To protect the church to restore the faith, a photo by eve.ps on Flickr.
Τρεις δικαστές μειοψήφησαν στην απόφαση που πάρθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με το το αν η ανάρτηση εθνικών και θρησκευτικών συμβόλων στις μαθητικές αίθουσες προσβάλει ή όχι τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο ένας από αυτούς Έλληνας, ο Χρήστος Ροζάκης, επίσης δικαστής.
Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή που αξίες και ιδανικά τείνουν να γίνουν άγνωστες λέξεις, κυρίως για τις γενιές που μας ακολουθούν, και το να πιστεύουμε σε κάτι ανώτερο και συλλογικότερο από εμάς και τον εαυτό μας, θεωρείται εθνικισμός, φανατισμός, ρατσισμός κ.ο.κ., όμως εδώ παρακάμπτουμε και ένα άλλο κομμάτι εξίσου σημαντικό που αφορά ειδικά εμάς τους Έλληνες σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ήμασταν και εξακολουθούμε να είμαστε οι ακρίτες της χριστιανοσύνης, μετά από εμάς, ο μουσουλμανισμός. Αναρωτιέμαι αν σήμερα θα είχαμε το δικαίωμα να πετάξουμε το κοράνι στον κάλαθο των αχρήστων, όπως κάνουμε με τον σταυρό και με τη σημαία και τις εικόνες των αγωνιστών της Επανάστασης, αν αυτοί οι αγωνιστές αρνούνταν να κρατήσουν το οχυρό απέναντι στο ισλάμ, για να μην τους πουν οπισθοδρομικούς ή ρατσιστές και εθνικιστές... Στη λέξη οχυρό, βέβαια, μπορείτε να δώσετε όποια ερμηνεία θέλετε, όπως και στη λέξη 'πίστη'.
Είναι σημαντικό ένα έθνος να πιστεύει σε κάτι, αυτό είναι η κόλλα που τον κρατάει μαζεμένο. Κακώς ή κακώς, η θρησκεία έχει αυτή την ιδιότητα, όλοι ξέρουν τη δύναμή της και αναλόγως την αξιοποιούν για ένωση ή για διάλυση. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την γλώσσα και με άλλους μηχανισμούς συσπείρωσης, όπως η οικογένεια. Οι Ευρωπαίοι, ως φαίνεται, τα έχουν αναγνωρίσει όλα αυτά, το ίδιο και η Αμερική, η οποία δίνει μάχη να τα κρατήσει ζωντανά στη συνείδηση του απλού πολίτη. Δεν υπάρχει ας πούμε ταινία του Χόλυγουντ που να μην έχει τουλάχιστον ένα πλάνο της αστερόεσσας, ή να μην προβάλει τη σημασία των ενδο-οικογενειακών σχέσεων, την αγάπη και αυτοθυσία για την πατρίδα, την υπεροχή απέναντι στους 'κακούς' αλλόθρησκους κτλ. Οι άνθρωποι δουλεύουν συστηματικά για να διατηρήσουν την συσπείρωση, χωρίς αυτήν δύσκολα θα είχε φτάσει να είναι υπερδύναμη. Καμιά υπερδύναμη δεν στέκεται αν το υπόβαθρο που την στηρίζει και που είναι ο απλός πολίτης, είναι ένας λαός που μισεί ή έστω αδιαφορεί για την πατρίδα, τη θρησκεία, τη γλώσσα, ό,τι δηλαδή έχει αυτή τη μαγική δύναμη της συσπείρωσης.
Εμείς, είμαστε υπεράνω...
Τρεις δικαστές μειοψήφησαν στην απόφαση που πάρθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με το το αν η ανάρτηση εθνικών και θρησκευτικών συμβόλων στις μαθητικές αίθουσες προσβάλει ή όχι τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο ένας από αυτούς Έλληνας, ο Χρήστος Ροζάκης, επίσης δικαστής.
Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή που αξίες και ιδανικά τείνουν να γίνουν άγνωστες λέξεις, κυρίως για τις γενιές που μας ακολουθούν, και το να πιστεύουμε σε κάτι ανώτερο και συλλογικότερο από εμάς και τον εαυτό μας, θεωρείται εθνικισμός, φανατισμός, ρατσισμός κ.ο.κ., όμως εδώ παρακάμπτουμε και ένα άλλο κομμάτι εξίσου σημαντικό που αφορά ειδικά εμάς τους Έλληνες σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ήμασταν και εξακολουθούμε να είμαστε οι ακρίτες της χριστιανοσύνης, μετά από εμάς, ο μουσουλμανισμός. Αναρωτιέμαι αν σήμερα θα είχαμε το δικαίωμα να πετάξουμε το κοράνι στον κάλαθο των αχρήστων, όπως κάνουμε με τον σταυρό και με τη σημαία και τις εικόνες των αγωνιστών της Επανάστασης, αν αυτοί οι αγωνιστές αρνούνταν να κρατήσουν το οχυρό απέναντι στο ισλάμ, για να μην τους πουν οπισθοδρομικούς ή ρατσιστές και εθνικιστές... Στη λέξη οχυρό, βέβαια, μπορείτε να δώσετε όποια ερμηνεία θέλετε, όπως και στη λέξη 'πίστη'.
Είναι σημαντικό ένα έθνος να πιστεύει σε κάτι, αυτό είναι η κόλλα που τον κρατάει μαζεμένο. Κακώς ή κακώς, η θρησκεία έχει αυτή την ιδιότητα, όλοι ξέρουν τη δύναμή της και αναλόγως την αξιοποιούν για ένωση ή για διάλυση. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την γλώσσα και με άλλους μηχανισμούς συσπείρωσης, όπως η οικογένεια. Οι Ευρωπαίοι, ως φαίνεται, τα έχουν αναγνωρίσει όλα αυτά, το ίδιο και η Αμερική, η οποία δίνει μάχη να τα κρατήσει ζωντανά στη συνείδηση του απλού πολίτη. Δεν υπάρχει ας πούμε ταινία του Χόλυγουντ που να μην έχει τουλάχιστον ένα πλάνο της αστερόεσσας, ή να μην προβάλει τη σημασία των ενδο-οικογενειακών σχέσεων, την αγάπη και αυτοθυσία για την πατρίδα, την υπεροχή απέναντι στους 'κακούς' αλλόθρησκους κτλ. Οι άνθρωποι δουλεύουν συστηματικά για να διατηρήσουν την συσπείρωση, χωρίς αυτήν δύσκολα θα είχε φτάσει να είναι υπερδύναμη. Καμιά υπερδύναμη δεν στέκεται αν το υπόβαθρο που την στηρίζει και που είναι ο απλός πολίτης, είναι ένας λαός που μισεί ή έστω αδιαφορεί για την πατρίδα, τη θρησκεία, τη γλώσσα, ό,τι δηλαδή έχει αυτή τη μαγική δύναμη της συσπείρωσης.
Εμείς, είμαστε υπεράνω...
2 σχόλια:
Ευαγγελία, για τους αγωνιστές, η μόνη μου αντίθεση είναι το ότι θα προτιμούσα στις σχολικές αίθουσες μια εικόνα που δεν υπενθυμίζει στους μαθητές ότι ο "Τούρκος" είναι ο εχθρός (πράγμα που σίγουρα ξέρεις ότι παίζει πολύ όσο ανεβαίνουμε πιο βόρεια). Παρόλα αυτά αναγνωρίζω την αξία τους ως σύμβολα αν και λυπάμαι που δεν είδα ποτέ σε καμιά μου τάξη έναν από τους πολλούς συγγραφείς, επιστήμονες και φιλόσοφους που έχουμε βγάλει.
Όσο για την πίστη... (ετοιμάσου να τ'ακούσεις) Αν όντως -όπως γράφεις- η πίστη μας συσπείρωσε στη μάχη κατά του Ισλάμ, τότε να με συμπαθάς αλλά δε θα πάρω. Με αυτή τη λογική, αν δεν υπήρχε Χριστός κ Μωάμεθ, δε θα υπήρχε κ λόγος μάχης εξ αρχής. Αρά μιλάμε ουσιαστικά για σημείο εναντίωσης κ όχι συσπείρωσης! Όσο για την εθνική μας ταυτότητα, δεν κινδυνεύει να χαθεί αν πάψουμε να είμαστε χριστιανικό έθνος όπως δε χάθηκε όταν πάψαμε να είμαστε δωδεκάθεο έθνος. Η πίστη καιρός είναι -αμήν παναγία μου- να μετατραπεί σε παράδοση κ θρύλος όπως καταλήγει κάθε θρησκεία που κάνει τον κύκλο της.
Ίσως θα έπρεπε επιτέλους να συσπειρωθούμε γύρω από πραγματικές, αληθινές αξίες όπως ο ανθρωπισμός, η επιστήμη κ η τέχνη.
Κ αν θες να κάνεις κ ένα πνευματικό πείραμα, φαντάσου μια σχολική τάξη γεμάτη εικόνες του Δία ή του Θορ κ σκέψου αν θα ήθελες το παιδί σου να μεγαλώσει πιστεύοντας σε αυτά τα σύμβολα ή ακόμα χειρότερα, να δώσει κάποια στιγμή τη ζωή του για αυτά.
Συγγνώμη για την πολεμική. Την καλησπέρα μου.
Καλημέρα Χρήστο και σ’ ευχαριστώ για το σχόλιο.
Όταν ανέβασα τη φωτογραφία, η αρχική σκέψη ήταν αυτό ακριβώς που μου γράφεις. Το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μοναστήρι κατασκευαζόταν με τόσο προκλητική πολυτέλεια και χλιδή που θύμιζε περισσότερο ξενοδοχειακό συγκρότημα πολλών αστέρων παρά μοναστήρι, ήταν κάτι που όντως έδειχνε ξεκάθαρα το πόσο έχει ξεστρατίσει η εκκλησία ως θεσμός. Αυτός ήταν και ο λόγος που αντέστρεψα τη θέση των ρημάτων στην πρόταση, για το ειρωνικό του πράγματος.
Όμως Χρήστο, ο σκοπός του κειμένου ξεπερνάει αυτό της εκκλησίας. Δεν πρόκειται για μανιφέστο υπέρ της ορθοδοξίας, ως αφετηρία το πήρα για να θέσω προβληματισμούς σχετικά με το πώς αντιλαμβάνονταν τότε τέτοιες έννοιες, πώς τις άφηναν να λειτουργήσουν ευεργετικά πάνω στις επιδιώξεις τους (τον αγώνα για ελευθερία στην προκειμένη), ενώ εμείς σήμερα, όντας στην ίδια θέση, πάλι σκλαβωμένοι (από πιο αφηρημένα πράγματα βέβαια, αλλά δεν έχει σημασία αυτό) δεν κάνουμε τίποτα γι’ αυτό. Και πώς να κάνουμε βέβαια, εκείνοι ήξεραν ότι είχε απωλεσθεί η ελευθερία τους, ατομική και εθνική, εμείς, όχι.
Ακόμα όμως και αν το γνωρίζουμε, πάλι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, αφού είμαστε απαίδευτοι και άοπλοι. Το οπλοστάσιό μας είναι άδειο, λείπουν πολλά, λείπει η παιδεία που θα μπορούσε να συνδέσει τους μαθητές με τα πρότυπα που βλέπουν στους τοίχους της τάξης τους, λείπουν οι αξίες που θα μπορούσαν να μας κάνουν να κοιτάξουμε ψηλότερα και μακρύτερα από τη μιζέρια της καθημερινότητάς μας, και – φυσικά – λείπει το όραμα για κάτι καλύτερο από αυτό που έχουμε και από αυτό που είμαστε. Αυτή είναι η λειτουργία αυτών των θεσμών, να μας βοηθούν να εστιάζουμε σε κάτω ανώτερο, μέσα μας και έξω μας, το πώς θα λέγεται κάθε φορά είναι δευτερεύον και υποκειμενικό.
Με ενοχλεί που η σημερινή πραγματικότητα με έχει φτάσει να σκέφτομαι να χρησιμοποιήσω λέξεις και έννοιες αυτονόητες όπως Ελλάδα, Ελληνίδα, ελληνικός πολιτισμός, ελληνική σημαία, χριστιανός ορθόδοξος, αγαπάω την χώρα μου, την πατρίδα μου, είμαι περήφανη γι’ αυτό , όχι γι’ αυτό που είναι σήμερα, αλλά γι’ αυτό που θα μπορούσε να γίνει, μήπως και με πουν κολλημένη ή σωβινίστρια ή ρατσίστρια ή χουντική, ή ακροδεξιά και όλες τις άλλες ρετσινιές που έχουν προσάψει στα ιερά και όσιά μας. Το ηθικό χρέος του καθένα μας είναι τεράστιο, ένα χρέος που τρέχει παράλληλα με τα άδεια ταμεία μας, και που κανείς δεν ασχολείται με αυτό. Αυτή η παρακαταθήκη δεν μας ανήκει, μας περάστηκε σαν σκυτάλη για να τη δώσουμε στην επόμενη γενιά, κι εκείνη στην επόμενη και πάει λέγοντας. Αναρωτιέμαι τι έχουμε να δώσουμε στα παιδιά μας πλέον και πόσο εγκληματικό είναι αυτό που συμβαίνει...
Δεν έχω τίποτα με τις άλλες θρησκείες, με ενοχλεί όμως το γεγονός ότι ενώ προς τις άλλες θρησκείς οφείλω σεβασμό, δεν μπορώ να το κάνω και για τη δική μου, όποια κι αν είναι αυτή. Είναι όμως δική μου. Το ίδιο και για την γλώσσα μου και για την πατρίδα μου και την ταυτότητά μου. Είμαι cool όταν συμπάσχω με τους οικονομικούς μετανάστες της πλατείας Κουμουνδούρου ή του Άγιου Παντελεήμονα, κι ας φοβάμαι να πατήσω εκεί μετά τις 5 το απόγευμα μη και με φάνε ζωντανή, κι ας μου έχουν αποκλείσει την είσοδο στο κέντρο της πόλης μου, όμως γίνομαι σωβινίστρια όταν υπερασπίζομαι τα καθ’ ημάς. Σε καμία χώρα δεν συμβαίνει αυτό και αυτό είναι που με πληγώνει, το ότι δεν μας καίγεται καρφί. Ο κ. Ροζάκης δεν αποτελεί παρά ένα ακόμα από τα χιλιάδες παραδείγματα που επιβεβαιώνουν αυτή την ολέθρια για το μέλλον μας κατάσταση.
Δημοσίευση σχολίου