5.6.13

Η άλλη πλευρά της πόλης

Όταν είχα επισκεφτεί πριν από κάμποσα χρόνια το Παρίσι θυμάμαι πως μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση η παρουσία μιας στρατιάς αστέγων με αυτοσχέδια παραπήγματα ακριβώς κάτω από το διασημότερο αξιοθέατο αυτής της φαντασμαγορικής πόλης, τον πύργο του Άιφελ, δίπλα στις όχθες του Σηκουάνα. Επαίτες, κουρελήδες και άστεγοι, ναρκομανείς που κείτονταν στα πεζοδρόμια αναγκάζοντάς μας να περάσουμε κυριολεκτικά από πάνω τους προκειμένου να μην τους πατήσουμε σε μια πόλη που μου ήταν αδύνατο να συνδέσω με τούτες τις ζοφερές και άθλιες εικόνες μέχρι τη στιγμή που τα είδα με τα ίδια μου τα μάτια. Η απογοήτευσή μου από την επίσκεψή μου στην πόλη του φωτός, του έρωτα και της τέχνης που τόσο έχει εκθειαστεί από ολόκληρο τον κόσμο ήταν τεράστια.
Και να, λίγα χρόνια αργότερα βλέπω την ίδια εικόνα να απαντάται και εδώ και να γίνεται όλο και συχνότερη στην δική μου πόλη. Πάντα υπήρχαν επαίτες και άστεγοι, η παρουσία τους ήταν όμως πιο διακριτική, κρυμμένη στα σκοτεινά και σκονισμένα σοκάκια της πόλης παράπλευρα των μεγάλων λεωφόρων. Αυτό έχει αλλάξει δραματικά μέσα στα δύο τελευταία χρόνια της κρίσης που έπληξε τη χώρα. Όπου και να γυρίσεις πλέον το μάτι σου, είναι εκεί. Στις πλατείες, στις κεντρικές οδούς, στα τουριστικά αξιοθέατα, στα συντριβάνια, παντού...


Ένας φωτογράφος στο Flickr άφησε ένα σχόλιο που με προβλημάτισε πολύ. Έγραψε ότι τέτοιες εικόνες δεν πρέπει να τις προβάλουμε, γιατί "άλλο πράγμα είναι η φωτογραφία στο δρόμο και άλλο η φωτογραφία δρόμου" και ότι προσπαθούμε να μην εκθέσουμε κάποιες κοινωνικές ομάδες, όπως στην προκειμένη οι άστεγοι.
Γυρίζω ξανά στη φωτογραφία που τράβηξα από κάποιον κεντρικό δρόμο της Αθήνας. Αναζητώ με ποιον τρόπο αποκάλυψα κατά τον σχολιαστή την ταυτότητά του. Προσπαθώ να αναγνωρίσω χαρακτηριστικά του προσώπου του, αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει γιατί το πρόσωπό του είναι στο μεγαλύτερο μέρος του αθέατο χάρη στη γωνία λήψης που επέλεξα και άρα προστατευμένο από τη δημοσιότητα. Αναζητώ άλλα στοιχεία που να προδίδουν την ταυτότητά του, αν αποκαλύπτεται από κάπου ο δρόμος στον οποίο είναι ξαπλωμένος (το στέκι του δηλαδή), αν γράφει κάπου το όνομά του, αν έχει κάποιο ξεχωριστό σημάδι που να τον χαρακτηρίζει και θα μπορούσα να τον αναγνωρίσω αν τον έβλεπα να περπατάει δίπλα μου στο δρόμο. Τίποτα. Η παρουσία του παραμένει για μένα ανώνυμη, ένα αρχέτυπο αυτής της περιθωριοποιημένης κοινωνικής ομάδας, χωρίς όμως να καταδεικνύεται το ίδιο το άτομο.
Οι άστεγοι, οι λαθρομετανάστες, οι επαίτες, οι ναρκομανείς κτλ. είναι δυστυχώς μια κατάσταση που πλέον έχει ενσωματωθεί πολύ δυναμικά στο γίγνεσθαι της πόλης, είναι παρούσα, υπαρκτή, ποιος ο σκοπός να της γυρίσουμε την πλάτη, τι θα ωφελούσε και ποιον; Μήπως υπάρχει περίπτωση μια τέτοια στάση αποστροφής και αδιαφορίας να απομακρύνει τη ζοφερή πραγματικότητα ως δια μαγείας; Με το να μην προβάλλεται ένα πρόβλημα σημαίνει ότι δεν είναι εκεί;
Μακάρι να γινόταν να λειτουργεί έτσι και να μην μας κατέκλυζαν όλο και πιο μαζικά τέτοιες εικόνες ασχήμιας και εξαθλίωσης από παντού, αλλά δεν γίνεται ένα τέτοιο πρόβλημα να εξαφανιστεί έτσι απλά, επειδή επιλέγουμε να κοιτάζουμε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Διαπιστώνω ότι η φωτογραφία μου δεν έχει αποκαλύψει κανέναν, πέρα από το ίδιο το πρόβλημα αυτό καθαυτό. Θα έλεγα λοιπόν, αντί να ασχολούμαστε με το αν πρέπει ή όχι να προβάλλονται τέτοια θέματα που μας ξεβολεύουν και ταράζουν με την σκληρότητά τους την αισθητική και τα παγιωμένα δεδομένα μας, ίσως θα ήταν καλύτερα να αρχίσουμε να ασχολούμαστε με το πώς θα μπορέσουμε να εξαλείψουμε το ίδιο το πρόβλημα και τις αιτίες του, ως κράτος γενικότερα, αλλά και ως πολίτες ειδικότερα. Διάβασα κάπου ότι αυτό που μας ορίζει ως ανθρώπους είναι η υπομονή μας όταν τα έχουμε χάσει όλα και η στάση μας όταν τα έχουμε όλα. Στάση απέναντι στον συνάνθρωπό μας που υποφέρει και απέναντι στον εαυτό μας που δεν θέλει και πολύ για να φτάσει από την ταπεινότητα και τη σεμνότητα στον ξιπασμό, την υπεροψία, την αλαζονεία, τη σκληρότητα και την απανθρωπιά.


9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αναρωτιέμαι ποιους δεν συμφέρει η ανάδειξη αυτής της πλευράς της Ζωής; Γιατί δεν είναι όλα ρόδινα, όσο κι αν το θέλουμε! Γιατί μερικοί γυρίζουν την πλάτη ή ψάχνουν αφορμές για να στηλιτεύσουν κάτι αντί να στηλιτεύσουν τα κακώς κείμενα και να διοχετεύσουν εκεί την ενέργειά τους; Πολλά τα ερωτήματά μου...

ria είπε...

δυστυχώς έτσι είναι. η κατάσταση επιδεινώθηκε τα τελευταία χρόνια.
πάντα υπήρχαν, γιατί αφορούσαν άτομα με διαταραγμένο ψυχικό κόσμο. είχε φτιάχτεί κατάλυμα για τους άστεγους που έμειναν ένα δυο βράδια και ξανάφευγαν λόγω ψυχικής νόσου.
τώρα όμως, αυτή η κατάσταση είναι από ανέχεια. και αυτό είναι εξαιρετικά λυπηρό.
και στο λονδίνο οι άστεγοι είναι παντού και πολλοί...
και ακόμα και στη δανία και τη σουηδία είναι αρκετοί. στην αυστρία δεν είδα κανέναν, αλλά δεν ξέρω αν υφίσταται εκεί το πρόβλημα ή όχι.

Evie είπε...

Γεια σου Εύα μου, ούτε εγώ διαπιστώνω ότι η φωτογραφία σου αποκαλύπτει τίποτα για να αφήσει κάποιος σχόλιο.

Πριν μισό αιώνα στην Πιπινου προς την Αχαρνών είχε στέκι μια ζητιάνα, πριν φύγω πέθανε, μετά μεγάλη εκπλήξεως όλων μας, άφησε τεράστια περιουσία στα παιδιά της, το διαβάσαμε σε Αθηναϊκές εφημερίδες γιατί είχε γίνει ντόρος. Επίσης είχαμε τον Γιάννη ο οποίος ήταν τυφλός και αργότερα το 78 τον ξανά συνάντησα στο σταθμό του Αγίου Νικολάου, μεγάλη η έκπληξη μου ιδικά όταν από την φωνή μου με αναγνώρισε με το όνομά μου. Ένας άλλος είχε αλλάξει στέκι στο Π.Φάληρο, όπου κατά σύμπτωση τον συνάντησα το 96. Μια ολόκληρη ζωή επαιτείας.

Η επαιτεία είναι για πολλούς τρόπος ζωής, όντως οι περισσότεροι έχουν ψυχικές ασθένειες και όσο ο αριθμός των κατοίκων αυξάνεται αυξάνονται κι αυτοί, δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα της ελληνικής κρίσεως.

Το ίδιο συμβαίνει κι εδώ στο κέντρο της μεγάλης πόλης, μέχρι που κουβαλιόνται από άλλες μεγάλες πόλεις γιατί έχουμε πιο χαλαρούς νόμους στο Οντάριο για αυτούς. Έχουμε πληθώρα καταλυμάτων, με δωρεά φαγητού, ιατρική περίθαλψη, χαρτζιλίκι, αλλά δεν τους αρέσει, δεν θέλουν να ακολουθούν τους όρους κι έτσι καταλήγουν σε αθλία κατάσταση στους δρόμους χωρίς τα απαραίτητα φάρμακα, φυσικά αυτό μπορεί να μην ισχύει για το ελληνικό κράτος. Δυστυχώς χειροτερεύει παντού.

Προσωπικά δεν προσφέρω οικονομική βοήθεια γιατί καταλήγει σε ουσίες, αλλά προσφέρω φαγητό, γλυκό, καφέ, τσάι, νερό, από όπου θέλουν, όσο θέλουν κι ότι θέλουν και πίστεψέ με Εύα, δεν τα δέχονται, θέλουν τα μετρητά, όχι τα προτιμούν αλλά τα θέλοοοουν έτσι καθαρά και ξάστερα!

Καλό βράδυ και καλό μήνα!

DIMI είπε...

Οσο πάει καί χειροτερεύει η κατάσταση μέ τούς άστεγους Εύα μου!!Αυτές τίς ημέρες,πηγαίνοντας γιά μπάνιο,βλέπω πολλούς αλοδαπούς νά κοιμούνται στήν παραλία!!Τί άλλο θά δούμε?Καλό Σ/Κ!!Φιλάκια!!!

Eva Psarrou είπε...

@ agrimio
Είναι κι αυτό μια αρχή, να αρχίσουμε να θέτουμε τα σωστά ερωτήματα, αντί να έχουμε έτοιμες όλες τις απαντήσεις.
Την καλημέρα μου!

Eva Psarrou είπε...

@ ria
Υπάρχουν και άτομα με διαταραγμένο ψυχικό κόσμο, όμως δεν ξέρω τι ποσοστό καλύπτουν από το γενικό σύνολο. Αν έχουν την πλειοψηφία να το δεχτώ, αν όμως όχι, τότε περνάμε σε άλλα δεδομένα.
Φιλιά και καλημέρες!

Eva Psarrou είπε...

@ Evie
Νομίζω ότι επισήμανες ίσως την πιο σημαντική πηγή του προβλήματος μέσα από το σχόλιό σου: στο Οντάριο είναι πιο χαλαροί οι νόμοι!
Όπου υπάρχει ανομία υπάρχει και αναρχία, αυτό είναι το αδιαμφισβήτητο δεδομένο. Το ζητούμενο είναι ποιους εξυπηρετεί μια τέτοια κατάσταση.
Την καλημέρα μου!

Eva Psarrou είπε...

@ DIMI
Έφτασαν κι εκεί;;; Τέλεια.... Πολύ φοβάμαι ότι με το ξεχαρβάλωμα των από πάνω και την ανέχεια των από κάτω έχουν να δούνε πολλά ακόμα τα ματάκια μας.
Φιλιά και καλημέρες!

Kate'sCakeBox είπε...

Πολύ καλογραμμένο το άρθρο σου για τους άστεγους..μια πληγή που μένει συνεχώς ανοιχτή!!σπουδαία η ανάρτησή σου γιατί καταπιάστηκες με ένα απο τα πιο ευαίσθητα θέματα που χειροτερεύει χρόνο με το χρόνο!!και κανείς δεν φαίνεται σ'αυτον τον τόπο ότι θα κάνει κάτι σύντομα...κι εδ,ω στην Ελλάδα και στην Ιταλία το πρόβλημα παραμένει άλυτο!!καλή βδομάδα φίλη μου!Νάσαι καλά πάντα!