Με αφορμή μια δημοπρασία

Ένα μουσείο,  χάθηκε να μετατραπεί σε ένα μουσείο, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο; Ένα κέντρο ερευνών, ένα πνευματικό κέντρο... κάτι! Να πηγαίνουν οι μαθητές, να αγγίζουν τα τετράδιά του, την πένα του, τα προσωπικά του αντικείμενα, να κάθονται στο γραφείο του, να εισπράττουν την αύρα, την ενέργεια του προσωπικού χώρου του μεγάλου ποιητή και να ΕΜΠΝΕΟΝΤΑΙ. Κι αυτά, κι εμείς μαζί τους. Τι είμαστε χωρίς έμπνευση; Άνθρωποι χωρίς φαντασία και χωρίς δημιουργικότητα. Αλυσίδα πάνε αυτά, το ένα φέρνει το άλλο. Και άνθρωποι χωρίς φαντασία και χωρίς δημιουργικότητα είναι, για μένα, νεκροί άνθρωποι. Κάτι ξέραν κι οι παλιοί τότε που έψαχναν να βρουν την λέξη. Κάθισαν, έσπασαν το κεφάλι τους και την βρήκαν: Εν + πνέω = η πνοή μέσα μας. Και την πήραν κι οι Εγγλέζοι μέσω λατινικής και την έκαναν δικιά τους (αγγλ. inspire).

Αυτή η κατά συρροή εγκληματική αμέλεια πάνω σε ζητήματα ανώτερα - και δεν το λέω υπεροπτικά αυτό, αλλά από την άποψη του ότι μας κάνουν θέλοντας και μη να κοιτάζουμε προς τα πάνω, έξω από τα όρια του εαυτού μας, πάνω από την μιζέρια, την καθημερινότητα και την αβουλία και παθητικότητά μας, και τις παροπίδες που μας ενοχλούν αλλά και μας βολεύουν ταυτόχρονα, με αυτή την έννοια το λέω - ζητήματα δηλαδή που μας κάνουν καλύτερους, πνευματικότερους από αυτό που είμαστε, μας κάνουν να ονειρευόμαστε με τα μάτια ανοιχτά, να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε και, ως φυσικό συνεπακόλουθο όλων αυτών των σπουδαίων, να δημιουργούμε. Πρώτα για μας τους ίδιους, κι ύστερα για όλους τους υπόλοιπους. Να δημιουργούμε, επειδή βγαίνει από μέσα μας, ως ανάγκη και όχι για να οικονομήσουμε κανένα φράγκο ή να μας δείξουν τα κανάλια. Για την τέρψη της ψυχής μας.

 Γιατί, και γι' αυτό προνόησαν οι παλιοί, μιας και η ίδια η λέξη άνθρωπος προέρχεται ετυμολογικά από το άνω, που σημαίνει πάνω, και το θρώσκω που σημαίνει κοιτάζω. Κοιτάζω ψηλά, λοιπόν, αυτό σημαίνει άνθρωπος. Αυτό είμαστε.

Ή μάλλον, αυτό θα έπρεπε να είμαστε.

***

Ο λόγος για τον πλειστηριασμό που ανακοινώθηκε σχετικά με την οικία του εθνικού ποιητή Κωστή Παλαμά στην Πλάκα. (λεπτομέρειες εδώ: http://news.in.gr/culture/article/?aid=1231074501)

Τιμή εκκίνησης: κάπου ένα εκατομ. ευρώ

Η αιτία: Η κάτοχος του ακινήτου το βγάζει σε πλειστηριασμό λόγω δυσβάστακτων φόρων.

Η ταμπακιέρα: Το κράτος δεν μπορεί/θέλει να το αγοράσει/αξιοποιήσει.

***

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

Ο Κωστής Παλαμάς ήταν απόγονος μιας παλαιάς οικογένειας που εμφανίσθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. Γενάρχης της υπήρξε ο Παναγιώτης Παλαμάρης.

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859. Σε ηλικία 7 χρονών έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς. Σε ηλικία μόλις 16 χρονών αρχίζει σπουδές νομικής, ακολουθώντας το επάγγελμα του πατέρα του.

Το 1876 έρχεται στην Αθήνα όπου και γράφεται στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Γρήγορα όμως θα εγκαταλείψει τη Νομική, και έτσι αποφασίζει να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Παρά το ότι θα ασχοληθεί με τη ΝΕΑ ελληνική λογοτεχνία, το πρώτο του έργο, που θα δημοσιευτεί το 1876 με τίτλο "Ερώτων 'Eπη" θα γραφτεί σε υπερκαθαρεύουσα.

Το 1886 θα κυκλοφορήσει η πρώτη του συλλογή στη δημοτική και το 1889 δημοσιεύεται ένα από τα καλύτερα έργα του, ο "Ύμνος της Αθηνάς", ο οποίος θα βραβευτεί στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό. Αυτό είναι και το πρώτο του βραβείο. Εισηγητής του διαγωνισμού αυτού ήταν ο Νικόλαος Πολίτης.

 Το 1892 δημοσιεύει τη συλλογή "Τα μάτια της ψυχής μου", η οποία βραβεύτηκε και αυτή, το 1890. Το 1897 γίνεται γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών, δουλειά για την οποία αμοιβόταν αρκετά καλά, και έτσι απέκτησε την οικονομική άνεση για να συνεχίσει το έργο του.

Ενα χρόνο αργότερα, το 1898 , δημοσιεύει δύο ποιητικές συλλογές, το "'Αστυ" και τον "Τάφο". Ακολουθεί μια περίοδος έμπνευσης και ο Παλαμάς γράφει το 1900 τους "Χαιρετισμούς της Ηλιογέννητης", το 1904 την "Ασάλευτη Ζωή", το 1907 τον "Δωδεκάλογο του Γύφτου", το 1910 την "Φλογέρα του Βασιλιά" και το 1919 "Τα Δεκατετράστιχα", τα οποία δημοσιεύονται και στην Αλεξάνδρεια.

Το 1925 παίρνει το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και με την ίδρυση της Ακαδημίας των Αθηνών γίνεται και ένα από τα βασικά στελέχη της. Το 1928 δημοσιεύει τους "Δειλούς και σκληρούς στίχους" (Σικάγο) και το 1930 ή, κατά άλλους, το 1931 γίνεται πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.

(βιογραφικά: Π. Βαταβάλης)