Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο

Τη δουλειά του φωτογράφου Χρήστου Τσουμπλέκα τη γνωρίζω ιντερνετικά εδώ και αρκετά χρόνια μέσα από το Flickr και στη συνέχεια χάρη στο Facebook. Σήμερα λοιπόν Κυριακή ήρθε στον τοίχο μου στο fb το αφιέρωμα που έκανε για τα παιδιά του χωριού του, που βρίσκεται κάπου κοντά στο Ηράκλειο της Κρήτης. 
Αφορμή ήταν το απίθανο project που έφεραν εις πέρας μαζί με τον ζωγράφο-δάσκαλό τους. Ένας καλλιτέχνης που δεν φοβήθηκε το νεαρό της ηλικίας τους, αντίθετα, το αξιοποίησε με τον πιο εμπνευσμένο τρόπο. 
 

Πήραν τις μπογιές και τα πινέλα τους και μαζί μπήκαν μέσα στον μαγικό κόσμο της τέχνης ενεργά, γεμάτα κέφι, μέσα από τη δική τους προσωπική συμμετοχή και μέσα από τις δικές τους σημερινές μεθόδους, όπως το graffiti, που αποδέχονται ευκολότερα ίσως από μια στεγνή παράδοση σε κάποια αίθουσα διδασκαλίας.
 

Street art και υψηλή τέχνη μαζί! Δουλεμένη μέσα από τα δικά τους χέρια. Μια διαδραστική επικοινωνία όπου το χτες και το σήμερα, το υψηλό και το καθημερινό ενώθηκαν μέσα από την παλέτα μιας ομάδας παιδιών γεμάτα χαμόγελο, θετική ενέργεια και όρεξη για δημιουργία ακολουθώντας, χάρη στην εμπνευσμένη προτροπή του καθοδηγητή τους, τα βήματα ιερών τεράτων της ζωγραφικής, όπως ο λατρεμένος ζωγράφος Vincent Van Gogh.
 

Μεταφέρω τα λόγια του αυτούσια, όπως τα ανέβασε στη σελίδα του στο Facebook. Στον ίδιο ανήκουν επίσης και οι φωτογραφίες της ανάρτησης.

"Ζώ σε ένα όμορφο χωριό πολύ κοντά ατο Ηράκλειο. Ένα χωριό με ορισμένους καταπληκτικους ανθρώπους. Ένας απ' αυτους τους υπέροχους ανθρώπους είναι ο Kostis . Ο Κωστής είναι καλλιτέχνης, και έχει ενα όμορφο εργαστήρι, Το εργαστήριο του Κωστή- Kostis workshop βγαλμένο μέσα απο τα παραμύθια. Εκεί δημιουργεί, τα έργα του, εκεί θα βρείτε μοναδικά αντικείμενα και δώρα, ομως το πιο σπουδαίο από όλα νομίζω είναι οτι εκεί, γεμίζει με χρώμα και χαμόγελο τις ζωές των μικρών μας παιδιών. Με τη λιλιπούτεια πάρέα του δουλεψαν επι αρκετές μέρες ώρες σε χώρο του χωριού στις Αρχάνες, και δημιουργησαν το γκράφιτι που βλέπετε. Απολαυση σκέτη, και τροφή για σκέψη ...."

Ένα μεγάλο μπράβο στα παιδιά, στον ζωγράφο-δάσκαλό τους κ. Κωστή και, φυσικά, στον Χρήστο Τσουμπλέκα για το υπέροχο φωτογραφικό αφιέρωμα!  
 

 

Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο

τον Βενσάν και μια νύχτα που αλλάζει

Τα σκοτάδια σκορπάνε κι η μέρα λουλουδίζει

σαν ανθός στο περβάζι.

(δανεισμένο από στίχο του ομότιτλου τραγουδιού της Τάνιας Τσανακλίδου, 

ελαφρώς προσαρμοσμένο από την γράφουσα).

Μαζί και στην εξεταστική

"Κατά το κέντρον εκάστου χωρίου παρατηρείται πλατεία ικανώς ευρεία και καλώς λιθοστρωμένη, σκιαζομένη υπό μεγάλων πλατάνων, υπό την σκιάν των οποίων εύκτιστοι κρήναι προχέουσι διαυγές ύδωρ. Η πλατεία αύτη είναι η αγορά του χωρίου, ένθα ανά πάσαν Κυριακήν και εορτήν συνέρχονται οι κάτοικοι συναλλασσόμενοι προς αλλήλους και συζητούντες τα κοινά του χωρίου συμφέροντα."

(Γεωργιάδης, 1894, σ. 108)

Τα παραπάνω έγραψε ο δήμαρχος του Βόλου τον 19ο αιώνα για την πλατεία της Ζαγοράς του Πηλίου και εγώ τα διαβάζω παρέα με τον Φοίβο που μάλλον έχει κουραστεί να μας βλέπει τον τελευταίο καιρό μαμά και γιο με ένα βιβλίο στο χέρι.  
Υπομονή, Φοιβάκο μου, είναι ο καιρός της πειθαρχίας. Μετά θα παίζουμε όλη μέρα. Και θα κάνουμε βόλτες στο άλσος και βουτιές στη θάλασσα. 
Εντάξει, Φοίβο μου; 
Εντάξει! 
Εντάξει, Γιάννη μου; 
Εντάξει! 
Ωραία!

Πού είχαμε μείνει; Α, ναι: σελίδα 144, παράγραφος 2:

"Η αρχιτεκτονική δεν αφορά μόνο τις οικίες, που εξασφαλίζουν την ατομική ζωή των ανθρώπων. Παρεμβαίνει και διαμορφώνει και τους κοινόχρηστους χώρους, στους οποίους αναπτύσσεται η κοινωνική ζωή, [...] ... ... ..."

Σηκώνομαι, βγαίνω έξω. Πότε αγρίεψε ο καιρός και δεν το κατάλαβα; Ο ουρανός είναι καλυμμένος από τεράστια σκοτεινά σύννεφα. Ακούω τον αέρα να δυναμώνει μέσα από τα πεύκα, η ατμόσφαιρα μυρίζει βροχή. Ασφαλίζω την τέντα, κλείνω το παράθυρο του μέσα δωματίου. Περνώ μπροστά από την ανοιγμένη τηλεόραση, τι μέρα είναι σήμερα; Σάββατο. Τι ώρα; Επτά;;; Βιαστικό άλλαγμα καναλιού, ουφ! μόλις που το πρόλαβα. 

Agatha Christie και Μις Μαρπλ πάνω στους τίτλους αρχής. 
Τέλεια!

Κλείνω το βιβλίο, το βάζω στην άκρη. Παίρνω τη θέση μου ξανά στον καναπέ. Ακούγονται οι πρώτες στάλες βροχής. Σε δευτερόλεπτα οι ουρανοί ανοίγουν. Θα το ξαναπιάσω, σκέφτομαι, μόλις τελειώσει η λατρεμένη.  

Εντάξει, Εύα μου;

Εντάξει! 

Είπαμε. Πειθαρχία. 

(Σσσσ, αρχίζει!)

"Πόντος: Δικαίωμα και υποχρέωση στη Μνήμη"

Στο κέντρο της Αθήνας δεν κατεβαίνω συχνά παρά μόνο εάν προκύψει κάποιος συγκεκριμένος λόγος. Έτσι κατέβηκα και χτες για συγκεκριμένο λόγο και έπεσα επάνω της τυχαία, μια έκθεση αφιερωμένη στη γενοκτονία των Ποντίων μέσα στο σταθμό του μετρό στο Σύνταγμα.

Αποφάσισα να μπω και να τη δω καθαρά από εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον. Η επίδραση που δέχτηκα ήταν σφοδρή. Δεν περίμενα ότι θα με επηρέαζε τόσο ένα γεγονός ιστορικό λίγο ως πολύ γνωστό τοις πάσι. Ποιος δεν ξέρει για τον διωγμό των Ποντίων από τον τόπο τους, το ξερίζωμα, τη φυγή, τα βασανιστήρια, τις αρπαγές, τις φρικαλεότητες, τις εκτελέσεις... 
Όλοι μας. Όμως, δεν ξέρω... 

Όλα αυτά που γνώριζα ακαδημαϊκά απέκτησαν ξαφνικά πρόσωπο, γίναν εικόνες, ηχητικά ντοκουμέντα με κραυγές γυναικών, κλάματα παιδιών, θρήνους και φωνές γεμάτες απόγνωση. Είδα τη σιωπή στα πρόσωπα των ξεριζωμένων, είδα τον πόνο στα χαμηλωμένα μάτια, παιδικά προσωπάκια στεγνά από χαμόγελο και ελπίδα, στερημένα από τη χαρά της ζωής και την αθωότητα της τρυφερής τους ηλικίας...

Τριγύρω μου μαρτυρίες ανθρώπων που άφησαν το βιος τους μέσα σε μια στιγμή, όχι επειδή ήταν επιλογή τους να φύγουν, όπως γίνεται σήμερα. Η φυγή ήταν διαταγή. Πιστεύω ότι αν είχαν το δικαίωμα της επιλογής, θα έμεναν εκεί, να παλέψουν με τα θεριά, να προστατέψουν τη γη των πατεράδων τους, τις οικογένειές τους, την ιστορία τους και τον πολιτισμό τους. Θα μάχονταν ως Έλληνες με κάθε τίμημα, όπως ως Έλληνες κάνουμε από πάντα...

Μου πήρε ώρα να αποβάλω τη συναισθηματική φόρτιση στην οποία βρισκόμουν, να δω πιο καθαρά, να τα βάλω σε λέξεις όλα αυτά που με κυρίευσαν. Μερικές φορές ακόμα και οι λέξεις όμως δεν φτάνουν για να περιγράψουν. Κατάλαβα γιατί οι επιζήσαντες που τυγχάνουν δημοσιότητας, δεν μιλούν πολύ. Κατάλαβα γιατί τα πρόσωπά τους είναι χαρακωμένα σαν χάρτες με την κάθε ρυτίδα να αποτυπώνει ένα ακόμα μονοπάτι δακρύων, ένα ακόμα μονοπάτι προσφυγιάς. 

Βγήκα από τα έγκατα της αθηναϊκής γης στο φως ενός ήλιου που πυρράκτωνε την άσφαλτο και έτρεμα από ρίγη συγκίνησης. Σκεφτόμουν πόσα περιπαιχτικά ανέκδοτα έχουμε βγάλει για τους Έλληνες του Πόντου εμείς οι από αυτή την πλευρά του Αιγαίου, οι ασφαλείς στον τόπο μας, οι Ελλην-άρες... Ντράπηκα τόσο.... Είναι ίσως μια άμυνα κι αυτό. Περισσότερο, μια κάλυψη της συρρίκνωσης του ανθρώπινου είδους σε όλα τα επίπεδα. Όσο πιο μικρός φαίνεται στα μάτια μας ο "άλλος", τόσο μεγαλύτεροι και σημαντικότεροι αισθανόμαστε εμείς. Κι όταν ο "άλλος" ενίοτε μας ξεπερνά, κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας, αθώο, όσο ίσως ένα ανέκδοτο ή λιγότερο αθώο, όσο μια γενοκτονία, ώστε αυτό να πάψει να ισχύει... 

Αύριο ξημερώνει η 19η Μαΐου 2016. Κλείνει ένας αιώνας από την ημέρα που ξεκίνησε μία από τις μεγαλύτερες γενοκτονίες του εικοστού αιώνα. Επέτειος μνήμης της γενοκτονίας των χιλιάδων Ποντίων που άδικα και αναίτια έζησαν τον ξεριζωμό και τον θάνατο στο πετσί τους. Η λίστα με τις Χαμένες Πατρίδες μεγάλωσε... Μια γενοκτονία Ελλήνων, των Ελλήνων του Πόντου, η οποία δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα από τη διεθνή κοινότητα, παρά μόνο μεμονωμένα, από εμάς βέβαια, από τη βουλή των αντιπροσώπων της Κύπρου, από τη Σουηδία, την Αρμενία και κάποιες πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών. Μέχρι εκεί. Οι 353.000 ψυχές που χάθηκαν περιμένουν δικαίωση ακόμα... 

*  Η έκθεση με τίτλο "Πόντος: Δικαίωμα και υποχρέωση στη Μνήμη" έχει ήδη φιλοξενηθεί από πολλούς δήμους της Ελλάδας κάνοντας τον δικό της κύκλο. Αυτές τις μέρες βρίσκεται στην πρωτεύουσα, στον εκθεσιακό χώρο που βρίσκεται στο μετρό Συντάγματος. Θα διαρκέσει ως τις 22 Μαΐου. Πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο για όποιον βρεθεί εκεί, κάτω από τη Βουλή των Ελλήνων, στην καρδιά της Αθήνας, να αφιερώσει λίγο από τον χρόνο του και να την επισκεφτεί. 

*  Γιατί η μνήμη δεν είναι μόνο δικαίωμα. Είναι και υποχρέωση. Ή, τουλάχιστον, οφείλει να είναι.

*  Η είσοδος είναι δωρεάν.

*  Οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες με το κινητό.

*  Περισσότερα για τη Γενοκτονία των Ποντίων μπορείτε να διαβάσετε εδώ, εδώ, κι εδώ.

Ο Φοίβος κουρεύεται

Το ραντεβού μας ήταν προγραμματισμένο για την Παρασκευή το μεσημέρι. Ο Αποστόλης, ένας νεαρός που είναι ολοφάνερο ότι λατρεύει τη δουλειά που έχει επιλέξει να κάνει, μας περίμενε με το γνωστό χαμόγελο και την έμφυτη ευθυμία που σου φτιάχνει αμέσως τη διάθεση δημιουργώντας το απαραίτητο κλίμα εμπιστοσύνης και οικειότητας που απαιτείται σε δύσκολες  περιπτώσεις όπως η δική μας. 

Γιατί ο Φοίβος μας, παρόλο που τρελαίνεται για χάδια και παιχνίδια, στα θέματα καλλωπισμού κρατάει μια μόνιμη στάση επιφύλαξης και αποστροφής από τότε που ήταν ακόμη μωρό.

Έτσι, κάθε φορά που έρχεται η εποχή της επίσκεψης στο πετ της γειτονιάς και το καθιερωμένο κούρεμα, υπάρχει αναστάτωση, αφού άλλο πράγμα είναι να συζητάμε να κουρευτούμε και άλλο πράγματι να κουρευόμαστε. Να αισθανόμαστε τη μηχανή πάνω στο δέρμα μας, πίσω από τα τεντωμένα σαν αντένες αυτάκια μας και επικίνδυνα κοντά στα ..ευαίσθητα σημεία μας, ανήμποροι να πράξουμε το οτιδήποτε, αφού μας κρατούν αιχμάλωτους πάνω σε εκείνο το ψηλό τραπέζι με  το μαύρο λαστιχωτό κάλυμμα το γεμάτο εξογκώματα (για να μη γλιστράμε), δεμένους και φιμωμένους (προληπτικά, αλλά δεν έχει σημασία), να υπομένουμε τον εξευτελισμό του ολοκληρωτικού αφανισμού της γούνας μας. 
Έστω, μέχρι την επόμενη σεζόν, αλλά πάλι δεν έχει σημασία.

Μέσα σε μία ώρα ήμασταν έτοιμοι, κουρεμένοι, μπανιαρισμένοι και παρφουμαρισμένοι, με την εμφάνιση στα ύψη και την αξιοπρέπεια στα τάρταρα. 

Για το υπόλοιπο της μέρας δε μου μιλούσε κι όποτε με έβλεπε να αλλάζω δωμάτιο ή να περνάω από δίπλα του με έλεγχε καχύποπτα με την άκρη του ματιού. Τα αυτάκια του παρέμειναν τεντωμένα σε κατάσταση επιφυλακής μέχρι αργά το βράδυ οπόταν εξαντλημένο από την ένταση της ημέρας έπεσε σε βαθύ ύπνο. Σήμερα το πρωί όλα είχαν επανέρθει στους γνώριμους φυσιολογικούς ρυθμούς. Οι άμυνες είχαν ξαναπέσει και η διάθεση, όπως πάντα, παιχνιδιάρικη και ζωηρή. 

Θα πάρει λίγο χρόνο να τον συνηθίσουμε στην καλοκαιρινή του εμφάνιση, σίγουρα περισσότερο από όσο χρειάστηκε τελικά ο ίδιος προκειμένου να εγκλιμαστεί στην αλλαγή. Ένας ολόκληρος κόσμος τα κατοικίδιά μας, θαυμαστός και γεμάτος μυστήριο... Βλέποντάς τον να παίζει με τα παιχνίδια του, λες και η χθεσινή εμπειρία δεν του συνέβη ποτέ, αναρωτιέμαι: έχουν άραγε αυτά τα μικρά πλασματάκια πράγματι τόσο ρηχή μνήμη ή απλά έχουν βρει τον τρόπο να αποβάλουν με εντυπωσιακή ευκολία και ταχύτητα ό,τι τους εκνευρίζει ή τους στενοχωρεί; 

Ιδού η απορία...

Ήταν αναρτημένα στον τοίχο του κομμωτηρίου. Έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε.

Son shy

Μου άφησαν ένα σχόλιο στο fb όταν ανέβασα αυτή τη φωτογραφία ότι τον παίδεψα πολύ. Εντάξει, δεν θα διαφωνήσω. Όμως, όπως όλες οι μανούλες του κόσμου που αγαπούν τα χαϊδεμένα τους και τα έχουν φτάσει σε μια πρώιμη φάση ενηλικίωσης, έτσι κι εγώ, θαρρώ πως το δικαιούμαι. Δικαιούμαι να τον ζουζουνεύω που και που.
Κι ας έχει μπει στην εφηβεία του εδώ και κάμποσο καιρό. Κι ας αντιστέκεται στο πισωγύρισμα της μαμάς που προσπαθεί να αγκιστρωθεί σε στιγμές και εικόνες μιας άλλης ηλικίας, τότε που μια σταλιά ζωή της τραβούσε την ποδιά για παιχνίδι και κύλισμα στο πάτωμα και γαργαλητό μέχρι τελικής πτώσεως. Τότε που δεν σταματούσε να κάνει γκριμάτσες μπροστά στον φακό και η μαμά τραβούσε αδιάκοπα πλάνα στιγμών ανεκτίμητων που εν γνώσει της θα έφευγαν κάποια στιγμή ανεπιστρεπτί οριστικά και αμετάκλητα...
Μια στο τόσο διεκδικώ αυτό το δικαίωμα που κερδήθηκε με τα χρόνια και σαν παρηγοριά γλυκαίνει τον αδησώπητο χρόνο που περνά και χάνεται...
Τόσο λίγο. Τόσο δα.
Να, ίσα για να μου περάσει.
Άντε, ξεκουκουλώσου τώρα. Να φανεί το όμορφο προσωπάκι σου. Να το χαρώ έτσι όπως παιχνιδίζουν οι όγκοι του και οι γραμμές του με τις πλατιές σκιές του μεσημεριού και το γλυκό φως του μαγιάτικου ήλιου. Μου πέρασε..

Πάσχα των Ελλήνων, Πάσχα των Αγγέλων

Οι άγιες ημέρες του Πάσχα μας βρήκαν στο κτήμα που γέμισε από συγγενείς και φίλους. Η οικογένεια μεγαλώνει τέτοιες μέρες, η φωλιά ξαναγεμίζει και αυτή ίσως να είναι η μεγαλύτερη χαρά που προσφέρει το Πάσχα, την ευκαιρία να βρεθεί όλη η οικογένεια μαζί. Γύρω από ένα τραπέζι γιορτινό με τα ποτήρια να τσουγκρίζουν γύρω από τον πατροπαράδοτο οβελία, το σούβλισμα του οποίου ανέλαβε η κεφαλή του σπιτιού, και τις ευχές να δίνουν και να παίρνουν αδιάκοπα, εκδήλωση θαρρείς της χαράς και της ευγνωμοσύνης  που νιώθαμε όλοι μας για αυτή την επανασύνδεση. 
Τρεις γενιές μαζί, σε ένα σπίτι, μια αγκαλιά, μέσα στην αγκαλιά μιας φύσης που φόρεσε τα γιορτινά της για να γιορτάσει και αυτή μαζί μας την Ανάσταση του Κυρίου, το Πάσχα των Ελλήνων και το Φως που όλοι προσμένουμε να φωτίσει τις ζωές μας.   

 

Χριστός Ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες

Όλοι, μικροί μεγάλοι ετοιμαστείτε

Μέσα στες εκκλησιές τες δαφνοφόρες

Με το φως της χαράς συμμαζωχτείτε

Ανοίχτε αγκαλιές ειρηνοφόρες

Ομπροστά στους Αγίους και φιληθείτε

Φιληθείτε γλυκά χείλη με χείλη

Πέστε Χριστός Ανέστη! εχθροί και φίλοι.

~ Διονύσιος Σολωμός

******

Χρόνια πολλά, με αγάπη στις καρδιές και ειρήνη στις ψυχές όλων μας.

Χριστός Ανέστη!

---

*** φωτό από εδώ.