Ταξίδι στη Σύρο

Μία εβδομάδα έχει μεσολαβήσει από το ταξίδι μου στη Σύρο και ακόμα διατηρούνται στο μυαλό νωπές όλες της οι εικόνες. Μια αρχοντιά και μια αυθεντικότητα τόσο χαρακτηριστική που δύσκολα ξεχνιέται. Μια πόλη χτισμένη εξ' ολοκλήρου από μάρμαρο. Η μαρμάρινη κυρά του Αιγαίου. Και μια ύπαιθρος ανόθευτη που μοσχοβολάει φασκόμηλο, κάπαρη και ρίγανη. Μεταφέρω ένα απόσπασμα από τον ταξιδιωτικό οδηγό του νησιού που αγόρασα μόλις έφτασα εκεί.

"Ποια είναι άραγε η εντύπωση του επισκέπτη, του κάθε λογής ανυποψίαστου ταξιδιώτη όταν αντικρίζει, πλησιάζοντας το βαπόρι, τους βραχότοπους αυτού του γυμνού νησιού; Το μάτι του δεν περιμένει να δει, παρά ένα ταπεινό λιμανάκι υποδοχής λιγοστών ανθρώπων και απόθεσης των αναγκαίων για τη ζωή μιας μικρής κοινότητας εμπορευμάτων. Πολύ σύντομα θα δεχτεί την έκπληξη... Μπαίνοντας στο λιμάνι τον υποδέχεται μια πόλη λαμπερή, αμφιθεατρικά χτισμένη, που απλώνεται μέχρι την ακροθαλασσιά. Στο πρόσωπο της Ερμούπολης, η μεγαλοπρέπεια διαδέχεται το ως τώρα λιτό και άγριο κυκλαδίτικο τοπίο. Ερμούπολη! Η πρωτεύουσα των Κυκλάδων.. Και μαζί, η πόλη που σφράγισε με την παρουσία της την οικονομική ιστορία της Ελλάδας για έναν σχεδόν αιώνα, η πόλη που 'εκ του μηδενός' ενσάρκωσε ένα ιστορικό θαύμα. Αυτή η "πόλη-φαινόμενο", ο ρυθμιστής της εμπορευματικής κίνησης της Ανατολικής Μεσογείου στον 19ο αιώνα, φαντάζει τώρα στον επισκέπτη γεμάτη μνήμες, άλλοτε νωχελική, και άλλοτε ζωηρή και σφριγηλή. Πίσω της, στον κωνικό λόφο, η Άνω Σύρα προσφέρει την αίσθηση ενός πιο μακρινού παρελθόντος, με την καλά διατηρημένη μεσαιωνική οικιστική μορφή της.

Δυο διαφορετικοί κόσμοι, δυο διαφορετικές εποχές, συντίθενται στα μάτια του έκπληκτου ταξιδιώτη σε ένα παράξενο όσο και όμορφο σύνολο. Κάπως έτσι ξεκινάει η γνωριμία με την κυκλαδική πρωτεύουσα. Ο απαιτητικός επισκέπτης θα επιμείνει σε μια βαθύτερη γνωριμία, περιδιαβάζοντας τις δύο πόλεις που με τον δικό της καθεμιά τρόπο του ανοίγουν τις πόρτες τους για εξερεύνηση και αναψυχή, για μελέτη και ονειροπόληση. Κι ύστερα θα προχωρήσει στην ενδοχώρα, στον κύριο κορμό της Σύρας, να γνωρίσει τα χωριά της, τις ακτές της. Να κριτικάρει, να μιλήσει με τους ανθρώπους, να νιώσει το λιτό κυκλαδίτικο τοπίο σε όλο το μεγαλείο του σε τόπους που, ακόμη και σε μια πρωτεύουσα, παραμένουν ανόθευτοι από την ένταση και το ανελέητο σφυροκόπημα της σύγχρονης εξέλιξης. Κι η Σύρα έχει τον τρόπο της να τον κατακτήσει..."

Οι φωτογραφίες που έβγαλα είναι αμέτρητες. Κάθε γωνιά και μια ομορφιά. Κάθε στροφή και ένα νέο τοπίο. Τι να πρωτοσυγκρατήσεις όταν ο χρόνος είναι τόσο περιορισμένος; Τι να πρωτοβγάλεις όταν κάθε πλάνο είναι και ένας πίνακας ζωγραφικής; Ένα κομμάτι ιστορίας, πολιτισμού, Ελλάδας; Ανεβάζω εδώ μερικές ενδεικτικές και επιφυλάσσομαι τις προσεχείς ημέρες να ανανεώσω την παρούσα ανάρτηση με φωτογραφικό βίντεο από τον λογαριασμό μου στο You tube, όπου θα φιλοξενηθούν όλες (ή όσες χωρέσουν, τέλος πάντων) από το ταξίδι στη Σύρο.

Σε αναμονή, λοιπόν. 

Στον πηγαιμό. Εικόνες βγαλμένες από τo κατάστρωμα του πλοίου.

Το μέγαρο του Δημαρχείου στην πλατεία Μιαούλη, σήμα κατατεθέν της κυκλαδίτικης πρωτεύουσας. Έργο του γνωστού γερμανού αρχιτέκτονα Τσίλλερ. Τα σημαντικότερα κτήρια και υπηρεσίες του νησιού, Ιστορικό Αρχείο, Λέσχη "Ελλάς" (σήμερα πνευματικό κέντρο), Αρχαιολογικό Μουσείο, η μαρμάρινη εξέδρα της φιλαρμονικής, βρίσκονται τριγύρω από αυτή την πλατεία. Ένας χώρος που φιλοξενεί όλες τις υπαίθριες εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις, ομιλίες, το Καρναβάλι, αλλά που είναι και χώρος συνεύρεσης και περιπάτου των κατοίκων και επισκεπτών της.

Παντού νεοκλασικά με ξύλινα πορτοπαράθυρα και μαρμάρινα φουρούσια να στηρίζουν μικρά μπαλκόνια γεμάτα ανθισμένες γλάστρες.

Λίγο πιο πάνω το πασίγνωστο θέατρο 'Απόλλων', πιστό αντίγραφο της Σκάλας του Μιλάνου, αλλά σε μικρογραφία, το οποίο λειτουργεί αδιάλλειπτα από το 1864 μέχρι σήμερα. 

Ο Άγιος Νικόλαος, ένας εκπληκτικής ομορφιάς ναός, φτιαγμένος και διακοσμημένος από ρώσους ορθόδοξους τεχνίτες και αγιογράφους, επιβλέπει και ευλογεί από τις παρυφές του λόφου όλη την πόλη (στην άλλη κορυφή της πόλης, ο Σαν Τζώρτζης - όπως τον αποκαλούν οι καθολικοί του νησιού - που βρίσκεται στην Άνω Σύρο, που είναι η παλιά μεσαιωνική πόλη.)

Το Νεώριο είναι μια από τις κυριότερες ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες της χώρας, σημαντικότατος οικονομικός παράγοντας για το νησί και συνεχιστής της βιομηχανικής ιστορίας της Ερμούπολης. Μέσα στον χώρο του βρίσκεται το κτήριο της 'Ελληνικής Ατμοπλοΐας', όπου φτιάχνονταν τα ατμόπλοια του παρελθόντος, αλλά και οι ονομαστές ναυπηγοξυλουργικές εγκαταστάσεις Καρνάγιο και Ταρσανάς. Εδώ οι καραβομαραγκοί συνεχίζουν μια παράδοση αιώνων και μέχρι σήμερα υποδέχονται για συντήρηση εκατοντάδες σκάφη από όλες τις Κυκλάδες.

Άνω Σύρος, η μεσαιωνική πόλη, γενέτειρα του λαϊκού βάρδου Μάρκου Βαμβακάρη. Σκαρφαλωμένη στον δεύτερο κωνικό λόφο της πόλης, απέναντι ακριβώς από την Ανάσταση, με την πυκνοχτισμένη δόμηση που χαρακτηρίζει όλα τα κυκλαδονήσια, τα μαρμάρινα σκαλοπάτια και τα πέτρινα στεαστά, κρατάει ζωντανή την αύρα του χτες και χαρίζει ένα αυθεντικό δείγμα ελληνικής παράδοσης και ιστορίας στον Έλληνα ή ξένο επισκέπτη του νησιού.

Φωτογραφίες από το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη, κάπου στην Άνω Σύρο.

Σύρα by night, ή η θέα από τον ιερό ναό της Ανάστασης.

Γάτες, άλλο ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νησιού. Παντού ήταν παρούσες, από τα πιο πυκνοκατοικημένα σημεία της πρωτεύουσας ως τα πιο απομονωμένα σημεία της ενδοχώρας του νησιού.

Απόψεις από την ενδοχώρα.

Σαν Μιχάλης, στο βόρειο άκρο του νησιού. Περιοχή φημισμένη για το τυρί Σαν Μιχάλη, το κρασί που βγαίνει από τους αμπελώνες της και, φυσικά, για το ομώνυμο εξωκκλήσι της. 

(Η φωτό τραβηγμένη από τον άνδρα μου.)

Επαύλεις και αγροικίες πνιγμένες στο πράσινο μέσα στη μέση του πουθενά.

Κάπου εκεί και το διαβόητο 'σπίτι των φαντασμάτων', ένα εγκαταλελειμένο αρχοντόσπιτο όπου, σύμφωνα με τις τοπικές εικασίες, κατοικείται ακόμη από τα πνεύματα των πάλαι ποτέ αποθνησκόντων ιδιοκτητών του. Πολύ θα ήθελα να μάθω περισσότερα για την ιστορία που το συνοδεύει.

"Λες και μάγια μου 'χεις κάνει, Φραγκοσυριανή γλυκιά..." 

Η Σύρος του Βαμβακάρη, του Ροΐδη, της Καΐρη, του προσωκρατικού φιλοσόφου Φερεκύδη, της Κοίμησης του Ελ Γκρέκο, η Σύρος που σμίγει αρμονικά ορθόδοξους και καθολικούς, που προστατεύει ως κόρη οφθαλμού το παρελθόν της και ατενίζει γενναία το μέλλον της, που γοητεύει, που ενθουσιάζει και σαγηνεύει, όποιον την επισκέπτεται για πρώτη (όπως η γράφουσα) ή για πολλοστή φορά και μυείται, έστω και επιφανειακά, έστω και για λίγο, όσο κρατά ένα σαββατοκύριακο, στις ομορφιές, τις αξίες και τα μυστικά της.

Από τα ζεστά σκαλοπάτια της μαρμαρένιας πόλης

Φιλώ σας!

(20 Σεπτεμβρίου: το βιντεάκι που σας υποσχέθηκα.)