Ανεκτίμητο βυζαντινό εύρημα στη Θεσσαλονίκη

Παλαιότερη και από την Αχειροποίητο, που οικοδομήθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα, όπως είπε η διευθύντρια της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μελίνα Παϊσίδου στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο παρουσιάζοντας τα ευρήματα στην περιοχή Σιντριβανίου αναφέρει η Ελευθεροτυπία (29/7/2010). Συσχετίζει τα κατάλοιπα της βασιλικής με την Αχειροποίητο γιατί τα δύο μνημεία έχουν κατασκευαστεί με το ίδιο δομικό σύστημα. Η χρονολόγηση του ναού έγινε με βάση ένα νόμισμα του βυζαντινού αυτοκράτορα Αρκαδίου που ανέβηκε στο θρόνο το 395. Το νόμισμα βρέθηκε κάτω από το σύνθρονο.

Σε συνδυασμό και με άλλα επιστημονικά στοιχεία, οι αρχαιολόγοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι αυτή η βασιλική είναι η παλαιότερη που έχει ανασκαφεί μέχρι σήμερα. Ηταν σε λειτουργία πιθανότατα και μετά τον 7ο αιώνα. Βρισκόταν στον άξονα της Εγνατίας οδού και απείχε από την Κασσανδρεωτική Πύλη κάτι λιγότερο από 100 μ. Το μήκος του ναού υπολογίζεται στα 25 μ. εκ των οποίων έχουν ανασκαφεί τα 17. Τα υπόλοιπα βρίσκονται ακόμη κάτω από την πλατεία Σιντριβανίου.

Εικάζεται πως συνδεόταν με κάποιο κοιμητήριο. Στην περιοχή υπήρχαν εκτεταμένα νεκροταφεία ήδη από την αρχαιότητα.

Το εύρημα είναι σημαντικότατο, γι' αυτό προτάθηκε από την έφορο η μεταφορά του στη Ροτόντα ή στο Επταπύργιο, που φυλάσσονται από την Εφορεία, ή στο χώρο του Πανεπιστημίου, όπως έγινε όταν βρέθηκε στο σταθμό Συντάγματος στην Αθήνα ένα ρωμαϊκό λουτρό και μεταφέρθηκε στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Θα μεταφερθούν τα δάπεδα, η βάση του σύνθρονου, η βάση της Αγίας Τράπεζας, το φράγμα του πρεσβυτέριου και τμήμα του κεντρικού κλίτους. Θα γίνει τομή κάτω από την Αγία Τράπεζα προκειμένου να βρεθεί το εγκαίνιο, από όπου ίσως προκύψει σε ποιον άγιο ήταν αφιερωμένος ο ναός. Για τη μεταφορά της βασιλικής πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η ανασκαφή. Η Εφορεία σκάβει μέρα νύχτα και με διπλοβάρδιες για να αποδώσει το χώρο τάχιστα για τη συνέχιση του έργου. Παράλληλα, η ΙΣΤ'Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων σκάβει παρακείμενο εξαγωνικό κτήριο.

«Οι ανασκαφές για το μετρό είναι πολύ σημαντικές, δεδομένου ότι θα μας δώσουν νέα τοπογραφικά δεδομένα για την πόλη της Θεσσαλονίκης», μας λέει η προϊσταμένη της ΙΣΤ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, κ. Λίλιαν Αχειλαρά. «Η ΙΣΤ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων δραστηριοποιείται με το αρχαιολογικό έργο στον χώρο επέμβασης για την κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης στον σταθμό Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός και στον σταθμό Σιντριβάνι. Τα μέχρι τώρα ανασκαφικά ευρήματα επιβεβαιώνουν τα τοπογραφικά δεδομένα της αρχαίας Θεσσαλονίκης στις περιοχές αυτές, που είναι γνωστά από τις παλιότερες ανασκαφικές έρευνες της Εφορείας».

Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ