17.8.08

Μήδεια: το χρονικό μιας παρωδίας


Ήθελα από καιρό να γράψω για τη Μήδεια, μια από τις αγαπημένες μου τραγωδίες και ίσως η πιο αγαπημένη μου ηρωίδα. Το απόλυτο σύμβολο της γυναίκας, της προδοσίας, της θυσίας, της εκδίκησης σε ένα έργο γραμμένο από τον κορυφαίο τραγικό Ευριπίδη, την ίδια ακριβώς περίοδο που ξέσπασε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, το 431 π.Χ., όταν ολόκληρη η Ελλάδα ζούσε στον αναβρασμό της στρατιωτικής προετοιμασίας. Αποφάσισα λοιπόν να γράψω γι’ αυτήν, αφού έβλεπα και την παράσταση που φέτος θα ανέβαινε στην Επίδαυρο, από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας σε σκηνοθεσία του ρώσου Ανατόλι Βασίλιεφ. Δε γνώριζα τη δουλειά του ιδίοις όμμασι, ώστε να έχω άποψη για τη σκηνοθετική του μανιέρα, όμως είχε τις περγαμηνές και τις απανωτές βραβεύσεις του σε Ευρώπη και στη χώρα του, τη Ρωσία, για διαπιστευτήρια, κι εγώ, ήταν η πρώτη φορά που θα παρακολουθούσα παράσταση σκηνοθετημένη από μη Έλληνα.

Στην αρχή, αυτό που με ξένισε ήταν τα σκηνικά. Κυρίαρχο χρώμα το κόκκινο. Μια σειρά από ξύλινα παραπέτα έκλειναν την ορχήστρα, η οποία ήταν σκεπασμένη με χοντρή άμμο. Μια σειρά από ψηλά δοκάρια στημένα περιμετρικά της ορχήστρας στήριζαν σκοινί στολισμένο με τριγωνικά σημαιάκια, κόκκινα κι αυτά, αφήνοντας την αίσθηση που αφήνουν τα σκηνικά των τσίρκων ή οι ισπανικές αρένες των ταυρομαχιών. Ένα βάθρο κι ένα ψηλό κατασκεύασμα καλυμένο με δύο κόκκινα υφάσματα, όλα φτιαγμένα με υποτυπώδη υλικά και με εμφανή προχειρότητα, υποδείκνυαν την είσοδο της οικίας του Ιάσονα και της Μήδειας.

Δεν πτοήθηκα. Εξάλλου, τα σκηνικά, όσο κι αν επηρεάζουν με την αισθητική τους, ας πούμε πως είναι δευτερεύουσας σημασίας. Οι μαρμάρινες κερκίδες άρχισαν να γεμίζουν σιγά-σιγά από τον κόσμο που ήρθε να δει την πασίγνωστη στην υφήλιο τραγωδία του Ευριπίδη. Περισσότερο από τους Έλληνες, η αδημονία ήταν εμφανής στους ξένους, πολλοί από τους οποίους έρχονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα αποκλειστικά για να δουν αρχαία τραγωδία στην Επίδαυρο, στο θέατρο που ανέβασαν τα έργα τους οι ίδιοι οι δημιουργοί, ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής κι ο Ευριπίδης. Δίπλα μου κάθησε ένα ζευγάρι, που από την προφορά τους συμπέρανα πως μάλλον πρέπει να ήταν ιρλανδοί. Όταν χαμήλωσαν οι προβολείς, πιάστηκαν σφιχτά από το χέρι, σα μαθητούδια, και είπαν με περισσή λαχτάρα: “It’ s starting! It’ s starting! Can you believe it? We’ re actually here!” Η αδημονία τους να δουν ζωντανά αρχαία τραγωδία ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους και μου έκανε τρομερή εντύπωση, ειδικά όταν άρχισα να αντιπαραθέτω την αντίδρασή τους με τον τρόπο που βλέπουμε εμείς, οι Έλληνες, τέτοιου είδους εκδηλώσεις, τουλάχιστον στην πλειοψηφία μας…


Η παράσταση ξεκίνησε και στα διαζώματα επικρατούσε απόλυτη σιγή. Όσο όμως προχωρούσε η παράσταση, τόσο η ανησυχία στους θεατές γινόταν πιο εμφανής. Τα σκηνοθετικά ευρήματα του ρώσου σκηνοθέτη, αρχικά ξένισαν, στη συνέχεια όμως άρχισαν να προκαλούν την αντίδραση του κοινού. Ένα συνοθύλλευμα από όλες τις χρονικές περιόδους και από όλους τους λαούς της ανατολικής Μεσογείου σε κάθε πτυχή της παράστασης, από τους μουσικούς και τους χορευτές μέχρι τις ενδυμασίες τους, τις χορογραφίες, μια σαλάτα χωρίς καμία αρχαιοελληνική σφραγίδα, δημιουργούσαν αναστάτωση. Προσπάθησα να κρατήσω ανοικτό μυαλό, ψάχνοντας να βρω τον συμβολισμό τους, να δω, τέλος πάντων, πού το πήγαινε ο ρώσος σκηνοθέτης. Στην αρχή σκέφτηκα πως αυτό που επιδίωκε ήταν να το διεθνοποιήσει, βάζοντας τους άντρες πρωταγωνιστές να φορούν άλλοι φουστανέλες, άλλοι δερβίσικες στολές, άλλοι σέρβικες κι άλλοι ιταλικές. Για την ίδια τη Μήδεια, παιγμένη εξαιρετικά από τη Λυδία Κονιόρδου, έδωσα τόπο στην οργή, όταν βγάζοντας σε κάποιο σημείο της πλοκής το εξωτερικό της φόρεμα έμεινε με ένα παντελόνι-βράκα, που παρέπεμπε κι αυτό σε ανατολίτικες επιρροές. Έδωσα τόπο στην οργή, γιατί είπα, εντάξει, η Μήδεια δεν είναι Ελληνίδα. Είναι η κόρη του βασιλιά της Κολχίδας, δηλαδή μία βάρβαρη, οπότε μπορεί να τεκμηριωθεί η ενδυμασία. Όλα τα υπόλοιπα όμως; Ο Ιάσονας με φουστανέλα; Η ορχήστρα με τούρκικο φέσι; Οι χορευτές με σερβικές στολές και χορευτικά; Ο χορός, χωρισμένος σε δύο ή τρεις ομάδες να απαγγέλουν η κάθε μια ξεχωριστό απόσπασμα σε μια ταυτόχονη κουστωδία, δημιουργώντας λεκτικό κομφούζιο από το οποίο δεν έβγαζες λέξη; Η επίσης ταυτόχρονη μετάφραση από τρεις, την τροφό και άλλους δύο του χορού, στα ελληνικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά, πάλι ταυτόχρονα, πάλι χωρίς να βγάζεις λέξη, σα λεκτικός πύργος της Βαβυλώνας; Πώς μπορούσαν να τεκμηριωθούν όλα αυτά; Πού το πήγαινε;

Συνέχισα να παρακολουθώ, ενώ τριγύρω είχε αρχίσει να επικρατεί έντονος εκνευρισμός, ο οποίος μετατράπηκε σε γιουχάισμα, όταν εμφανίστηκαν τα υλικά βοηθήματα των ηθοποιών. Ο Κρέοντας, βασιλιάς της Κορίνθου (επίσης, φορώντας φουστανέλα) εμφανίστηκε μέσα σε ένα δίτροχο γαλβανιζέ καρότσι που έσπρωχνε κάποιος ακόλουθος, σαν τα καρότσια που έχουν οι μανάβηδες στην κεντρική λαχαναγορά του Ρέντη για να φορτώνουν τα σακιά τους. Κάποια πανώ που κρατούσε σε κάποια φάση ο χορός (που παρεπιπτόντως ήταν φανταστικός στον ρόλο του, παρόλο που οι χορευτικές τους φιγούρες παρέπεμπαν σε τουρκάλες χανούμισσες ή στην καλύτερη των περιπτώσεων, στην Μάρθα Καραγιάννη σε χορογραφίες του Δαλιανίδη), είχαν καθαρά ιαπωνικό ύφος και πουθενά δεν δικαιολογήθηκε ο λόγος ύπαρξής τους. Αυτό όμως που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων ήταν όταν στο τέλος του έργου η Μήδεια, που υποτίθεται πως θα έφευγε επάνω στο άρμα του Ήλιου (πρόκληση που στην αρχαιότητα είχε ξεπεραστεί με το τεχνολογικό εύρημα του από μηχανής θεού), έφυγε επάνω σε … τρίκυκλο ποδήλατο με καρότσα, που οδηγούσε κάποιος τεχνικός της παράστασης με τζην, μακό μπλουζάκι, κοτσίδα και μικρόφωνο στο αυτί! Στην καρότσα δε του τρίκυκλου, υπήρχε θρόνος για τη Μήδεια, μία πορτοκαλί πλαστική καρέκλα, από αυτές που πουλούν οι γύφτοι που περιφέρονται στις γειτονιές διαλαλώντας την πραμάτεια τους με την ντουντούκα! Το τεχνικό έκτρωμα συμπληρωνόταν από ένα στρογγυλό μπαλόνι, φουσκωμένο με ήλιο, που υποδήλωνε… τον θεό Ήλιο!


Δεν πίστευα στα μάτια μου… Τόση προχειρότητα; Τόση αναισχυντία στο αρχαίο κείμενο; στον δημιουργό του; στον ελληνικό πολιτισμό; στην ιερότητα του χώρου; στους θεατές; Η απογοήτευση και η οργή δεν άφησε κανέναν ανεπηρέαστο. Το ζευγάρι δίπλα μου, κοιταζόταν σαστισμένο. Τώρα, δεν έλεγαν τίποτα. Άλαλοι... Οι θεατές ορύονταν σηκωμένοι στις θέσεις τους κι έφευγαν κατά κύματα απογοητευμένοι και θιγμένοι. Και το φεγγάρι που μας είχαν υποσχεθεί… άφαντο!


Προσπάθησα να δω το όλο στήσιμο από τη μεριά του σκηνοθέτη. Δεν μπορούσα να βγάλω άκρη. Το μόνο ελαφρυντικό που μπορούσα να του δώσω ήταν πως δεν ήταν Έλληνας. Ένας Έλληνας, όσο πρόχειρη δουλειά κι αν είχε κάνει, αυτό που δεν θα παραβίαζε ποτέ είναι ο σεβασμός προς το κείμενο. Ένας Έλληνας θα έδειχνε το στοιχειώδες δέος. Αυτό που έβλεπαν τα μάτια μου και άκουγαν τα αυτιά μου δεν είχε καμία σχέση με το αρχαίο δράμα. Ήταν η αποθέωση του κιτς που με προβλημάτισε και μ' έκανε να αναρωτηθώ: Εντάξει, ο ίδιος αυτή την άποψη έχει, έτσι το βλέπει, έτσι το παρουσιάζει. Εμείς, το φεστιβάλ Αθηνών, το Υπουργείο Πολιτισμού, δεν έχουμε κανέναν λόγο πάνω στο τι ανεβαίνει στην Επίδαυρο και τι όχι; Δεν υπάρχει έλεγχος, ώστε να διατηρείται ένα στοιχειώδες επίπεδο; Όποιος θέλει ανεβάζει ό,τι θέλει; Για αρχαία τραγωδία μιλάμε, δεν μιλάμε για μιούζικαλ της σειράς. Ούτε και ανεβάζεται στο θεατράκι της γειτονιάς. Το θέατρο της Επιδαύρου προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο κι από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Πολλοί το βλέπουν σαν προσκύνημα. Πώς επιτρέπεις, Ελλάδα, να ανεβαίνει μια τέτοια παρωδία, που εμπαίζει τους πάντες και τα πάντα; Πώς δέχεσαι μια άποψη που βεβηλώνει ιερά και όσια και διαπομπεύει τον πολιτισμό σου; Πόσοι από τους χτεσινούς θεατές στην Επίδαυρο έχουν, αλήθεια, την επίγνωση πως δεν είναι αυτός ο πραγματικός Ευριπίδης και πόσοι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους με την αποστροφή προς το αρχαίο δράμα, μετά από αυτή τη φαρσοκωμωδία; Μ' αυτές τις σκέψεις έφυγα από το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, βαθιά απογοητευμένη, μ' εμάς περισσότερο, και μάταια αναζητώντας το ολόγιομο φεγγάρι που δεν έλεγε να φανεί...


Ήθελα να γράψω για τη Μήδεια. Το περίμενα πώς και τι. Τώρα, δεν θέλω να γράψω τίποτα…




.

29 σχόλια:

faraona είπε...

Ax Eυαγγελια μου Αχ !!!
Ποσες μα ποσες φορες τοχω αισθανθει κι εγω αυτο που ενιωσες και σε καταλαβαινω!
Συμβαινει ομως δυστυχως...
Τα φιλια μου

Κωνσταντίνος Κόλιος είπε...

Στείλε το άρθρο σου όπως είναι στο zougla.gr η στο PRESS-GR η και ακόμα ψηλότερα.
Είναι προφανές πως έχει "ψωμί" η υπόθεση,δε νομίζω να μην τύχη ανάλογης προσοχής.
Και γιατί να μη γράψεις τώρα δεν κατάλαβα...ίσα ίσα τώρα είναι που πρέπει να γράψεις!!(για σκέψου)
Ειδάλλως γίνεσαι έν μέρη "συμμέτοχος" ,μη σωπαίνεις,δώσε τη δική σου οπτική,έτσι πολεμάς,αλλιώς καταπίνεις.
Βγάλε το θυμό σου δημιουργικά και μεγαλούργησε.

Artanis είπε...

Ωχ, τόσο χάλια πια; Κρίμα η καλή διάθεση...Στράφι πήγε...
Γεια σου Ευαγγελία μου...

mistiriO/S είπε...

Θεωρώ πως για να κρίνει κάποιος αντικειμενικά ένα έργο θα πρέπει να είναι αποστασιοποιημένος από αυτό. Και όπως δηλώνεις στην αρχή έχεις συναισθηματική σχέση με τη Μήδεια. Το πιθανότερο είναι ότι αν και εγώ παρακολουθούσα την παράσταση να την έκρινα αρνητικά αλλά και εγώ λόγω πολιτιστικής συγγένειας ίσως να μη μπορώ να είμαι αντικειμενικός.

Η ουσία είναι ότι η τέχνη δεν έχει εθνικούς αποδέκτες ούτε και εθνικούς κομιστές και ίσως από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε..

eva είπε...

@faraona, συμβαίνει και αναρωτιέμαι αν συμβαίνει εξίσου και στο Albert's Hall του Λονδίνου ή στη Σκάλα του Μιλάνου κλπ, ή αν συμβαίνει μόνο εδώ, στο Ελλαδιστάν.

Καλή εβδομάδα, καλή μου :)

eva είπε...

@κωνσταντίνε, δεν είμαι κριτικός τέχνης για να έχω εμπεριστατωμένη άποψη. Την άποψή μου ως θεατής εξέφρασα. Είδα κάτι που με απογοήτευσε και με έθιξε ως Ελληνίδα και το έγραψα σε μια σελίδα του τετραδίου μου. Για τη Μήδεια, έχεις δίκιο, ίσως είναι καλύτερα να γράψω μετά από αυτή την εμπειρία, ως αναγνώστης αυτή τη φορά, αλλά αφού ξεπεράσω το πολιτισμικό σοκ που δέχτηκα :)

Καλή σου μέρα, καλή εβδομάδα

eva είπε...

@artanis, καθόλου στράφι. Ίσα-ίσα, που χρειάζεται να βλέπεις και τα χειρότερα, για να μπορείς να εκτιμάς τα καλύτερα.

Γλυκιά καλημέρα :)

eva είπε...

@mistirie, πολύ μεγάλο θέμα έπιασες και συμφωνώ. Η τέχνη δεν έχει ή δεν θα' πρεπε να έχει εθνικιστικά όρια. Αυτό σκεφτόμουν κι εγώ, όταν παρακολουθούσα την παράσταση. Αναρωτιώμουν μήπως είμαι συντηρητική, μήπως είμαι προκατειλημένη, εθνικίστρια κλπ και αυτό με εμπόδιζε να αποδεχτώ αυτό που έβλεπα. Όμως, από την άλλη, μιλάμε για τον Ευριπίδη και μιλάμε και για την Επίδαυρο. Δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να το έβλεπα οπουδήποτε αλλού, αλλά εκεί βρήκες, φίλε ρώσε σκηνοθέτη, να κάνεις τους νεωτερισμούς σου; σ' αυτό το έργο επέλεξες να πρωτοπορήσεις με τόσο προχειροφτιαγμένα τεχνάσματα; Μόνο για να λες ότι πρωτοπόρησες;
Πιστεύω πως το αρχαίο δράμα είναι από τους χώρους εκείνους δεν επιδέχονται νεωτερισμούς και πρωτοπορίες, γιατί είναι αυτό που είναι. Έχει βαθμολογηθεί με δέκα. Οποιαδήποτε παρέμβαση, το μόνο που θα καταφέρει είναι να μειώσει την αξία του και κατ' εμέ πάντα, θεωρείται ιεροσυλία. Είναι, όπως λες κι εσύ, πάνω από εθνικότητες, είναι πανανθρώπινο. Την ίδια άποψη θα είχα κι αν έβλεπα διαστρεβλωμένο τον Άμλετ, δεν έχει να κάνει με την Ελλάδα. Επομένως, αφού είναι πανανθρώπινο, ποιος είσαι εσύ, σύγχρονε δημιουργέ, που θα το σφραγίσεις με την ιδιωτική σου άποψη; Κάντο κάπου αλλού, μη θίγεις ιερά τέρατα και παγκόσμια αριστουργήματα. Είναι σα να πάει κάποιος ζωγράφος με "άποψη" να ζωγραφίσει τις Καρυάτιδες πουά. Αυτά δεν γίνονται και δεν είναι θέμα συναισθηματικού δεσίματος ούτε εθνικής ιδεολογίας. Απλά, δεν ανήκουν όλα στην ίδια κλίμακα, για να τα ισοπεδώσεις. Κάποια πρέπει να μένουν εκεί που είναι.

Καλή σου μέρα

Κωνσταντίνος Κόλιος είπε...

Διάβασα στο κείμενο σου πως η αντίδραση ήταν καθολική πράγμα που αντιπροσωπεύει το κοινό αίσθημα.
Αν λοιπόν το κοινό αίσθημα αντιδρά έτσι -και ανάμεσα τους ξένοι- τότε με ποιο κριτήριο διεθνοποιούμε;
Συμφωνώ με τον mistirio και ένιωσα περήφανος ακόμα και με τις ταινίες τριακόσιοι κ.λ.π..
Αν είναι όμως να βάζουμε τη Μήδεια τσιμπέρι στην ανατολή,μπλουτζίν στην Αμερική,να καπνίζει πούρο Αβάνας στην Κούβα και να χειρίζεται λαπ τοπ στην Ιαπωνία τότε την βάζουμε στους κανόνες του μάρκετινγκ.

Καλή βδομάδα

anima είπε...

Δυστυχώς Ευαγγελία μου.Η εποχή της μετα-μετανεωτερικότητας επιτρέπει τα πάντα.Ή μάλλον αυτό επιτάσσει.

Και πόσο την σιχαίνομαι...

Καλό απόγευμα καλή μου

kryos είπε...

χαχαχαχαχα τόσο χάλια Λίτσα μου ?

Λοιπόν επειδή τώρα θα σου έχει περάσει η μεγάλη απογοήτευση μπορείς να δεις την παράσταση με άλλο μάτι.

Φαντάσου τον Ευριπίδη να κάθεται δίπλα σου και να σκάει στα γέλια ... ειδικά η σκηνή με την Μήδεια πάνω στο τρίτροχο θα ήταν όλα τα λεφτά κι ο Ευριπίδης σίγουρα θα εντυπωσιαζόταν από το μπαλόνι που αιωρείται ...μπορεί να μην καταλάβαινε ότι παιζόταν το δικό του έργο αλλά σίγουρα θα γελούσε.

Μια παράσταση τόσο γελοία Ευαγγελία μου και μαζί με τα γιουχαϊσματα των θεατών περνάει σε άλλα επίπεδα .... θεωρείται καλτ και είναι άνευ κριτικής ...φαντάσου πόσες συζητήσεις προκάλεσε....κι ευτυχώς που η αναισχυντία σβήνει με τον χρόνο...και οι πέτρες όσο ιερές και να είναι δεν προσβάλλονται ...κι αυτές αντέχουν στον χρόνο.

Καλό βράδυ σου εύχομαι και πολλά όμορφα όνειρα !!!
Μ έκανες και γέλασα :)

eva είπε...

@κωνσταντίνε, τι να πω παραπάνω από αυτό που είπες. Η τέχνη πρέπει να προστατεύεται από τέτοιες κακοτοπιές, αν όχι από κρατικούς φορείς, που εδώ αποδείχτηκαν ανύπαρκτοι, τουλάχιστον από τους ίδιους τους καλλιτέχνες. Εδώ όμως, η διαπόμπευση έγινε εκ των έσω!
Οι 300 ήταν η άποψη του Χόλυγουντ, δεν παίχτηκε στην Επίδαυρο υπό την αιγίδα μας, η σκηνοθετική άποψη ήταν εξαιρετική, οι συμβολισμοί, η φωτογραφία, οι ηθοποιοί, όλα άψογα και το σενάριο ακολουθούσε την Ιστορία του Ηροδότου σχεδόν αυτολεξί! Καμία σχέση δηλαδή με το φιάσκο του Σαββάτου.

Καλό σου βράδυ

eva είπε...

@anima, πόσες παραστάσεις ανεβάζει το θέατρο της Επιδαύρου τον χρόνο; Δέκα; Πολλές είπα; Ε, αν δεν μπορούν να ελέγξουν δέκα παραστάσεις τον χρόνο... τι να λέμε.. τα λόγια είναι περιττά...

Φιλιά :)

eva είπε...

Γελάς, @krye, με το χάλι μας το μαύρο; Ο καημένος ο Ευριπίδης μάλλον θα στριφογυρνούσε στον τάφο του μ' αυτό που έμελε να πάθει το δημιούργημά του, μ' αυτό που έχουν που έχουν απογίνει οι απόγονοί του, οι νεοέλληνες...και είχε και πανσέληνο! Και έκλειψη!
Για του λόγου το αληθές, και για να μη λες πως υπερβάλλω, ρίξε μια ματιά στο σημερινό in.gr-πολιτισμός να δεις τα σχόλια για την παράσταση από επαγγελματίες ρεπόρτερ.
Η διεύθυνση είναι: http://www.in.gr/news/article.asp?IngEntityID=929213&IngDtrID=253
Δεν βγαίνει σε χεράκι, αλλά μπορείς να το βρεις.

ΚΑΙ ΜΗ ΓΕΛΑΣ ! :)))

:))))))))

Φιλιά :))

Roadartist είπε...

Αχ......... Το διάβασα και σε εφημερίδες..
Ήταν όντως τόσο χάλια?
Κρίμα,, κρίμα..
..και ντροπή ! :(

kryos είπε...

Έρχεται και σε μας :))
27/8 στους Φιλίππους ...


Δάσκαλος θεάτρου


Πέμπτη, 14.08.08


Η συνάντηση με έναν από τους τελευταίους μεγάλους δασκάλους του παγκόσμιου θεάτρου δεν θα μπορούσε παρά να είναι μια συναρπαστική εμπειρία. Χωρίς ίχνος έπαρσης και επιδειξιομανίας, αλλά επιλέγοντας πολύ προσεκτικά τις λέξεις που χρησιμοποιεί καθώς, όπως λέει, «η γλώσσα αποτελεί το δεύτερο σώμα των ανθρώπων», ο 66χρονος θεατράνθρωπος μιλά για τη μέθοδό του και το ελληνικό θέατρο και επιμένει πως «αν δεν υπάρχει σύγκρουση, τότε το καλλιτεχνικό πεδίο δράσης δεν έχει σπορά μέσα του».

▪ «Στο πρώτο στάδιο της δημιουργικής του εργασίας ο καλλιτέχνης πρέπει να απευθύνεται στη διαίσθησή του, στη μνήμη που υπήρχε πριν από αυτόν. Είμαι απόλυτα βέβαιος γι’ αυτό. Οπως και για το ότι, αν δεν υπάρχει σύγκρουση, τότε το καλλιτεχνικό πεδίο δράσης δεν έχει σπορά μέσα του».

▪ «Η θεωρία και η πράξη του ίδιου του θεάτρου συσσωρεύουν όλο τον πολιτισμό. Αξιοποιώντας τα ένας δημιουργός σημαίνει ότι έρχεται σε επαφή όχι μόνο με το συγκεκριμένο έργο αλλά και με πολλά άλλα. Εντρυφά στη μυστηριακή διάσταση της τέχνης».

▪ «Ολοι οι διάλογοι του Ευριπίδη διακατέχονται από αδιάκοπη διαμπερή δράση. Είναι σαν ένα δέντρο με κλωνάρια και πάνω στον κορμό αυτού του δέντρου βρίσκονται οι τρεις διάλογοι της τραγωδίας ανάμεσα στη Μήδεια και στον Ιάσονα. Ο Ευριπίδης γράφει διαλόγους. Και βάζει τους ήρωές του στη βάση της ρητορικής. Η πορεία της ιστορίας και των διαλόγων του Ιάσονα και της Μήδειας καταλήγει σε έναν κορμό που διακλαδίζεται σε δύο μεγάλα κλωνάρια, δύο μεγάλους δρόμους: του Ιάσονα και της Μήδειας. Γι’ αυτό και λέω ότι ο μύθος, το δράμα αυτής της τραγωδίας, δεν τελειώνει με τη Μήδεια, όπως πιστεύει ο περισσότερος κόσμος, αλλά με τον Ιάσονα. Και θα μπορούσε το έργο του Ευριπίδη να λέγεται είτε “Μήδεια” είτε “Ιάσονας” είτε “Μήδεια και Ιάσονας”».

▪ «Ο Ευριπίδης μάς κληροδότησε μια εκπληκτική δομή τραγωδίας με τη “Μήδεια”. Προτείνει μάλιστα δύο φινάλε. Το πρώτο βρίσκεται στο μονόλογο του Αγγελιαφόρου και αμέσως μετά έρχεται ο καινούργιος μύθος, δηλαδή η επινόηση του Ευριπίδη η οποία ολοκληρώνεται με την προσευχή του Ιάσονα που απευθύνεται στον Δία. Αρα με αυτά τα δύο φινάλε που προτείνει ο Ευριπίδης ξεφεύγει από τα όρια του μύθου (σ.σ. ως προς το πρόσωπο που φόνευσε τα παιδιά και τον τρόπο με τον οποίο διέφυγε η Μήδεια από την Κόρινθο). Γιατί είναι απαραίτητο στην τραγωδία του Ευριπίδη η Μήδεια να εκτελέσει αυτή την πράξη, δηλαδή τη θυσία των παιδιών, την οποία η πλειονότητα των θεατών και των αναγνωστών θεωρεί πράξη φόνου. Γιατί αυτή η πράξη είναι σαν πέτρα στο δρόμο, από την οποία ξεκινούν δύο δρόμοι, τα δύο κλωνάρια που λέγαμε παραπάνω: ο ένας είναι η Μήδεια και ο άλλος ο Ιάσονας, ο ήρωας, ο Αργοναύτης, που έτσι παραμένει ως το τέλος της τραγωδίας. Ο Ιάσονας δεν πρέπει να γίνεται ο σύζυγος της συζύγου. Δεν μπορούμε να βλέπουμε αυτόν το μύθο ως μια οικογενειακή ιστορία. Δεν μπορούμε».

▪ «Η κατάσταση της θεατρικής εκπαίδευσης στη σύγχρονη Ελλάδα είναι πολύ καταθλιπτική, πολύ στενόχωρη. Γι’ αυτό και το θέατρό σας χωρίζεται σε χειμερινή και θερινή σεζόν. Στη θερινή σεζόν παίζονται αρχαία δράματα και στη χειμερινή δυτικό θέατρο. Αυτό όμως είναι σαν αγώνας πυγμαχίας. Και ο ηθοποιός, αντί να δοκιμάζεται και να εκπαιδεύεται στο αρχαίο και στο σύγχρονο ευρωπαϊκό θέατρο, βρίσκεται ανάμεσα στους δύο “πυγμάχους”, στις δύο σεζόν, και δέχεται συνεχείς γροθιές στη μούρη. Ο Ελληνας ηθοποιός κυκλοφορεί μονίμως με σπασμένη μούρη. Μονίμως έχει μελανιές στο πρόσωπο και παραμορφωμένη ψυχή. Γιατί αυτά τα δύο δράματα είναι τελείως αντίθετα και βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους».

▪ «Θεωρώ πολύ μεγάλη τιμή το ότι μου έγινε η πρόταση να δουλέψω πάνω στην τραγωδία του Ευριπίδη. Είμαι πραγματικά ευγνώμων στον Γιώργο Λούκο, που δέχθηκε την πρότασή μου. Και, ναι, καταλαβαίνω τι σημαίνει ηθοποιός, και ως άνθρωπος και ως επαγγελματίας, στην ορχήστρα του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. Κι εδώ θέλω να πω πως είναι πραγματικά σπάνιο και ασυνήθιστο για μια μεγάλη ηθοποιό όπως είναι η Λυδία Κονιόρδου να απαρνείται ό,τι έχει κάνει και έχει μάθει ως τώρα και να υιοθετεί μια τελείως διαφορετική προσέγγιση και πρακτική για την τέχνη της».

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ: Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 16/8, στις 21.00. Κρατήσεις εισιτηρίων: Πανεπιστημίου 39 (τηλ. 210-3272000)
ή στο www.greekfestival.gr. , Διάρκεια: 2.30΄.
Περιοδεία: 20/8 Σπάρτη, 22/8 Ολυμπία, 24/8 Οινιάδες, 27/8 Φίλιπποι, 3-5/9 Πάτρα, 8-9/9 Θεσσαλονίκη, 13-14/9 Ηρώδειο, 16/9 Ελευσίνα, 18/9 Πετρούπολη.

Υπεραπαραγωγή :))

Να πάω Λίτσα μου ??? :)))

Talisker είπε...

Καλα κανεις και τα γραφεις Εβανζελί!
Εχουμε ταυτισει τη σκουπιδαρία με την πρωτοπορία
και για να μη θεωρηθουμε οπισθοδρομικοι υποστηριζουμε και "μενουμε εκθαμβοι " απο καθε αηδια...
το ξερεις πως και καποιοι εγιναν διασημοι στο χτηματιστηριο της τεχνης βασιζομενοι ακριβως σε αυτο το κομπλεξ των ανθρωπων οπου γης..

καλα κανεις και τα γραφεις
αν μη τι αλλο εισαι υγιης και αντιδρας υγιως..

Ειναι αληθεια οτι δεν μου αρεσουν γενικως αυτες οι παραστασεις
ισως σε μια αλλη φαση της ζωης μου παθιαστω ..αλλα μεχρι τωρα δεν εχω παει σε καμια με τη θεληση μου ..σε κανα δυο μονο για να εχουν εμπειρια τα παιδια


αυτο ομως εχει να κανει με δικη μου στραβομαρα
αλλα ακομα κι εγω να ημουν εκει
χωρις την ευαισθησια(λογω της αρνησης μου ) και χωρις την εμπειρια για να συγκρινω σιγουρα
θα ειχα γιουχαρει ..

διοτι οσο απαιδευτος κι αν εισαι σε ενα θεμα ή χωρις μετρο συγκρισης ..κατι εχεις μαθει και στο σχολιο ..και οταν σου σερβιρουν παξιμαδι για παντεσπανι και μαλιστα παιζοντας με την ιστορια σου
ε ...ξεχνας το φιλοτιμο ...

Talisker είπε...

σχολειο...εμ κλεισανε κι αυτα και κανουμε μονο σχολια ..::)))εν τη ρημη ορυμαγδος!:)

eva είπε...

@roadartist, αρκεί να σου πω πως κάποια στιγμή ο "Ιάσονας" στράφηκε προς το κοινό λέγοντας "Έλεος!". Η απάντηση που έλαβε ήταν "Το ίδιο λέμε κι εμείς!"
Μπορείς μ' αυτό να πάρεις μια ιδέα του τι παίχτηκε στο θέατρο.

Φιλιά πολλά και καλωσορίσματα και χρόνια πολλά κι από δω και μας έλειψες! :))

eva είπε...

@krye, να παίζεις τον ρόλο με διαίσθηση, να κάνεις αχταρμά όλα τα έργα για να πιάσεις το απόσταγμα της ιδέας της τέχνης, να αλλάζεις τον τίτλο του έργου γιατί αυτό που διάλεξε ο Ευρυπίδης είναι λειψό και λάθος, να αλλάζεις την έκβαση γιατί προφανώς ο τραγωδός δεν είχε ιδέα πώς να φτάσει στην κάθαρση, να μεταφέρεις το κέντρο βάρους στον Ιάσονα αντί της Μήδειας, γιατί χωρίς τα νυχτοπερπατήματα του Ιάσονα, τι Μήδεια θα είχαμε, και να παιχτεί από έλληνες ηθοποιούς με μελανιές στο πρόσωπο και παραμορφωμένη ψυχή, γιατί έτσι είναι, σύμφωνα με τον ρώσο φίλο μας, οι έλληνες ηθοποιοί που παίζουν και δυτικό και αρχαιοελληνικό θέατρο τη σήμερον ημέραν!

Και με ρωτάς αν πρέπει να τη δεις;;; Θέλει και ρώτημα; Φυσικά και πρέπει να τη δεις! Τόση πρωτοπορία να πάει χαμένη; Εσύ μπορεί να την πιάσεις τη μεταμοντέρνα αντίληψη του πολυβραβευμένου θεατράνθρωπου και να τη δεις με πιο αντικειμενική ματιά.

Εμένα, δυστυχώς μου ξέφυγε.

Το απόσπασμα πολύ αντιπροσωπευτικό. Σ' ευχαριστώ που το κατέθεσες.

Καλή σου μέρα :))

eva είπε...

@τάλι μου! Επίσης, καλωσόρισες! Εννοείται πως περιμένω εντυπώσεις!

Η πρωτοπορία στην τέχνη δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με προκατάληψη. Ίσα-ίσα που οι πρωτοπόροι ήταν αυτοί που οδήγησαν την τέχνη σε νέα εκφραστικά μονοπάτια κάθε φορά. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με την πρωτοπορία, απεναντίας, θα έλεγα πως είμαι αρκετά ανοικτή στις νέες ιδέες και στα νέα ρεύματα.

Όμως εδώ, δεν μιλάμε για πρωτοπορία. Ήταν μια δουλειά που υποτιμούσε τον δημιουργό, το έργο, τον χώρο, την ίδια την έννοια της τέχνης. Απαράδεκτο να χρησιμοποιείς τόσο ποταπά μέσα για να παρουσιάσεις ένα αριστούργημα της τέχνης, σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο επειδή σε λένε κάπως. Η έπαρση δεν ταιριάζει στους καλλιτέχνες κι αυτό νομίζω πως ήταν που ενόχλησε τους θεατές.

Δεν έχεις ασχοληθεί. Αν ασχοληθείς λίγο με το αρχαίο δράμα είμαι σίγουρη πως θα σε μαγέψει. Πρώτα όπως μέσα από τα κείμενα και μετά όλα τα υπόλοιπα.

Πολλά φιλιά και την καλημέρα μου :)

ria είπε...

απαράδεκτο!

εγώ είδα λίγο στο ίντερνετ,

δεν είναι όμως μόνο δικό του (του σκηνοθέτη το λάθος) η λυδία κονιόρδου πως καταδέχτηκε να παίξει σε αυτό το έκτρωμα?
ο νίκος ψαρράς?

αυτόι που έδωσαν την έγκρισή τους για το χάλι αυτό, τι είπαν μετά? ζήτησαν συγνωμη από το κοινό και τους συντελεστές?

eva είπε...

@ria, νομίζω ότι οι ηθοποιοί είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης στο πώς συλλαμβάνεται μια παράσταση. Άπαξ και υπογράφουν το συμβόλαιο, τι επιλογές έχουν παρά να υπακούν πιστά τις σκηνοθετικές εντολές και να προσπαθήσουν να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό;
Όλο το καστ, από την ίδια την Κονιόρδου και τον Ψαρρά, μέχρι και τον τελευταίο του χορού, ήταν όλοι τους άψογοι. Έπαιξαν καταπληκτικά, κανείς δεν το αμφισβήτησε αυτό.
Ο Βασίλιεφ δεν είναι ένας τυχάρπαστος σκηνοθετάκος. Στις αρχές του ΄90 αναδείχτηκε ως ο πρώτος σκηνοθέτης της Ευρώπης, στη χώρα του βραβεύεται επανειλημμένως, πάμπολοι εκκολαπτόμενοι σκηνοθέτες έχουν μαθητεύσει δίπλα του. Τώρα, πώς του βγήκε έτσι η Μήδεια... αυτό είναι ένα άλλο θέμα.
Η Κονιόρδου επομένως, δεν είπε το ναι σε κάποιον ασήμαντο σκηνοθέτη αλλά σε κάποιον γνωστό και καταξιωμένο και δεν φταίει εκείνη για την τραγελαφική εξέλιξη της παράστασης, ούτε κανένας άλλος από το καστ. Η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τον ίδιο τον Βασίλιεφ και τους δικούς μας φορείς που επέτρεψαν να ανεβεί.

Σ' ευχαριστώ για το σχόλιό σου.

Καλό απόγευμα

Roadartist είπε...

Συμφωνώ μαζί σου Ευαγγελία, σε τέτοιες περιπτώσεις οι μόνοι που δε φταίνε είναι οι ηθοποιοί.
Αυτοί ακολουθούν τις υποδείξεις του σκηνοθέτη πάντα..
Ο σκηνοθέτης θα έπρεπε να εκμεταλλευτεί τους ηθοποιούς που είχε στα χέρια του..
Φαντάζομαι θα ήταν οδυνηρη η εμπειρια για αυτους..
Δε θα ξεχάσω το χειμώνα τη παρασταση Εγκληματα κ εγκλήματα του Στρίντμπεργκ.
Απαράδεκτη παρασταση, τουλαχιστον προσωπικα δε με αγγιξε καθολου. Πρωτη φορα φευγω στη μεση γιατι δεν αντεχα να δω τη συνεχεια..
Και μιλαμε οτι επαιζαν Καριοφυλλιά Καραμπέτη, Μηνάς Χατζησάββας..
Αποκαθήλωση της καριοφυλλιάς..
Ουτε αναφορα στο blog δε μου βγηκε να κανω τοτε..
ΥΓ και εμενα μου λειψατε :))

eva είπε...

@roadartist, οι ηθοποιοί ήταν οι μεγάλοι αδικημένοι της υπόθεσης. Ήταν τόσο κραυγαλέα τα κακώς κείμενα της παράστασης, που κανείς δεν μπήκε στον κόπο να τους επαινέσει.

Μάκια :)

kryos είπε...

Όχι Ευαγγελία μου :))
Φυσικά και δεν θα πάω να την δω...την είδα μέσα από τα δικά σου μάτια και μου φτάνει.

Μια ακόμα αντίδραση :
http://kokkinikissa.blogspot.com/

Μια γλυκιά καληνύχτα σου εύχομαι !!!

eva είπε...

@krye μου... το διάβασα και είναι σα να προλογίζει την επόμενή μου ανάρτηση. Ήθελα, μετά από αυτά που είδα, να καταθέσω αυτά που ξέρω για τη Μήδεια και πώς την βλέπω εγώ.

Με τιμάς με την εμπιστοσύνη που μου δείχνεις, αν και το κριτήριο του καθενός διαφέρει, έχω όμως μια υποψία πως τα δικά μας δεν διαφέρουν και πολύ :)

Σ' ευχαριστώ που μου γνώρισες την κόκκινη κίσσα.

Όμορφη καλημέρα :))

κοκκινη κισσα είπε...

οργή και θλίψη από τήν αθλιότητα αυτή του Βασίλιεφ.Στό όνομα του μετα-μοντέρνου ασελγησαν πάνω στο αριστούργημα αυτό της παγκόσμιας δραματουργίας,και είναι απόρίας άξιο οί υπόλοιποι συντελεστές δέν έβλεπαν πού πήγαινε η όλη ιστορία?
κατά τήν αποψή μου κανείς δέν είναι άμοιρος ευθυνών ,τηρουμένων των αναλογιών ,γιαυτό το αίσχος.
Τι να πώ....
χαίρομαι μόνο γιατί πλήθος κόσμου με αισθητική και άποψη είχε αυτήν την υγιέστατη αντίδραση.

χαίρομαι για τήν επαφή!

eva είπε...

Δεδομένου του τραγελαφικού του πράγματος, ο κόσμος αντέδρασε με τον πιο υγειή τρόπο. Τους έδωσε ευκαιρίες πολλές, έδωσε επανειλημένως τόπο στην οργή, πολλοί ήταν που συμμόρφωναν τους πιο θερμόαιμους, άλλοι, αντί να γιουχάρουν χειροκροτούσαν. Όμως, ήταν τόσο προκλητικά αυτά που έβλεπαν τα ματάκια μας επί 3 1/2 ώρες(!), που ήταν αδύνατο να μην αντιδράσεις.
Άκουσα πως ο ίδιος ο Βασίλιεφ το ευχαριστήθηκε, γιατί νόμιζε πως το κοινό αντιδρούσε χάρη στην αμεσότητα του σκηνοθετικού του έργου!!! Από συγκίνηση, δηλαδή!!!!!

Σ' ευχαριστώ για το σχόλιό σου, θα τα λέμε :)

Καλό σου βράδυ!