Το Μουσείο γιορτάζει!

Ο κόσμος άρχισε να συρρέει από νωρίς το απόγευμα, Έλληνες, ξένοι..

Έλληνες όμως πιο πολύ αυτή τη φορά

Πολλοί νέοι, πολλά παιδιά, ζευγάρια, παρέες, οικογένειες..

Το Μουσείο γιόρταζε τα δεύτερα γενέθλιά του κι οι Αθηναίοι ήρθαν να το τιμήσουν

να θαυμάσουν κάτω από τα πόδια τους μια άλλη Αθήνα

προσιτή, ορατή και φιλόξενη..

να κάνουν σεργιάνι απολαμβάνοντας τα δώρα της Παλλάδας στους κήπους των ελαιών

αλλά και στους άλλους κήπους, τους γυάλινους

τους κήπους με τα Αγάλματα..

Κούροι, Κόρες..

και σε περίοπτη θέση οι Καρυάτιδες σιωπηλές

περήφανες

να περιμένουν ακόμη την ξενιτεμένη...

Το χτες, το σήμερα λουσμένα στο τελευταίο φως του δειλινού

συγχρονίζονται στα τελευταία κουρδίσματα των εγχόρδων

λίγο πριν την έναρξη της συναυλίας.

Vivaldi, Mendelssohn, Tchaikovsky..

νότες βάλσαμο σε οργισμένες ψυχές που δύσκολα συγχωρούν πλέον

που δεν ξεχνούν..

Μουσική, Πολιτισμός, Εκλεπτυσμός...

και χιλιάδες Αθηναίοι και φίλοι που αντιστέκονται ξανά απ' την αρχή

και λέν' το Ναι στον πολιτισμό που μερεύει

και ενώνει

αποδεικνύοντας περίτρανα πως τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα..

Το Νέο Μουσείο Ακρόπολης γέμισε, όπως γεμίζει δυο χρόνια τώρα

έχοντας σπάσει κάθε ρεκόρ εισιτηρίων

κερδίζοντας μια θέση στην καρδιά των κατοίκων αυτής της πόλης

στην καρδιά της ανθρωπότητας...

Χτες γιόρταζε ο Πολιτισμός..

Χρόνια Πολλά!

...

Η ποίηση του Κ. Γ. Καρυωτάκη

"Θηρεύοντας πράγματα αιώνια,

θ' αφήσω να φύγουν τα χρόνια.

Θα φύγουν, και θα' ναι η καρδιά μου

σα ρόδο που επάτησα χάμου."

Κώστας Καρυωτάκης

Ο Κώστας Γ. Καρυωτάκης γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1896 και πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε διάφορες πόλεις, λόγω των μετακινήσεων του νομομηχανικού πατέρα του. Το ενδιαφέρον του για τα γράμματα εκδηλώθηκε αρκετά νωρίς, καθώς δημοσίευε ποιήματα σε λαϊκά περιοδικά ήδη από το 1912. Το 1917 πήρε το πτυχίο της Νομικής. Το 1919 άρχισε η δημοσιοϋπαλληλική του σταδιοδρομία. Η σύγκρουσή του με προϊσταμένους του τον οδήγησε σε απόσπαση, πρώτα στην Πάτρα, τέλος στην Πρέβεζα, όπου και αυτοκτόνησε στις 21 Ιουλίου 1928. Η αυτοκτονία του θεωρήθηκε ως χειρονομίας δημόσιας αντεκδίκησης, απαντώντας στην πράξη της μετάθεσής τους εκεί.

Περισσότερα για το έργο του μπορείτε να διαβάσετε εδώ: www.eapilektoi.blogspot.com

(το άλλο μου μπλογκ)

Καλημέρες!

Η ποίηση του Άγγελου Σικελιανού

 

"Γιατί ποτέ δε λόγιασα το πότε και το πώς,

μα εβύθισα τη σκέψη μου μέσα στην πάσαν ώρα,

σα μέσα της να κρύβονταν ο αμέτρητος σκοπός,

να τώρα που, ή καλοκαιριά τριγύρα μου είτε μπόρα,

λάμπ' η στιγμή ολοστρόγγυλη στο νου μου σαν οπώρα,

βρέχει απ' τα βάθη τ' ουρανού και μέσα μου ο καρπός!..."

               Άγγελος Σικελιανός

Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1884 και θεωρείται ο τελευταίος απόγονος της επτανησιακής ποίησης. Το 1901 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εγγράφηκε στη Νομική Σχολή, από την οποία ωστόσο δεν αποφοίτησε ποτέ. Γνώση της γνήσιας λαϊκής γλώσσας. Οικείωση με τις δυτικές λογοτεχνίες. Επίδραση από Σολωμό.

Καθοριστική για τη μετέπειτα εξέλιξή του υπήρξε η γνωριμία του με την Αμερικανίδα φιλέλληνα και διανοούμενη Eva Palmer, με την οποία παντρεύτηκαν το 1907 και η οποία χρηματοδότησε τις πολυτελείς εκδόσεις των πρώτων του έργων. Κυρίως όμως, του συμπαραστάθηκε ένθερμα στην πολύχρονη προσπάθεια υλοποίησης της "Δελφικής Ιδέας". Αυτό την οδήγησε στην οικονομική καταστροφή και την ανάγκασαν να επιστρέψει πίσω στην πατρίδα της. Ο Σικελιανός ξαναπαντρεύτηκε το 1940 με την Άννα Καραμάνη. Πέθανε στην Αθήνα το 1951.
Γραμματολογικά ο ποιητής εντάσσεται στο πλαίσιο της ομάδας των ποιητών του 1910 (ποίηση φιλοσοφικών αναζητήσεων, μεγάλων οραμάτων, επικής έκτασης, υπό την επιρροή των ιδεών του Nietzsche - ο άνθρωπος πρέπει να υπερβαίνει τα όρια της παγιωμένης αντίληψης της ηθικής και να δημιουργεί με τη θέληση και τη δύναμή του μια ανώτερη τάξη πραγμάτων).

Γενικά χαρακτηριστικά της γενιάς του 1910:
Δημιουργούν ποίηση φιλοσοφικών αναζητήσεων, μεγάλων οραμάτων και επικής έκτασης. Έχουν επηρεασθεί από τις ιδέες του Nitche και τη θεωρία του υπεράνθρωπου.

- Διαφορά με Καβάφη:
Εκπροσωπούν δυο διαμετρικά αντίθετα είδη ποίησης:
Καβάφης: δραματική ποίηση, βαθύτατα συγκρουσιακός, ειρωνεία θεμελιώδης τεχνική, προσγειωμένο πεζολογικό ύφος, εκφραστική λιτότητα, πνευματώδη, ειρωνική πεζολογία.
Σικελιανός: απόλυτη αρμονία και ενότητα στο ποιητικό του σύμπαν, παντελής απουσία ειρωνείας, μόνιμη έξαρση και λυρική μεταρσίωση, πληθωρική και συντακτική περίπλοκη ποίηση, υψιπετής λυρισμός.

Για περισσότερα διαβάστε εδώ:   http://eapilektoi.blogspot.com 

(το άλλο μου μπλογκ)

Καλή εβδομάδα!

Η ποίηση του Καβάφη

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1863 - 1933)

"Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις."

Κ. Π. Καβάφης

Ποιητής του μείζονος ελληνισμού. Καταγόταν από αστική οικογένεια. Έζησε στην Αλεξάνδρεια (πλούσια οικονομικά, απομονωμένη πνευματικά, βάραινε η μνήμη του ελληνιστικού παρελθόντος), στην Αγγλία για 6 χρόνια (κλίση προς τα Γράμματα) και στην Πόλη για 3 (φυλετισμός, ψυχολογία απόδημου). Αυτοδίδακτος, αγαπούσε με πάθος την Ιστορία.

Με αφορμή τη γιορτή του Πατέρα σε λίγες μέρες.

Αργά χτες το βράδυ - είχε νυχτώσει σχεδόν - χτύπησε το κουδούνι της εξώπορτας. Ήταν ένας κύριος με δυο κορίτσια κάπου στην ηλικία του μικρού μου γιου. Συντοπίτες, όπως μου είπε, όμως δεν είχε τύχει να τους ξαναδώ. Μου ζήτησε συγνώμη για το ακατάλληλο της ώρας, μου συστήθηκε και ζήτησε να μας μιλήσει, σε μένα και τον άντρα μου.
Προς στιγμήν έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μου, γιατί το πρώτο που σκέφτηκα ότι μπορούσε να συμβαίνει ήταν ότι ήταν οι ιδιοκτήτες της Νέλλης, του κουταβιού που βρήκαμε σε κακό χάλι, δαγκωμένο από τα άλλα σκυλιά, έξω από την πόρτα μας πριν από λίγες μέρες.
Όταν λοιπόν τον είδα έτσι σοβαρό με τα παιδιά μαζεμένα πίσω του και με σκυμμένο το κεφάλι, εκεί πήγε το μυαλό μου, ότι ήρθε να την ζητήσει πίσω. Ο πατέρας όμως αυτός είχε άλλα να μας πει... Στο χέρι του κρατούσε ένα κινητό με σπασμένη οθόνη.
- Το βλέπετε; Είναι της κόρης μου. Δεν είναι δυο μέρες που της το πήρα.. δεν έχω εύκαιρη την απόδειξη, να σας την φέρω όμως να δείτε την ημερομηνία. Το έσπασε ο γιος σας και το έκανε επίτηδες!
Ο γιος μου. Και επίτηδες κιόλας.. Μου ήρθε να βάλω τα γέλια, καθότι γνωρίζοντας τον χαρακτήρα του μικρού μου γιου και ότι δεν υπήρχε περίπτωση να το έχει κάνει (ηθελημένα τουλάχιστον) ούτε μία στο τρισεκατομμύριο, πόσο μάλλον σε κορίτσι!, τους ζήτησα να περάσουν μέσα, να μην τα λέμε στην πόρτα. Ο λόγος που το έκανα ήταν επειδή είχα αρχίσει να καταλαβαίνω προς τα πού το πήγαινε, που ήταν βέβαια η αντικατάσταση του κινητού της μικρής από εμάς, έφταιγε - δεν έφταιγε το παιδί, και ήθελα να είναι και ο άντρας μου παρών στη συζήτηση.
- Παιδιά είναι, πάνω στο παιχνίδι θα συμβούν κι αυτά.. Δεν έχουν χτυπήσει, αυτό είναι που έχει σημασία, έτσι δεν είναι; Ήταν αρχικά η στάση μας.
Όμως ο εν λόγω πατέρας δεν το είχε σκοπό να φύγει από το σπίτι μας χωρίς τη διαβεβαίωση ότι θα του αντικαταστήσουμε το κινητό της κόρης του.
Συγχίστηκα πολύ, όχι όμως όσο αν μου ζητούσε τη Νέλλη, η οποία, παρεπιπτόντως, ήταν από τις ελάχιστες φορές που γρύλισε απειλητικά σε άνθρωπο!!! Δούλεψε το ένστικτο, φαίνεται.. Τα κορίτσια αμίλητα με σκυμμένο το κεφάλι. Ο γιος μου κλαμένος, είχε κατατρομάξει. Ήταν φανερό ότι δεν περίμενε τέτοια εξέλιξη... Εξοργίστηκα που τον έκανε να αισθανθεί έτσι, πόσο μάλλον που η μέρα ήταν μέρα γιορτής για τα παιδιά, αφού με τους ελέγχους τελείωσε και επίσημα η σχολική τους χρονιά.
Εξοργίστηκα επίσης που καταδέχτηκε να χτυπήσει την πόρτα μας νυχτιάτικα χωρίς να ντραπεί, για ένα.. κινητό;;!!! Δεν θα το έκανα ποτέ και μόνο από την ντροπή μου, θα έλεγα συμβαίνουν αυτά, θα ήμουν ευγνώμων που η απώλεια ήταν μόνο υλική και όχι κάτι σοβαρότερο, θα κρατούσαμε την αξιοπρέπειά μας και την καλή γειτονία μας καθότι αυτά μένουν, όχι τα κινητά, και θα το αφήναμε να περάσει. Και εγώ και όλη η οικογένειά μου, γιατί έτσι έχουμε μάθει να πράττουμε και να σκεφτόμαστε.
- Αν όντως έγιναν έτσι τα πράγματα και αν το έχετε τόσο ανάγκη, τότε τι να πω.. να σας το αντικαταστήσουμε, του είπε ο άντρας μου, αφήνοντας τη νύξη της γελοιότητας του πράγματος να πλανάται εμμέσως πλην σαφώς στον αέρα. Ο άνθρωπος όμως, όταν απέχει από βασικούς άξονες πολιτισμού, δεν καταλαβαίνει από τέτοιες νύξεις, κοιτάζει απλά να γίνει η δουλειά του αδιαφορώντας, αν μη τι άλλο, για το πρότυπο που δίνει στο ίδιο του το παιδί που είναι εκεί και παρακολουθεί σιωπηλό τα καθέκαστα...
- Αισθάνομαι άσχημα που αναγκάζομαι και σας κάνω αυτή τη συζήτηση...
Όμως την έκανε...
Μου έφερνε αηδία ο τρόπος που συνέχιζε να σέρνεται στα πλακάκια μας. Δεν μιλούσα, θα τσακωνόμουν αν το έκανα, άφησα τον άντρα μου να αναλάβει, ο οποίος άφησε τις νύξεις του με το γάντι, ελάφρυνε την ατμόσφαιρα με το να εκτονώσει την ένταση, αλλά είπαμε: με τέτοιους χαρακτήρες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τα ίδια τα παιδιά τους, δεν πρέπει να χαρίζεσαι, ούτε και να τους ελαφρύνεις την αμηχανία στην οποία μπορεί να βρίσκονται, αντίθετα να την υπογραμμίζεις, ώστε να το καταλαβαίνουν.  
Τρόμαξα να συνεφέρω το μαναράκι μου που μαράζωσε από την τρομάρα του. Τον έπιασα μετά στην κουβέντα.
- Βρε καλέ μου, αυτός άφησε να εννοηθεί ότι το έσπασες επίτηδες το κινητό.
- Παίζαμε ποδόσφαιρο με τον Μάριο και τα παιδιά της γειτονιάς, εκείνη καθόταν ακριβώς πίσω από το τέρμα.. Δεν το κάναμε επίτηδες.. Έβαλα γκολ και την πέτυχε η μπάλα στο χέρι που κρατούσε το κινητό. Δεν ήθελα να σπάσει...
Ήταν τόσο φοβισμένος που προτίμησε να μη διαψεύσει τον απρόσκλητο επισκέπτη μας που είχε προλάβει να φτιάξει ολόκληρο σενάριο εκμετάλλευσης της κατάστασης, της ηλικίας τους, της παιδικής ψυχολογίας... Προσπάθησα να του δώσω να καταλάβει ότι όταν κάποιος λέει ψέματα μπροστά σου και εσύ ξέρεις ότι η πραγματικότητα δεν είναι έτσι όπως τα παρουσιάζει, το χρέος μας είναι να υπερασπιζόμαστε την αλήθεια.
Ναι, έσπασε το κινητό, αγαπητέ πατέρα της Κατερίνας, και να της το αντικαταστήσουμε, όμως ήταν ατύχημα. Δεν ήταν εσκεμμένο. Υπάρχουν παιδιά που το μαρτυρούν. Τα ίδια το ξέρουν, φάνηκε από τις αντιδράσεις τους. Και μάλιστα ατύχημα που δεν θα είχε συμβεί, αν η μικρή δεν στεκόταν προκλητικά μέσα στο τέρμα την ώρα που τα αγόρια της γειτονιάς έπαιζαν ποδόσφαιρο! Και εγώ αν καθόμουν εκεί, το ίδιο θα είχε συμβεί. Και στη θέση σας θα ήμουν ευγνώμων που αυτή τη φορά ήταν το κινητό που έσπασε και όχι κάποιο μέλος του σώματός της και αυτό θα προσπαθούσα να της περάσω, στο ότι χαίρομαι που είναι καλά και ότι δεν αξίζει να στενοχωριέται για ένα gadget που μπορεί να αντικατασταθεί.. Όπως δηλαδή θα έκανε κάθε ευσυνείδητος γονιός που θα βρισκόταν στη θέση σας.

Καλημέρες!

Η Γενιά του 1880

ΕΝΝΟΙΕΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ

• Επαρχία - Άστυ
• Ρεαλισμός
• Σάτιρα
• Λαογραφία
• Γλωσσικό Ζήτημα
• Ηθογραφία
• Παρνασσισμός
• Συμβολισμός
• Ποιητής Μύστης
• Νατουραλισμός
• Κοινωνική κριτική
• Γυναικεία πεζογραφία
• Ψυχολογικό / Ιδεολογικό μυθιστόρημα

ΟΡΙΣΜΟΣ

Η λογοτεχνική "Γενιά του 1880" περιλαμβάνει μια μεγάλη και σημαντική ομάδα λογοτεχνών που δραστηριοποιούνται τόσο στην πεζογραφία όσο και στην ποίηση και διαμορφώνουν με το έργο τους τις λογοτεχνικές τάσεις της περιόδου 1880 - 1910 περίπου. Οι δημιουργοί επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές εξελίξεις τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και στην υπόλυπη Ευρώπη. Συνδέεται με το πέρασμα από τον Ρομαντισμό στον Ρεαλισμό, ο οποίος ως ρεύμα είναι αποτέλεσμα των εξελίξεων στο φιλοσοφικό και στο επιστημονικό πεδίο: του θετικισμού (Κόντ: εξέφρασε στη φιλοσοφία την ιδέα της εξέλιξης στην ανθρώπινη σκέψη, μέω της επιστημονικής μεθόδου ο άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει γνώση για τον κόσμο που τον περιβάλλει -- Ται: ανάλυση ψυχολογίας των ατόμων, εφικτή η διατύπωση νόμων μέσα από συσχετισμούς των πορισμάτων. Το σύστημά του βασίζεται στην έρευνα, τη συγκέντρωση δεδομένων και την αντικειμενική ανάλυση και το αξίωμα που διατύπωσε έγινε άξονας της νατουραλιστικής θεωρίας, τα άτομα υποβάλλονται στην επίδραση του περιβάλλοντος, της κληρονομικότητας και της στιγμιαίας συγκυρίας) => υποβάθμιση ελεύθερης βούλησης (δηλαδή ρομαντισμού) => ρεαλισμός και στην ακραία του μορφή, νατουραλισμός) και των ανακαλύψεων των φυσικών επιστημών (Δαρβίνος: συνεχής αγώνας για επιβίωση του ικανότερου).


ΙΣΤΟΡΙΚΟ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο ελληνικός χώρος αποκτά αστικό χαρακτήρα «εξαστισμός» και προσγειώνεται σε πιο ρεαλιστικές απαιτήσεις.
Σε ό,τι αφορά το ιδεολογικό υπόβαθρο, κυριαρχεί το αλυτρωτικό πλαίσιο της Μεγάλης Ιδέας και επειδή έχει προηγηθεί η επιτυχία της Επανάστασης και αυτό το ζήτημα στέφεται με αισιοδοξία για την πραγμάτωσή του (ρομαντικό κατάλοιπο). Οι εδαφικές επεκτάσεις έδιναν έναν αέρα αισιοδοξίας. Περίοδος που κυριαρχεί η ιδέα του έθνους-κράτους και η προσπάθεια υλοποίησής της.
Σημείο αναφοράς: η Αθήνα -- πολιτισμικό κέντρο εξέλιξης λογοτεχνικών ρευμάτων, σημείο αναφοράς για τους λογοτέχνες.

Σε κοινωνικό – λογοτεχνικό επίπεδο: πρωτοκαθεδρία του τύπου που αποκτά κοινωνικό ρόλο, γίνεται βιοποριστικό μέσον και βήμα έκφρασης των λογοτεχνών. Εμφανίζεται πληθώρα συγγραφέων και έργων. Το λογοτεχνικό περιεχόμενο – ενδιαφέρον, στρέφεται στην οικογενειακή αστική ζωή ή στη ζωή της υπαίθρου. Η ηθογραφία κινείται σε δίπολο. Από τη μία έχουμε την δυναστευτική κυκλικότητα της αγροτικής ζωής. Ο άλλος πυλώνας είναι τα δυναμικά στοιχεία του κοινωνικού γίγνεσθαι.

ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Δημοτικιστές και υποστηρικτές της καθαρεύουσας.

Κυρίαρχο ρόλο παίζει ο Ψυχάρης, που καθιερώνει τον όρο «διγλωσσία» μέσα από το έργο «Το ταξίδι μου», στο οποίο προωθεί ως υπέρτατη αξία την καθιέρωση της καθημερινής γλώσσας των απλών ανθρώπων. Στο έργο κατακεραυνώνει τους δασκάλους και τον λογιοτατισμό.
Επηρεασμένος από "το ταξίδι" και ο Α. Καρκαβίτσας, ο οποίος γράφει τον Ζητιάνο σε δημοτική εγκαταλείποντας για πάντα την καθαρεύουσα. Το παράδειγμά του ακολουθούν κι άλλοι. Οι περισσότεροι, ωστόσο, λογοτέχνες προσπαθούν να διατηρήσουν μια μετριοπαθή στάση ως προς το ζήτημα της γλώσσας.
Το διχαστικό αυτό κλίμα φτάνει ως το 1970 δείχνοντάς μας τη σημαντική επιρροή του πάνω σε αυτό το θέμα.
Παρά τις ακρότητες ένθεν κακείθεν, το πνεύμα αλλαγής της γλωσσικής έκφρασης έχει εισχωρήσει στο λογοτεχνικό πεδίο. Αρχικά στον πεζό λόγο: διαμέσου των διαλόγων και σταδιακά και στην αφήγηση.
Πιο εύκολη η αλλαγή στην ποίηση, λόγω της παράδοσης του δημοτικού τραγουδιού, του παραδείγματος του Σολωμού, αλλά και της καταλυτικής επίδρασης του Παλαμά.

Η συνοδεία του Διονύσου

No way life won't find her way, a photo by eve.ps on Flickr.

Ο Δάμων ο τεχνίτης - άλλον πιο ικανό

στην Πελοπόννησο δεν έχει - εις παριανό

μάρμαρο επεξεργάζεται την συνοδεία

του Διονύσου. Ο θεός με θεσπεσία

δόξαν εμπρός, με δύναμι στο βάδισμά του.

Ο Άκρατος πίσω. Στο πλάγι του Ακράτου

η Μέθη χύνει στους Σατύρους το κρασί

από αμφορέα που τον στέφουννε κισσοί.

Κοντά των ο Ηδύοινος ο μαλθακός,

τα μάτια του μισοκλειστά, υπνωτικός.

Και παρακάτω έρχοντ' οι τραγουδισταί

Μόλπος κ' Ηδυμελής, κι ο Κώμος που ποτέ

να σβύσει δεν αφίνει της πορείας την σεπτή

λαμπάδα που βαστά. Και, σεμνοτάτη, η Τελετή. -

Αυτά ο Δάμων κάμνει. Και κοντά σ' αυτά

ο λογισμός του κάθε τόσο μελετά

την αμοιβή του από των Συρακουσών

τον βασιλέα, τρία τάλαντα, πολύ ποσόν.

Με τ' άλλα του τα χρήματα κι αυτά μαζύ

σαν μπουν, ως εύπορος σπουδαία πια θα ζει,

και θα μπορεί να πολιτεύεται - χαρά! -

κι αυτός μες στην βουλή, κι αυτός στην αγορά.

Κ.Π. Καβάφης

...

Ω κοινόν αυτάδελφον Ισμήνης κάρα..

Πριν από λίγες μέρες ήρθε να με δει ένα παιδί της γειτονιάς μου, μαθητής της Γ' Γυμνασίου. Με παρακάλεσε να τον βοηθήσω με το μάθημα των αρχαίων ελληνικών που έδινε την επόμενη μέρα. Διάβαζε όλο τον χρόνο συστηματικά, μέτριος προς το καλό η απόδοσή του, τώρα όμως που πλησίαζαν οι εξετάσεις έδειχνε φανερά αγχωμένος. Φυσικά προθυμοποιήθηκα να τον βοηθήσω παρόλο που ο χρόνος ήταν λίγος, κι έτσι, μετά από κάμποσες ώρες, όταν η ύλη είχε βγει και το άγχος είχε κάπως καταλαγιάσει, πιάσαμε την κουβέντα για το συγκεκριμένο μάθημα. Ο προβληματισμός του: "Μα, γιατί αρχαία; Τι τα θέλουμε; Γιατί μας παιδεύουν έτσι; Τι χρήση έχουν οι περισπωμένες, τα ανώμαλα παραθετικά, η ευκτική, η δοτική; Αφού η λέξη 'αυτός' σημαίνει: αυτός, γιατί δεν το λέγανε και τότε έτσι, αλλά σήμαινε 'ο ίδιος'; Χάθηκε να τα μεταφράσουν στα ελληνικά;"

Και λέγοντας 'ελληνικά' το παιδί εννοούσε τα νέα ελληνικά... Τα αρχαία ήταν για κείνον μια ξένη γλώσσα, μια αντίληψη που έχει το 99.9 τοις εκατό των ελληνόπουλων. Δεν βρίσκουν κανένα συνδετικό κρίκο με τη γλώσσα του τότε, αφού κανείς δεν έχει μπει στον κόπο να τους εξηγήσει, ώστε να καταλάβουν.

Το θέμα ελληνική γλώσσα και εξέλιξή της είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο του ελληνικού πολιτισμού, το οποίο όμως έχει μείνει στα αζήτητα. Αυτό βέβαια, αφορά εμάς, γιατί στο εξωτερικό, η αναγνώριση της σπουδαιότητας της αρχαίας ελληνικής και της ζωτικής συμβολής της στο σήμερα, σε όλους τους τομείς που χρειάζονται ένα γερό γλωσσικό εργαλείο που να έχει τη δύναμη να στηρίξει εκφραστικά τις θεωρίες και τις έρευνές τους (βλέπε ιατρική, αστρονομία, επιστήμη της πολιτικής, κλασική φιλολογία, μαθηματικά κ.ο.κ.) είναι δεδομένη. Γι' αυτό και σε όλα τα αξιόλογα πανεπιστήμια του κόσμου η εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών αποτελεί βασικό πεδίο γνώσης.

Διάβασα πρόσφατα ότι υπήρξε διάθεση από την αγγλική κυβέρνηση να καταργη
θούν τα αρχαία ελληνικά σε κάποια βαθμίδα εκπαίδευσης, και οι ίδιοι οι μαθητές και καθηγητές επαναστάτησαν προκειμένου να μην γίνει δεκτό ένα τέτοιο νομοσχέδιο. Εδώ, οι επαναστάσεις γίνονται ακριβώς για τον αντίθετο λόγο.. ας πει υπουργός παιδείας ότι η αρχαία ελληνική θα μπει σε μία ακόμα τάξη και θα τον φάνε ζωντανό. Ωστόσο, τα παιδιά μας κάνουν και δεύτερη ξένη γλώσσα ήδη από την ε' δημοτικού και την ίδια ώρα δεν ξέρουν βασικούς κανόνες ορθογραφίας όχι της αρχαίας, αλλά της νέας ελληνικής, της γλώσσας δηλαδή που μιλούν σήμερα. Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να καταλογίσει σε αυτά τα παιδιά την ευθύνη για το αδιαμφισβήτητο πλέον γεγονός ότι ούτε να γράψουν ορθά ξέρουν, ούτε και να εκφραστούν, αφού και το μάθημα της έκθεσης μάλλον θεωρήθηκε περιττό και δεν υπάρχει ως αυτόνομο θεωρητικό μάθημα παρά μόνο στις τελευταίες τάξεις του λυκείου...

Η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που ακολουθεί την ανθρώπινη σκέψη: πολύπλοκη σκέψη συνεπάγεται πολύπλοκη γλώσσα για να μπορέσει να εκφράσει αυτή την σκέψη. Γι' αυτό και τα αρχαία ελληνικά έχουν τόση πολυπλοκότητα (σύμφωνα με τα δικά μας δεδομένα του νεοέλληνα πάντα). Προσπαθούσε να ακολουθήσει τα άλματα της νοητικής εξέλιξης της φυλής μας. Να σημειώσω, έτσι για να κάνουμε και κάποιες συγκρίσεις, ότι η αγγλική γλώσσα ξεκίνησε να υπάρχει ως γραπτός λόγος μόλις από τον 6ο αιώνα.. μετά Χριστόν!... Κι αν απορείτε τι χρήση έχει σήμερα μια πεθαμένη γλώσσα, να αναφέρω απλά ότι λέξεις σημερινές όπως μητέρα, σιτάρι, τρίποδας, Δήμητρα και τόσες που τώρα δεν τις έχω πρόχειρες στη μνήμη, έχουν επίσημη ημερομηνία ύπαρξης περίπου το 1200 προ Χριστού, και όχι μετά (βλέπε γραμμική Β, μετά την πτώση του μυκηναϊκού πολιτισμού).

Όταν λοιπόν λέμε μετάφραση αρχαίου κειμένου, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε πιο ολέθριο σφάλμα. Και το κάνουν οι ίδιοι οι φιλόλογοι! Μετάφραση δεν κάνουμε εντός της ίδιας γλώσσας, απόδοση στην εξέλιξή της κάνουμε, που είναι η νέα ελληνική. Δεν είναι ξένη γλώσσα τα αρχαία για να μεταφραστούν, ξένη την έχουμε κάνει εμείς και γι' αυτό τα παιδιά δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση με το άθλημα...