24.4.08

Αρχαιοελληνισμός & Βυζαντινή Τέχνη


Ένας από τους κυριότερους παράγοντες που καθόρισαν τον χαρακτήρα της βυζαντινής τέχνης, ήταν η χριστιανική θρησκεία. Ο δογματικός χαρακτήρας της νέας θρησκείας του βυζαντινού κράτους απαιτούσε την εικαστική στροφή προς την αφαιρετικότητα και προς τεχνοτροπικούς κανόνες ικανούς να αναδείξουν την υπερβατικότητα του θεολογικού σύμπαντος, που πρέσβευε.

Παρά τη χρήση της ως προπαγανδιστικό εργαλείο από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες και ως μέσον επιρροής από τη χριστιανική Εκκλησία, οι αισθητικές αξίες της αρχαιοελληνικής τέχνης και παράδοσης, όπως ο ανθρωποκεντρισμός, ο ανθρωποθεϊσμός και η φυσιοκρατία, άλλοτε περισσότερο ευδιάκριτες κι άλλοτε λιγότερο, παρέμεναν σταθερά παρούσες. Πολλές φορές μάλιστα, η επίδραση των κλασικών αξιών ήταν τόσο εμφανής, ώστε ο μόνος τρόπος διάκρισης ενός αρχαιοελληνικού από ένα βυζαντινό έργο να είναι η θεματολογία του. Ασκητές και άγιοι, που απεικονίζονται ως σκεπτόμενοι φιλόσοφοι, βουκολικά τοπία, που θυμίζουν αγαπημένες ελληνορωμαϊκές συνθέσεις, κίονες και αγγεία, που παραπέμπουν στον διάκοσμο κήπων της Πομπηίας, καταγάλανοι ουρανοί στη θέση του μεταφυσικού χρυσού φόντου, εκφραστικότητα στα πρόσωπα, κίνηση, ρυθμός, χάρη, αρμονία, προοπτική, όλα έχουν άμεσες αναφορές στις εικαστικές κατακτήσεις της αρχαιότητας.

Στη μακραίωνη πορεία της, η βυζαντινή τέχνη ισορρόπησε μεταξύ αφαιρετικότητας και νατουραλισμού, η τεχνοτροπική δύναμη των οποίων δεν ακύρωνε αλλά συμπλήρωνε και πολλές φορές διόρθωνε η μία την άλλη, με αποτέλεσμα να πρωτοπορήσει με τα καλλιτεχνικά της επιτεύγματα, να αποκτήσει ανθεκτικότητα στον χρόνο και να κερδίσει επάξια μία ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια ιστορία της τέχνης.



Η Ανάσταση του Χριστού, 1313-1320 μ.Χ.
Κωνσταντινούπολη, Μονή της Χώρας, παρεκκλήσιο (αψίδα ιερού).


Λεπτομέρεια τοιχογραφίας, με κεντρική μορφή τον αναστηθέντα Χριστό, να αρπάζει με θεϊκή ορμή τον Αδάμ και την Εύα από το χέρι, εγείροντάς τους από τις σαρκοφάγους τους. Χρυσά αστέρια στολίζουν, πίσω του, το ουράνιο φως της Θείας Χάριτος, κάνοντας ακόμη πιο εκτυφλωτικό το λευκό χρώμα του μανδύα που φορά. Στα πόδια του κείτεται ο Άδης, δεμένος χειροπόδαρα, να βολοδέρνει ανάμεσα σε σπασμένες πύλες και διαλυμένους μοχλούς και κλειδαριές, καταδικασμένος στο αιώνιο σκοτάδι. Στα δεξιά, η μορφή του Άβελ,[1] μπροστά από ομάδα προφητών, πατά νικηφόρα επάνω στη σαρκοφάγο της Εύας, ενώ μία δεύτερη ομάδα, βασιλέων και δικαίων, με ηγετική τη μορφή του Προδρόμου, στα αριστερά, παρακολουθεί εκστατικά το θαύμα της Ανάστασης.

Παρόλο που η επιλογή του θέματος εντάσσεται στην πάγια θεματολογία των εικονογραφικών κύκλων που κοσμούσαν τους βυζαντινούς ναούς, ο ζωγράφος έχει καταφέρει να συνδυάσει τη συντηρητικότητα με τον νεωτερισμό, σε ένα φιλόδοξο εικαστικό σύνολο, που εντυπωσιάζει με την ευγένεια του ρυθμού και την τολμηρότητα των χρωμάτων. Το ψυχρό γαλάζιο του ουρανού συγκρούεται χρωματικά με τις θερμές αποχρώσεις των μορφών και του τοπίου, αναδεικνύοντας τη λευκότητα του μανδύα που καλύπτει το σώμα του Χριστού, ο οποίος, τοποθετημένος στον κεντρικό άξονα της πολυπρόσωπης σύνθεσης, εντυπωσιάζει με τη δυναμική στάση και το αυστηρό του βλέμμα.


Όλες οι μορφές έχουν αποδοθεί φυσιοκρατικά, με ήπια πλαστικότητα και αρμονικές αναλογίες, σε ανάλαφρες στάσεις, που τους χαρίζουν αριστοκρατική ευπρέπεια και κλασικίζουσα χάρη. Η σοβαρότητα των προσώπων και η διαύγεια στην έκφραση δημιουργούν την ψευδαίσθηση της ψυχολογικής συμμετοχής τους στα δρώμενα,[2] εντείνοντας την αίσθηση του δράματος και τη συγκινησιακή φόρτιση. Οι συγκλίνοντες βράχοι υπαινίσσονται έναν τρισδιάστατο πραγματικό χώρο, ενώ η σκοτεινή προσωποποίηση του Άδη, που, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες επίγειες και υπέργειες μορφές, παραβαίνει κάθε φυσιοκρατικό κανόνα, επιτυγχάνει, με τη δαιμονοποίηση του Κάτω Κόσμου, τον απαραίτητο σωτηριολογικό συμβολισμό.

Η αναβίωση της κλασικής παράδοσης που χαρακτήρισε το ρεύμα της Παλαιολόγειας αναγέννησης στο οποίο εντάσσεται το έργο, αποτέλεσε για την Βυζαντινή Αυτοκρατορία την κύκνεια αναλαμπή της, πριν την οριστική κατάλυση από τους Τούρκους. Προκειμένου να θωρακιστεί πνευματικά το εναπομείναν ελληνικό στοιχείο από τις εξωτερικές απειλές και την εσωτερική αβεβαιότητα, άνθρωποι της διανόησης και των τεχνών διαπιστώνουν πως η συσπείρωση, που επιβαλλόταν από τις ιστορικές συγκυρίες, δεν μπορούσε να επιτευχθεί παρά μόνο με την άμεση αποκατάσταση της χαμένης λαμπρότητας ενός ένδοξου παρελθόντος, μέσα από τη συστηματική μελέτη και κατανόηση της αρχαίας σκέψης και την επιστροφή σε κλασικά πρότυπα.

Παρά το δυσοίωνο μέλλον που διαγραφόταν στον ορίζοντα, κάποιες μονές είχαν την τύχη να δεχτούν την οικονομική ενίσχυση σημαντικών ανθρώπων μιας εύρωστης αριστοκρατίας, όπως του Θεόδωρου Μετοχίτη, σημαντικότατου Βυζαντινού λογίου και συγγραφέα,[3] οι ουμανιστικές αντιλήψεις του οποίου διοχετεύθηκαν στον εικονιστικό διάκοσμο της Μονής της Χώρας. Τα δυσχερή οικονομικά της αυτοκρατορίας δεν επέτρεπαν πλέον την ευρεία χρήση ψηφιδωτών διακόσμων, ωστόσο, η επιλεκτική χρήση πολύτιμων και δαπανηρών υλικών, όπως ο λαζουρίτης και ο χρυσός, που χρησιμοποιήθηκαν στο έργο, μπορούσαν να επιτύχουν την επιζητούμενη για το θείο λαμπρότητα,[4] ικανοποιώντας, παράλληλα, την ανάγκη για χλιδή και πολυτέλεια, που τόσο αγαπούσαν οι Βυζαντινοί.[5]

Σε μια εποχή, που η Εκκλησία από μόνη της δεν μπορούσε να πείσει ως εγγυητής για την ανθρώπινη λύτρωση και σωτηρία,[6] η πληθωρική τέχνη του όψιμου Βυζαντίου επιτυγχάνει να αναδείξει τα χριστιανικά μηνύματα με τρόπο απλό και διδακτικό, μέσα από τον χρωματικό πλούτο και τη φυσιοκρατική πλαστικότητα των ευγενικών μορφών των αγίων, που ζωντάνευαν στο φως των κεριών και το άκουσμα της θείας Λειτουργίας, εισάγοντας ακόμη και τον πιο αμαθή, σε έναν κόσμο υπερβατικό, αλλά απόλυτα κατανοητό, διαποτισμένο από το ήθος και το πνεύμα της κλασικής Αρχαιότητας.



Ο Δαβίδ παίζει τη λύρα του με συντροφιά τη Μελωδία
φ. 1β, κώδ. gr. 139 (Ψαλτήριο), πρώτο μισό 10ου αι. μ.Χ. Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη

Η σύζευξη μεταξύ Εκκλησίας και τέχνης ξεκίνησε μετά την επικράτηση του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του βυζαντινού κράτους. Η ανάγκη να διοχετευθούν συγκεκριμένα πρότυπα και μηνύματα σε ένα πολυποίκιλο συνοθύλλευμα λαών και πολιτισμών, που ζούσαν στον απόηχο των ελληνιστικών βασιλείων, βρήκε έκφραση στα δοκιμασμένα και ευρέως αποδεκτά μοτίβα της Αρχαιότητας, που μπορούσαν, μέσα από συμβολισμούς και αλληγορίες, να ανταποκριθούν στον μεταφυσικό χαρακτήρα της νέας θρησκείας. Υπό αυτές τις συνθήκες, ξεκινά μία αέναη διαλογική σχέση ανάμεσα στη αφαιρετική βυζαντινή τέχνη και την φυσιοκρατική αρχαιοελληνική παράδοση, αφού μπορούσε να περιγράψει με τους κανόνες του αισθητού, το υπεραισθητό, περνώντας στις συνειδήσεις των χριστιανών βυζαντινών πολύπλοκα θεολογικά μηνύματα, με τον πλέον εύληπτο τρόπο.

Μετά το σύντομο διάλειμμα της Εικονομαχίας, η βυζαντινή τέχνη εισάγεται σε μια νέα φάση ανάπτυξης, όπου η ελληνική παράδοση βρίσκει έκφραση μέσα από το ρεύμα της Μακεδονικής αναγέννησης. Σε μία περίοδο που η αυτοκρατορία ξεχείλιζε από σιγουριά και αυτοπεποίθηση, εξαιτίας της ανάκτησης πολλών χαμένων εδαφών και της οικονομικής της ευμάρειας, το αρχαιοελληνικό στοιχείο συνδέεται με τους κύκλους της διανόησης, οι οποίοι μελετούν συστηματικά κάθε τι το ελληνικό, αναζωπυρώνοντας το ενδιαφέρον για την κλασική αρχαιότητα. Τα εργαστήρια της Κωνσταντινούπολης, που δέχονται τις χορηγίες κορυφαίων ουμανιστών, παράγουν έργα υψίστης καλλιτεχνικής αξίας ενταγμένα σε αυτό το πνεύμα. Η ευθύνη για την ανάκαμψη της αυτοκρατορίας αποδίδεται στην υπεροχή της αρχαιοελληνικής παράδοσης έναντι αλλοθρήσκων και ομοθρήσκων, και η διαφύλαξή της από τους Βυζαντινούς της μέσης περιόδου, γίνεται αδιαφιλονίκητη προτεραιότητα.

Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Δυτικούς, το 1204, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την αυτοκρατορία, η οποία μπαίνει σε μία σκοτεινή περίοδο ανασφάλειας. Το αμιγώς ελληνικό στοιχείο των ελάχιστων κέντρων που έχουν απομείνει, θα επαναφέρει στο προσκήνιο την αρχαία ελληνική κληρονομιά, σε μία ύστατη προσπάθεια συνοχής και επιβίωσης. Στη νέα πνευματική και καλλιτεχνική αναγέννηση των Παλαιολόγων, θα βρει έκφραση όλο το πάθος και η αγωνία ενός λαού, που περίμενε καρτερικά το τέλος. Για χίλια και πλέον χρόνια, η βυζαντινή τέχνη έγινε ο θεματοφύλακας των κλασικών αξιών, για να ξαναγεννηθούν, μετά την Άλωση, στη Δύση, μέσα από το ουμανιστικό κίνημα της Αναγέννησης, χάρη στους λογίους και καλλιτέχνες της Βασιλεύουσας.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ




- Beck, H.-G., Η Βυζαντινή Χιλιετία, Αθήνα 2005.


- Λόουντεν, Τζ., Πρώιμη Χριστιανική και Βυζαντινή τέχνη, Αθήνα 2003.


- Ράνσιμαν, Στ., Βυζαντινός Πολιτισμός, Αθήνα 1969.


- Αλμπάνη, Τζ., Τέχνες Ι: Ελληνικές Εικαστικές Τέχνες, Επισκόπηση Ελληνικής

Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας – Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη, τόμος
Β’, Πάτρα 1999.

- Αχειμάστου – Ποταμιάνου, Μ., Ελληνική Τέχνη – Βυζαντινές Τοιχογραφίες, Αθήνα 2006.


- Γαλάβαρης, Γ., Ελληνική Τέχνη – Ζωγραφική Βυζαντινών Χειρογράφων, Αθήνα 2006.


- Γλύκατζη – Αρβελέρ, Ε., Η Πολιτική Ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Αθήνα 2007.


[1] Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Μ., Ελληνική Τέχνη-Βυζαντινές Τοιχογραφίες, Αθήνα 2006, σ.243.

[2] Αλμπάνη, Τζ., ό.π., σ. 30.
[3] Αλμπάνη, Τζ., ό.π., σ. 131.
[4] Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Μ., ό.π., σ. 17.
[5] Γλύκατζη-Αρβελέρ, Ε., ό.π., σ.148.
[6] Beck, H.G., ό.π., σ.421.

39 σχόλια:

zero είπε...

Θελω να σου πω τα εξης...
η μουσικη που ακουω στο μπλογκ σου ειναι φανταστικη.
Αυτο το ποστ ειναι Καταπληκτικο ...οπως εξαλλου ολα οσα κανεις
και επισης
τις θερμοτερες ευχες μου
για
Καλο Πασχα και Καλη Ανασταση.

Artanis είπε...

Είναι γεγονός ότι ο ξανθός Χριστός, είναι εφεύρεση των Βυζαντινών, όπως επίσης και ότι τουλάχιστον μέχρι το 400, υπήρχαν 2 τάσεις μέσα στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία, οι χριστιανοί και οι Εθνικοί...Ευτυχώς οι πιο μορφωμένοι, είτε ήταν κληρικοί είτε αξιωματούχοι, εκτιμούσαν το Αρχαίο Κλασικό πνεύμα, άσχετα με την χρήση που κάνει σε γενικές γραμμές η Εκκλησία, ήδη από τότε, και χάρη σ'αυτούς διασώθηκαν πολλά αρχαία κείμενα...(βέβαια και πολλά άλλα εξαφανίστηκαν, από τους φανατικούς, που θεωρούσαν την ομορφιά των αγαλμάτων και την φυσιοκρατική απόδοση των μορφών, βρώμικη και ασεβή...)

Ανώνυμος είπε...

Δεν την ήθελα βιαστική την πρώτη μου επίσκεψη αλλά δεν γίνεται αλλιώς.

Καλή Ανάσταση, να περάσεις υπέροχα

iLiAs είπε...

πέρασα ν' αφήσω μια καλημέρα :)

Artanis είπε...

Καλή μου, ξαναπέρασα για να σου αφήσω τις ευχές μου...
Χρόνια σου πολλά, να έχεις ένα υπέροχο Πάσχα κοντά σ' αυτούς που αγαπάς...
Σε φιλώ...

eva είπε...

@zero, δεν μ' έχεις συνηθήσει σε τόσες φιλοφρονήσεις μαζεμένες και θα με κακομάθεις! Σ' ευχαριστώ για τα θερμά σου σχόλια, είπα να ασχοληθώ λίγο και με θέματα της ύλης για να τα φρεσκάρω. Το συγκεκριμένο είναι αποτέλεσμα δουλειάς δύο μηνών, στην κουτσουρεμένη του βέβαια έκδοση.
Ανταποδίδω τις ευχές για υγεία, οικογενειακή ευημερία και προσωπική ευτυχία.
Να περάσεις καλά :)

Νικόλαος Παπουτσής είπε...

Πέρασα για να ακούσω την όμορφη μουσική σου και να δω την νέα σου ανάρτηση,και είδα κάτι που δεν είχα προσέξει τις προηγούμενες φορές που σε επισκέφτηκα.
Έχεις τα σχόλιά σου στο πάνω μέρος,
κάτω απο τον τίτλο ανάρτησης και χάρηκα
που θα μπορεσω να σου ευχηθώ και από
δω...καλή Λαμπρή καλή ΑΝΑΣΤΑΣΗ
με υγεία και άχαρα για σένα και την οικογένειά σου.


ΤΣΊΟΥ!!!!

eva είπε...

@artanis μου, πόσο μ' αρέσει να συζητάω τέτοια θέματα μαζί σου! Το πρώτο διάστημα, όταν δηλαδή ο Χριστιανισμός πρωτοεπισημοποιήθηκε ως η θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, εθνικοί και χριστιανοί ήταν σχεδόν ισομερισμένοι. Οι καλλιτέχνες λοιπόν της περιόδου καλούνταν να ικανοποιήσουν τις αισθητικές επιλογές και των δύο, αφού και οι δύο ήταν πελάτες τους, οπότε χρησιμοποιούσαν και παγανιστικά και χριστιανικά μοτίβα στην τέχνη τους. Επιπλέον, η βυζαντινή τέχνη ήταν ακόμα φρεσκογεννημένη, δεν είχε κατασταλάξει στην εικαστική γλώσσα που θα υιοθετούσε για να προωθήσει το δόγμα της στους πιστούς. Τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά μοτίβα ήταν τόσο γνώριμα και οικεία, που θεωρήθηκε σχεδόν αυτονόητο ότι θα ξεκινούσε από αυτή την αφετηρία. Όταν αργότερα ανέβηκαν οι σκληροπυρηνικοί αυτοκράτορες (βλέπε Θεοδόσιος, κλπ) που ό,τι θύμιζε αρχαιότητα έπρεπε να εξαλειφθεί από προσώπου γης, έγινε η στροφή και στην τέχνη, αφήνοντας ωστόσο πολλά παραθυράκια απ' όπου εξακολουθούσε να φυσάει αέρας αρχαιοελληνικός.

Καλό Πάσχα και σε σένα, γλυκιά μου :))

eva είπε...

@freedula, καλώς ήρθες στο σπίτι μου, έστω κι αν δεν πρόλαβα να σε τρατάρω! Οι μέρες αυτές είναι αφιερωμένες πρώτα απ' όλα στις οικογένειές μας. Τα υπόλοιπα μπορούν να περιμένουν!
Σου εύχομαι να περάσεις όμορφα, με υγεία, αγάπη για σένα και τους δικούς σου. Καλή Ανάσταση :)

eva είπε...

@Ηλιάκο μου, κάθε καλημέρα που αφήνεις στο περβάζι μου, φυλακτό για τις δύσκολες στιγμές μου!
Φιλιά πολλά και ευχές περισσότερες.
Καλό Πάσχα, φίλε μου :))

eva είπε...

@karaflokotsifa, έφερες το κελάηδισμά σου στην αυλή μου κι άνθισαν οι ανθοί στα δέντρα και τα λούλουδα στις γλάστρες!
Τα σχόλια είναι μια πονεμένη ιστορία, κάποια στιγμή θα τολμήσω να τα μετακινήσω, αλλά αν τα δείτε να λείπουν να ξέρετε ότι απέτυχε η μετακόμιση!
Καλώς όρισες και πολλές-πολλές ευχές για μια Καλή Ανάσταση :))

eva είπε...

@karaflokotsifa,... η μετακόμιση πέτυχε! Καλό Πάσχα :)

zero είπε...

Παντα γραφω οτι αισθανομαι.
Δεν θελω να κακομαθω κανεναν, την αληθεια λεω.
Εξαλλου ειμαι σιγουρος οτι γνωριζεις την αξια σου.

eva είπε...

... κι όπως είπε μια ψυχή... και σ' όποιον αρέσουμε! Μπροστά με τσαμπουκά. Να' σαι καλά :)

Νικόλαος Παπουτσής είπε...

ΧΑΧΑΧΑΧΑ
Καλό Πάσχα και καλή Ανάσταση

ΤΣΙΟΥ!!!

eva είπε...

@karaflokotsifa, ήσουν ο δεύτερος που το σχολίασε και είπα ότι μάλλον είχε έρθει η ώρα να κάνω αυτό που ανέβαλα τόσον καιρό. Σ' ευχαριστώ για το σπρώξιμο.

Κελαηδιστά χαιρετίσματα :)

. είπε...

Πάρα πολύ καλή δουλειά!

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

eva είπε...

Σ' ευχαριστώ, γλυκιά μου @ανασαιμά, από καρδιάς!

Καλώς όρισες και Χρόνια Πολλά :)

M-meggie είπε...

Χρόνια πολλά.

ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ είπε...

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΚΑΛΆ, ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΚΑΙ ΔΗΜΝΙΟΥΡΓΙΚΑ!!!

Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση!

Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

eva είπε...

Χρόνια Πολλά, @νότα μου, να' σαι καλά :)

@φύρδην-μίγδην μου, Αληθώς! Ελπίζω να τα πέρασες όμορφα. Πολλά φιλιά!

"ζαχαρούλα.." είπε...

Απίστευτη μουσική... καλημέρα!!

Χριστός Ανέστη!!!

Μαργαρίτα είπε...

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

Να είσαι καλά :))

πέρασα λίγο βιαστικά!
Σε φιλώ***

eva είπε...

Χριστός Ανέστη, @Ζαχαρούλα!

Χριστός Ανέστη, @Μαργαρίτα!

Να' στε καλά κι εδώ θα' μαστε να τα λέμε :)

Νικόλαος Παπουτσής είπε...

Ειδες???
Δεν ήταν τιποτα σπουδαίο χαχαχαχα
Ξέρεις οι περισσότεροι τα
σχόλια τα έχουν κάτω, οπότε
ίσως κάποιοι(μαζί και γω)να
νόμιζαν ότι εχεις κλείσει τα
σχόλιά σου
Καλησπέρες και πολλά
κελαηδήματα

τσίου!!!

Roadartist είπε...

Καλησπέρα Ευαγγελία..
Οι εργασίες για το Ανοικτό Πανεπιστήμιο βλέπω οτι καλά κρατούν.. :) Καλή επιτυχία εύχομαι να έχεις και στις εξετάσεις..
Καλή η βιβλιογραφία της εργασίας σου, τα περισσότερα απο αυτά τα βιβλία τα έχω και εγω συμβουλευτεί στο παρελθόν! Ομορφη η βυζαντινή τέχνη, ένας ολόκληρος τομέας.. μαγικός..κάθε εποχή της ιστορίας χαράζεται πάνω στη τέχνη των εικόνων..και φαίνεται στο έμπειρο μάτι απο τις φυσιογνωμίες, απο την αυστηρότητα των προσώπων που όσο προχωράμε γίνονται πιο ήρεμα και πιο εκφραστικά..γεμάτα συναίσθημα.
Χρόνια πολλά και απο εμένα!!

eva είπε...

@karaflokotsifa μου, όλα μια ιδέα είναι! Να' σαι καλά :)
Καλησπέρες!

Αααχχχ, @roadartist... δύσκολη εποχή για μένα... δεν έχω βγάλει ούτε τη μισή ύλη και το μυαλό μου μόνο στο διάβασμα δεν είναι! Δε μ' αρέσει να διαβάζω υπό πίεση κι όλο το μέσα μου επαναστατεί!
Το Βυζάντιο έχει δυστυχώς αδικηθεί από την ιστορία. Λίγο αν ασχοληθεί κάποιος διαπιστώνει ότι σε τελική ανάλυση πιο πολλά πράγματα τον συνδέουν με τη μεσαιωνική παρά με την αρχαία ελληνική περίοδο. Εκεί γεννήθηκαν τα πρώτα σκιρτήματα της νεότερης ιστορίας, της νεοελληνικής γλώσσας, της νεοελληνικής κουλτούρας, του σήμερα της Ελλάδας.
Οι βυζαντινές εικόνες, οι τοιχογραφίες, τα ψηφιδωτά είναι τρανταχτό παράδειγμα. Κι αν δεν τους αναγνωρίζουμε τίποτε άλλο, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την επιτυχή διαφύλαξη της ανθρωπόμορφης αναπαράστασης του θείου, όταν η Δύση αιμορραγούσε από τις ορδές των γερμανικών φύλων και στην Ανατολή είχε επιβληθεί η ανεικονική μουσουλμανική θρησκεία.

Χρόνια πολλά και σε σένα!!

iLiAs είπε...

Χριστός Ανέστη :)
Χρόνια πολλά Ευαγγελία :)
Καλα πέρασες αυτές τις μερες?

eva είπε...

@Ηλία μου, χρόνια πολλά!
Οι διακοπές μου φέτος ήταν μίνιμαλ. Αστραπή στη Χαλκίδα να κάνουμε Ανάσταση με συγγενείς, αρνιά, τσουγκρίσματα και όλα τα παρεμφερή την επομένη και το απόγευμα της Κυριακής πίσω. Ουκ εν τω πολλώ, όμως, το ευ, ειδικά όταν βρίσκεσαι με ανθρώπους που αγαπάς.
Ελπίζω να τα πέρασες καλά. Φιλιά :)

Artanis είπε...

Πέρασα να σε δω, μιας και είδα οτι επέστρεψες...χαλκίδα, έ; Ωραία θα ήταν, φαντάζομαι...Εδώ έβρεχε από την Παρασκευή...

zero είπε...

χαχαχα
το 31 σχολιο δικο μου.
Κερδιζω πολλα δωρα.
Γιουπιι

Κόκκινη Ομπρέλα είπε...

Υπέροχη η ανάρτηση,
κι αν κρίνω από τη δουλειά που φαίνεται είσαι έτοιμη για τις εξετάσεις, και μην αγχώνεσαι. Το έχεις κατακτήσει, το αγαπάς, σου βγαίνει άψογα!

Η Βυζαντινή αρχιτεκτονική πάντοτε με κούραζε, κράτησα όμως τις υπέροχες καμπύλες της, που παραπέμπουν σε μια διαφορετική αντίληψη για το θείο σε σχέση με τους δυτικούς (με τους οξυκόρυφους ναούς).
Οι εικόνες όμως... Οι εικόνες είναι για μένα όλη η βυζαντινή τέχνη, η τόσο αδικημένη, όπως είπες!
Μου αρέσει αυτή η διαδρομή εξέλιξης από το σχηματοποιημένο στο φυσιοκρατικό που κρύβει διαφορετικές θεολογικές προσεγγίσεις. Μ' αρέσει το στήσιμο των εικόνων στις εκκλησίες σύμφωνα με συγκεκριμένη λογική, και ξέρεις, οι περισσότεροι δεν έχουν αναζητήσει αυτή τη λογική, δεν αναρωτιούνται...
Μ' αρέσει η σημειολογία της Βυζαντινής τέχνης, όταν βρεθώ στη Θεσσαλονίκη χάνομαι πάντα μέσα στην Αγία Σοφία, κι ας θεωρήθηκε επαρχιώτικη η τέχνη των ψηφιδωτών της. Είναι εκεί, ζωντανά (και sos θέμα, στάνταρ, στις εισαγωγές), κουβαλούν την ιστορία τους, επιβλητικά! Πρόσφατα επισκέφθηκα και τον Όσιο Λουκά Βοιωτίας.
Η αδυναμία μου είναι οι εικόνες του Σινά!
Να σαι καλά evaggelia, περπατώ εδώ μέσα σε ξεχασμένα (εξαιτίας συγκυριών) μονοπάτια και μ' αρέσει τόσο πολύ!

Φιλιά πολλά!

eva είπε...

@artanis μου, τώρα που έφυγα έπιασε να βρέχει; Εγώ κυνηγάω τη βροχή και μένα ο ήλιος! Ήταν πολύ όμορφα. Εσύ δεν έφυγες;

eva είπε...

@zero, χαίρομαι που χαίρεσαι με τη χαρά του παιχνιδιού! Εγώ δηλαδή που είμαι στο 33, 34... κάηκα; :))

eva είπε...

@κόκκινη ομπρέλα, σ' ευχαριστώ πολύ για τα ενθαρρυντικά σου λόγια, έρχονται σε κρίσιμη στιγμή.
Οι καμπυλόσχημες επιφάνειες στις δικές μας εκκλησίες, οι κλίμακες που βρίσκονται πιο κοντά στα ανθρώπινα μέτρα (σε σχέση με τις γοτθικές π.χ., που υποχρεώνουν τον πιστό να καθηλώνεται μπροστά τους με δέος, επισημαίνοντας την ασημαντότητά του), η ανθρωπόμορφη αναπαράσταση του θείου (σε σχέση με τις μουσουλμανικές θρησκείες), το χρυσό φόντο που λαμπυρίζει στο φως των κεριών, οι ψηφίδες που κρυσταλίζουν σαν αστέρια... όλα αυτά μεταφέρουν τον πιστό στη μεταφυσική διάσταση της θρησκείας του, κάνοντας τη συμμετοχή του πιο εύκολη και απαραίτητη.
Είχα διαβάσει κάπου ότι οι ορθόδοξες εκκλησίες δίνουν τον τέλειο ορισμό του ιδανικού πιστού: λιτές απ' έξω, πλούσια διακοσμημένες από μέσα. Ο εσωτερικό κόσμος είναι που μετράει. Το τι κουβαλάς μέσα σου. Αναφορές που σε κάνουν να βλέπεις με διαφορετικά μάτια αυτά που σου έχουν επιβληθεί από κούνιας και να κατανοήσεις μερικά πώς και γιατί...
Και ο όσιος Λουκάς είναι sos και η μονή του Δαφνίου, της ίδιας περιόδου! Οι εικόνες της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, επίσης αγαπημένες μου! Ο Χριστός Παντοκράτορας, κορυφαία στιγμή δημιουργίας. Αν καλύψεις το μισό του πρόσωπο με την παλάμη σου, βλέπεις το αυστηρό πρόσωπο της Κρίσης, αν καλύψεις το άλλο μισό, το πρόσωπο της συμπόνοιας. Μεταίχμιο ανάμεσα στην προϋπάρχουσα τέχνη (φαγιούμ κλπ) και την καθαυτό βυζαντινή.
Σταμάτησέ με γιατί εγώ δεν το' χω σκοπό και θα μας πάρει η νύχτα! :))

Artanis είπε...

Μπά, πού να πάω και να βρω καλύτερα...Εδώ, όλοι έρχονται, εγώ θα φύγω...Σπίτι περάσαμε, ήσυχα, ήρθε και ο αδελφός μου με τη γυναίκα του και το μωρό τους...Ωραία περάσαμε, και η βροχή δεν μου τα χάλασε καθόλου...Μ' αρέσει η βροχή, θα πάρει παράταση η άνοιξη...Κι αν θυμηθώ το περσινό καλοκαίρι,με τη ξηρασία, τις φωτιές, τους νεκρούς, προτιμώ να μην έρθει καθόλου, να περάσουμε κατευθείαν στο φθινόπωρο...

eva είπε...

"... από άνοιξη φθινόπωρο", η καλύτερη ευχή που άκουσα, @artanis μου!
Παράταση στην άνοιξη :))

iLiAs είπε...

Καλο μήνα Ευαγγελία :)

eva είπε...

Καλό μήνα, @Ηλία :)