάγλυφο χρυσό τύπωμα η Αγία Γραφή στο κέντρο και γύρω γύρω, τι ήταν αυτά; Αραβουργήματα; Πάνω στην Αγία μας Γραφή; την Χριστιανική; την Ορθόδοξη;

Δεν ήταν να το αποσαφηνίσω, πάει, δεν μπορούσα να την ξαναπιάσω στα χέρια μου. Αν είναι δυνατόν. Άκυρα χρώματα, άκυρα σχέδια, που παρέπεμπαν σε άλλη θρησκεία, έτσι μου φαινόταν. Νευρίασα τόσο πολύ, ποια φαεινή ιδέα το είχε σκεφτεί; Τι συνδυασμούς έκανε με το μυαλό του; Ένας απλός σταυρός δεν έφτανε; Τι τα ήθελαν όλα αυτά τα αραβουργήματα και τα μπιχλιμπίδια; Και το κόκκινο πάλι; Γιατί; Γιατί;;;

Όμως κατά τα άλλα, η μπλε Αγία Γραφή είναι μια μετάφραση με τα λαθάκια της μεν, αλλά είναι γενικά αποδεκτή από την ορθόδοξη εκκλησία και πάρα πολύ απαλή στο διάβασμά της. Τι να κάνω κι εγώ; Πήγα μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων και μου αγόρασα μια αντίστοιχη που είχε βγει πρόσφατα, πάλι όπως η μπλε, αλλά καφέ, χωρίς τα ανατολίτικα αντιαισθητικά αραβουργήματα και το αταίριαστο κόκκινο χρώμα, αλλά χωρίς τα δευτεροκανονικά. 

Τι χαρά και πάλι! Χαιρόμουν σαν μικρό παιδάκι. Την έβλεπα από εδώ, την καμάρωνα από εκεί, ορίστε, έλεγα με ενθουσιασμό, αυτό είναι εξώφυλλο! Ένας απλός σταυρός και ο τίτλος Αγία Γραφή και τέλος! Απλά πράγματα! Άσε που είναι και πιο ελαφριά, πιο εύχρηστη! Και ξεκίνησα με τον καινούργιο χρόνο να διαβάζω από εκεί.

Όσο όμως διάβαζα, κάτι κλωτσούσε μέσα μου και πάλι. Τι είναι πάλι τώρα; αναρωτιόμουν μέσα μου. Τι δε μου αρέσει τώρα; Γιατί με ταράζει η συνείδησή μου; Χριστέ μου, είπα από μέσα μου, τι είναι αυτό που μου συμβαίνει; Γιατί δεν μου αρέσει ούτε αυτή; Γιατί δεν μπορώ να κατασταλάξω σε μία Αγία Γραφή, στη Μία Αγία Γραφή που να με συνοδεύει για το υπόλοιπο της ζωής μου;

Για να μην τα πολυλογώ, πήγα και είδα άλλη μία Αγία Γραφή. Μου την πρότεινε γνωστός και μακρινός συγγενής της οικογένειάς μου. Θα πάρεις την Τρίγλωσση Εμφατική μου πρότεινε, όλες οι μεταφράσεις σε μία Αγία Γραφή, δεν θα χρειαστείς ξανά τίποτε άλλο, αυτήν χρησιμοποιώ κι εγώ. Το πρωτότυπο κείμενο της ελληνιστικής κοινής από τους Εβδομήκοντα, το πλέον αναγνωρισμένο στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας, μαζί με τη μετάφραση του Βάμβα, στην καθαρεύουσα, και ταυτόχρονα, μετάφραση του Φίλου σε νέα ελληνικά.

Ναι, ήταν πολύ κατατοπιστική, όλα σε ένα, αλλά το μέγεθος! Τεράστιο! Το βάρος! Μου έκοβε τα χέρια! Ολόκληρο βασμίδι, μια τεράστια κοτρώνα στα γόνατά μου, για να τη μεταφέρω στην τσάντα μου ούτε συζήτηση, ένας ογκόλιθος.

Όχι, είπα. Δεν είναι δυνατόν. Τόσο άβολη για καθημερινή χρήση, πού να την μεταφέρω, πώς να βολευτώ στο διάβασμά μου με αυτό το τεράστιο βιβλίο; Για κακή μου τύχη, ούτε αυτή η Αγία Γραφή μπορούσε να διεκδικήσει τον τίτλο της Μίας Αγίας Γραφής για καθημερινή εφ' όρου ζωής χρήση.

Είχα απελπιστεί. Τόσες εκδόσεις - που για μένα δεν είναι καθόλου πολλές, βέβαια, αν τις συγκρίνεις με τις αμέτρητες εκδόσεις στο εξωτερικό, όπου εκεί δεν ξέρεις τι να πρωτοδιαλέξεις -, τόσος κόπος και χρόνος χαμένος, τόσος ενθουσιασμός και τόση απογοήτευση που ακολουθούσε αμέσως μετά. 

Ώσπου είπα, ως εδώ. Πάρε κορίτσι μου όλα τα θετικά τους, διάλεξε αυτό που σε εκφράζει πιο πολύ, και μπες στη διαδικασία να φτιάξεις μόνη σου την Αγία Γραφή που σε εκφράζει.

Κι έτσι έκανα.

Γιατί, βλέπεις, ήταν ωραία η καφέ Αγία Γραφή, όπως και του Φίλου, όπως και η Τρίγλωσση Εμφατική. Όμως έλειπε κάτι σημαντικό και από τις τρεις: Δεν είχαν τα Δευτεροκανονικά, τα οποία Δευτεροκανονικά ανήκουν στον Ορθόδοξο Κανόνα. Δεν μου άρεσε καθόλου που είχαν πετάξει βιβλία της Αγίας Γραφής στα σκουπίδια. Πώς ξυπνάς μια μέρα και αποφασίζεις έτσι απλά να διαγράψεις θεόπνευστα ιερά βιβλία της Αγίας Γραφής με τόσο ελαφριά την καρδιά; 

Αυτό ήταν που με χαλούσε από την αρχή. Δεν ήταν δεκτό μέσα στη συνείδησή μου. Πάρα πολύ ωραία μετάφραση η μετάφραση του Φίλου, ακόμα καλύτερη του Βάμβα, αλλά πετάξατε βιβλία εκτός, κι αυτό δεν είναι αποδεκτό. Για μένα, τουλάχιστον, για τη συνείδησή μου.

Έτσι, μετά από όλον αυτό τον κύκλο, που κράτησε αρκετά χρόνια, αφού πάντα αναζητούσα το κάτι καλύτερο, δεν ήταν επιλογές της μιας μέρας, αποφάσισα λοιπόν να επιστρέψω πίσω στην αρχή, στην μπλε, κλείνοντας τον κύκλο της αναζήτησης. Μόνο που αυτή τη φορά, θα αναλάμβανα δράση ως προς το εξώφυλλό της, αφού ήταν το μοναδικό πλην που δεν μου άρεσε σε αυτήν. Και αφού το πρόβλημα ήταν αισθητικής φύσεως, αποφάσισα η παρέμβασή μου να είναι σε εικαστικό επίπεδο.

Ξετρύπωσα από το ντουλάπι τα ακρυλικά μου χρώματα και δυο πινέλα και έπιασα με οινόπνευμα να τρίβω το καρέ για να φύγει το πολύ χρώμα. Σε λίγη ώρα το αντιπαθητικό σχέδιο με τα χρυσοκόκκινα αραβουργήματα είχε εξαφανιστεί και στη θέση του μπήκε προσθήκη χρώματος μπλε προκειμένου να εξομοιωθεί με το υπόλοιπο μπλε χρώμα του εξωφύλλου. Όταν στέγνωσε, αποφάσισα να προχωρήσω και λίγο περισσότερο. Με τα ακρυλικά χρώματα που είχα στη διάθεσή μου ζωγράφισα πάνω στο ανάγλυφο καρέ τον σταυρό του Κυρίου να στέκεται ολόρθος και μοναχικός μέσα στην έναστρη νύχτα. Η σύνθεση ολοκληρώθηκε με την προσθήκη λίγων λουλουδιών του αγρού να του κρατούν συντροφιά. Το άφησα να στεγνώσει ξανά και έπιασα με ένα μαλακό πινέλο και κάλυψα όλη την επιφάνεια του έργου με υγρή διάφανη κόλλα χειροτεχνίας για προστασία και φινίρισμα.

Ναι, τώρα ήμουν ικανοποιημένη. Όχι για το εκπληκτικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, ένα ερασιτεχνικό αφελές σκαρίφημα έκανα με χίλιες ατέλειες και ασυμμετρίες. Ήμουν ικανοποιημένη με την όλη διαδικασία, με το ταξίδι, με το ψάξιμο να βρω τη μία Αγία Γραφή που δεν εγκατέλειψα, με την πίστη που με έσπρωχνε στις σωστές κατευθύνσεις (για μένα πάντα), με τον φόβο που ξεπέρασα με την αγάπη και την πίστη μου ώστε να βάλω την πρώτη πινελιά μου πάνω στο δερμάτινο εξώφυλλο, το θάρρος της κίνησής μου αυτής, την διαφύλαξη των Δευτεροκανονικών που δεν πρόδωσα για χάρη ενός πιο ωραίου εξώφυλλου. Ναι, ήμουν ικανοποιημένη. Το αποτέλεσμα που βγήκε δεν είναι τέλειο, ξέρω όμως ότι είναι δικό μου, η προσπάθειά μου, η τόλμη μου, το θάρρος να διορθώσω αυτό που με χαλούσε, τα έργα που συμπλήρωσαν την πίστη μου και την απέραντη αγάπη μου που τρέφω για τον Δημιουργό μου και τον Θείο Λόγο Του. 

Μικρά βήματα, μεγάλα μαθήματα. Αυτό μου έδειξε αυτή η εμπειρία. Η μπλε μου Αγία Γραφή επανήλθε στο καθημερινό μου διάβασμα, ξαναήρθε στα γόνατά μου στην αγαπημένη μου πολυθρόνα, δίπλα στο κομοδίνο του κρεβατιού μου, πάνω στο τραπέζι της κουζίνας, έξω στον κήπο, ή μέσα στο γραφείο μου. Όμως, αυτή τη φορά δεν είναι μόνη της. Μαζί της είναι και η Καινή Διαθήκη του Τρεμπέλα, και το Ψαλτήρι, και η Ιερά Σύνοψη, και το προσευχητάρι μου, και το κομποσχοίνι, και το ορθόδοξο ημερολογιάκι, το καλενδάριο, με τις εορτές και τις επετείους των αγίων και των μεγάλων επετείων της χριστιανοσύνης, με τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων, με το αναμμένο καντήλι και το άρωμα του λιβανιού να υψώνεται σαν προσευχή ως τα παλάτια του Θεού. 

Η πίστη μας είναι ένα ταξίδι, μια αναζήτηση, μια πορεία. Δεν ξέρουμε αν θα φτάσουμε ποτέ στη θέωση, δεν ξέρουμε καν αν προχωράμε σωστά. Όμως η πίστη μας κρατά στον δρόμο. Όσο προχωράμε, τόσο συναντάμε γύρω μας τη γνώση, τη σοφία, την αγάπη, την αδελφικότητα από ανθρώπους που ίσως δεν ξέρουμε όπως την οικογένεια και τους συγγενείς και φίλους μας, αλλά που έρχονται στο διάβα μας για να μας δείξουν κάτι, μια νέα ματιά, ένα καινούργιο παράθυρο, ένα ακόμα λυχνάρι, που φωτίζει στο σκοτάδι του κόσμου και κάνει τα βήματά μας σταθερά και την ελπίδα ζωντανή.

Μέχρι την επόμενη φορά,

Με αγάπη,

Εύα 💗

******

----  Η Αγία Γραφή είναι εκδόσεις Ελληνική Βιβλική Εταιρία, μεταφραστική ομάδα από τους καθηγητές Πανεπιστημίου Η. Οικονόμου, Ν. Ολυμπίου, Ν. Παπαδόπουλο, Π. Σιμωτά, Β. Τσάκωνα και επιμέλεια από την φιλόλογο-λογοτέχνιδα Κ. Χιωτέλλη, Αθήνα, 2003.

----  Η Καινή Διαθήκη που χρησιμοποιώ σε συνδυασμό με την μπλε Αγία Γραφή είναι εκδόσεις Αδελφότης Θεολόγων "Ο Σωτήρ", από Παν. Ν. Τρεμπέλα, Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία, Αθήνα, 2023.