17.3.10

Έτσι, για να ξέρουμε και τι λέμε


AFTER = Από το ομηρικό αυτάρ= μετά. Ο Όμηρος λέει: «θα σας διηγηθώ τι έγινε αυτάρ».

AMEN = λατινικά: amen. Το γνωστό αμήν προέρχεται από το αρχαιότατο ή μήν = αληθώς, (Ιλιάδα Ομήρου β291-301), ημέν. Η εξέλιξη του ημέν είναι το σημερινό αμέ.

BANK = λατινικά pango από το παγιώ, πήγνυμι. Οι τράπεζες πήραν την ονομασία τους από τα πρώτα 'τραπέζια' (πάγκους>πήγνυμι) της αγοράς.

BAR = λατινικά: barra από το μάρα = εργαλείο σιδηρουργού.

BOSS = από το πόσσις = ο αφέντης του σπιτιού.

BRAVO = λατινικό, από το βραβείο.

BROTHER = λατινικά frater από το φράτωρ.

CARE = από το καρέζω.

COLONIE = από το κολώνεια = αποικιακή πόλη.

DAY = Οι Κρητικοί έλεγαν την ημέρα 'δία'. Και: ευδιάθετος = είναι σε καλή μέρα.

DISASTER = από το δυσοίωνος + αστήρ (κακός οιωνός)

DOLLAR = από το τάλλαρον = καλάθι που χρησίμευε ως μονάδα μέτρησης στις ανταλλαγές. π.χ. « δώσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι ». Παράγωγο είναι το τάλληρο, αλλά και το τελλάρo.

DOUBLE = από το διπλούς - διπλός.

EXIST = λατινικά ex+sisto από το έξ+ίστημι = εξέχω, προέχω.

EXIT = από το έξιτε = εξέλθετε

EYES = από το φάεα = μάτια.

FATHER = από το πάτερ (πατήρ).

FLOWER = λατινικά flos από το φλόος.

FRAPPER = από το φραγκικό hrappan που προέρχεται από το (F)ραπίζω = κτυπώ ( F= δίγαμμα).

GLAMOUR = λατινικό gramo ur από το γραμμάριο. Οι μάγοι παρασκεύαζαν τις συνταγές τους με συστατικά μετρημένα σε γραμμάρια και επειδή η όλη διαδικασία ήταν γοητευτική και με κύρος το gramou r - glamou r πήρε την σημερινή έννοια.

HEART, CORE = από το κέαρ = καρδιά.

HUMOR = από το χυμόρ = χυμός (Στην ευβοϊκή διάλεκτο, όπως αναφέρεται και στον Κρατύλο του Πλάτωνος, το τελικό ' ς' προφέρεται ως 'ρ'. Π.χ. σκληρότηρ αντί σκληρότης).

I = από το εγώ ή ίω, όπως είναι στην βοιωτική διάλεκτο.

ILLUSION = από το λίζει = παίζει.

ΙS = από το είς.

KARAT = εκ του κεράτιον (μικρό κέρας για τη στάθμιση βάρους).

KISS ME = εκ του κύσον με = φίλησέ με (είπε ο Οδυσσέας στην Πηνελόπη).

LORD = εκ του λάρς. Οι Πελασγικές Ακροπόλεις ονομάζονταν Λάρισσες και ο διοικητής τους λάρς ή λαέρτης. Όπως: Λαέρτης - πατέρας του Οδυσσέα).

LOVE = λατινικό: love από το 'λάFω'. Το δίγαμμα (F) γίνεται 'αυ' και ' λάF ω' σημαίνει "θέλω πολύ".

MARMELADE = λατινικά melimelum από το μελίμηλον = κυδώνι.

MATRIX = από το μήτρα.

MATURITY = λατινικά: maturus από το μαδαρός= υγρός.

MAXIMUM = λατινικά: maximum από το μέγιστος.

MAYONNAISE = από την πόλη Mayon, που πήρε το όνομά της από το Μάχων = ελληνικό όνομα και αδελφός του Αννίβα.

ME = από το με.

MEDICINE = λατινικά :medeor από το μέδομαι, μήδομαι = σκέπτομαι, πράττω επιδέξια. Και μέδω = φροντίζω, μεδέων = προστάτης.

MENACE = από το μήνις.

MENTOR = από το μέντωρ.

MINE = από το Μινώαι (= λιμάνια του Μίνωα, όπου γινόταν εμπόριο μεταλλευμάτων. « Κρητών λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι ». ( Διοδ.Σικελ.Ε'84,2).

MINOR = λατινικά : minor από το μινύς = μικρός. Στα επίσημα γεύματα είχαν το μινύθες γραμμάτιον, ένα μικρό κείμενο στο οποίο αναγραφόταν τι περιελάμβανε το γεύμα. Παράγωγο το menu.

MODEL = από το μήδος= σχέδιο (η ίδια ρίζα με τη μόδα (= moda).

MOKE = από το μώκος = αυτός που χλευάζει.

MONEY = λατινικό: moneta από το μονία = μόνη επωνυμία της Θεάς Ήρας: Ηραμονία. Στο προαύλιο του ναού της Θεάς στη Ρώμη ήταν το νομισματοκοπείο και τα νομίσματα έφεραν την παράστασή της, (monetae).

MOTHER = από το μάτηρ, μήτηρ.

MOVE = από το ομηρικό αμείβου = κουνήσου.

MOW = από το αμάω = θερίζω.

NIGHT = από το νύχτα.

NO = λατινικό: non, ne εκ του εκ του νη: αρνητικό μόριο ( »νέ τρώει, νέ πίνει»), ή (νηπενθής = απενθής, νηνεμία = έλλειψη ανέμου.

PAUSE = από το παύση.

RESISTANCE = από το ρά + ίστημι.

RESTAURANT = από το ρά + ίσταμαι = έφαγα και στηλώθηκα.

RESTORATION = λατινικά restauro από το ρά+ίστημι, όπου το ρά δείχνει συνάρτηση, ακολουθία, π.χ . ρά-θυμος, και ίστημι = στήνομαι.

SERPENT = λατινικά serpo από το έρπω (ερπετό).. H δασεία ( ') προφέρεται ως σ = σερπετό.

SEX = από το έξις. Η λέξη δασύνεται και η δασεία μετατρέπεται σε σίγμα και = s + έξις.

SIMPLE = από το απλούς (η λέξη δασύνεται).

SPACE = από το σπίζω = εκτείνω διαρκώς.

SPONSOR = από το σπένδω = προσφέρω (σπονδή).

TRANSFER = από το τρύω (διαπερνώ) + φέρω. Transatlantic = διαπερνώ τον Ατλαντικό.

TURBO = από το τύρβη = κυκλική ταραχώδης κίνηση.

YES = από το γέ = βεβαίως.

WATER = από το Ύδωρ (νερό), με το δ να μετατρέπεται σε τ.



13 σχόλια:

Artanis είπε...

Δεν έχω σχόλια :)
Καταπληκτικό ποστ...

Talisker είπε...

ετσι φιλολογε!!!

πες τα

για να μη ξεχνιομαστε και να μην μας πνιγει η "παγκοσμιοποιηση" η μιζερια
και ο "φιλελευθερισμος"

α ναι και κεινο το υπερ' ανω!!!

Prisoned Soul είπε...

Ο τίτλος της ανάρτησής σου λέει ακριβώς αυτό που θα έγραφα... "Έτσι για να ξέρουμε τι λέμε" συνεπώς να ξέρουμε τι σημασία των λέξεων που χρησιμοποιούμε.

maya είπε...

ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ εδιαφέρον !!!!!
με πολλή προσοχή το μελέτησα .
με ενδιαφέρουν πολύ οι ιστορίες του λόγου ...
μπράβο για την ανάρτηση !

νάσαι καλά !

σε φιλώ
χχχχχχχχχ

librarian είπε...

Κρίμα που λίγοι είναι αυτοί που ξέρουν! Αχ, πάλι καλά που υπάρχουν οι φιλόλογοι!

Margo είπε...

Μπράβο Ευαγγελία μου έτσι για να μη ξεχνιόμαστε. Όσοι γνωρίζουν να μας δίνουν τα φώτα τους!!
Καλησπέρα σου:)

ria είπε...

μέχρι και λέξεις τους δώσαμε, αυτοί δε μας δίνουν!

φιλιά ελευθερία, και αγκαλιές στα παιδιά!

Ανώνυμος είπε...

Ευχαριστώ, κορίτσια, για τα όμορφα σχόλια, χαίρομαι που σας άρεσε... Και που το διαβάσατε, δηλαδή! :-)) Συνήθως αυτά τα θέματα προσπερνιούνται ως μικρότερης σημασίας σε σχέση με όλα αυτά τα συνταρακτικά που συμβαίνουν τριγύρω. Δεν υποβιβάζω ούτε υποτιμώ τα προβλήματα που υπάρχουν - προβλήματα επιβίωσης όπως έχει φτάσει να είναι το πράγμα σήμερα. Όμως, στη μεγάλη εικόνα και σε βάθος χρόνου δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι πιο σημαντικό για την επιβίωση ενός λαού από τον πολιτισμό του και η γλώσσα είναι από τα πιο σημαντικά κομμάτια του. Είναι η ταυτότητά του, η υπογραφή του, η ιδιαιτερότητά του. Χωρίς αυτά, τι μένει; Τι θα μας έχει απομείνει όταν θα τα έχουμε απωλέσει και αυτά; Ιδού η απορία...

Φιλιά και καλημέρες! :-)

roadartist είπε...

Xρονια πολλά Ευαγγελία μου, ότι επιθυμείς.. :)

η κοπέλα με το καναρινί φόρεμα είπε...

"Κύσον you" !!! Εντρύφησα βλέπεις;!

Ευαγγελία μου σου εύχομαι όλα τα όμορφα δικά σου! Χρόνια σου πολλά καλή μου!

Antoine είπε...

Λατρεύω αυτήν την υπεροχή της ελληνικής γλώσσας!

kryos είπε...

Χρόνια Πολλά Λίτσα μου γεμάτα χαρά , ζωή και συνείδηση !!!

Προσωπικά δεν μου λέει και πολλά πράγματα η υπεροχή της Ελληνικής γλώσσας .... είναι απλώς ένα εργαλείο κατά την γνώμη μου .... και μπορεί να έχεις ένα υπέροχο εργαστήριο με θαυμαστά εργαλεία αλλά αυτό δεν λέει τίποτε μέχρι τη στιγμή που θα αποφασίσεις να δημιουργήσεις ... έχουν φτιαχτεί αριστουργήματα και μόνο με καλέμι και σφυρί :)

Μέσα σε όλες τις ευχές μου και μια πολύ όμορφη μέρα θα σου ευχηθώ !!!

Φιλιά !!!

Ανώνυμος είπε...

@Roadartist, σ' ευχαριστώ για τις ευχές, ό,τι επιθυμείς!

@Καναρινένια μου, κύσον you, too, και αντεύχομαι, εννοείται! :-)

@Antoine, αχ, αυτή η υπεροχή... ή υπέροχη :-) Φύγε για διακοπές, εδώ είσαι ακόμα; Ξεκούραση τώρα :-)) Φιλιά, γιατρέ μου :-)

@Krye, να' σαι καλά, Ηλία, και σε σένα εύχομαι τα καλύτερα!
Η γλώσσα είναι ζώντας οργανισμός, προσαρμόζεται, εξελίσσεται και διαπλάθεται συν τη χρήση. Όταν η σκέψη είναι πολύπλοκλη, χρειάζεται ένα αντίστοιχο εργαλείο για να γίνει η σκέψη έκφραση, εξ' ου και το μεγαλείο της, αφού διαμορφώθηκε όπως διαμορφώθηκε για να ανταποκριθεί στο επίπεδο που είχε φτάσει τη δεδομένη χρονική στιγμή η σκέψη του Έλληνα. Ακούγεται σωβινιστικό, αλλά σκέψου ότι μέχρι και σήμερα όλες οι φιλοσοφικές σχολές ανά τον κόσμο εξακολουθούν και προσκυνούν το τρίπτυχο Σωκράτη-Πλάτωνα-Αριστοτέλη. Σύμπτωση; Μα, δεν υπάρχουν συμπτώσεις.
Δεν υποστηρίζω την φανατισμένη αντίληψη ότι εμείς είμαστε και άλλος δεν είναι, αυτό που με ενδιαφέρει είναι απλά να γνωρίζουμε, να μπαίνουμε στον κόπο και να μαθαίνουμε, όχι από αυτά που μας λένε κάποιοι τρίτοι ότι είπαμε ή ότι κάναμε, αλλά από αυτά που εισπράτουμε από την δική μας προσωπική μελέτη και ενασχόληση, πάνω στον δικό μας πολιτισμό και ιστορία.
Φιλιά, να' σαι καλά!