Καλές Γιορτές!

Μέσα μου λάμπουν ξάστεροι ουρανοί

και το κορμί μου, φάτνη ταπεινή,

βλέπω κι αλλάζει, γίνεται ναός

Ω! μέσα μου γεννιέται ένας θεός.



Κωστής Παλαμάς

**********


Θερμές ευχές σε όλους

Για Καλά Χριστούγεννα

και ένα ευτυχισμένο 2 0 0 9 !



ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

«Γιάννης Μόραλης, Σχέδια 1934-1994»

225 σχέδια του Γιάννη Μόραλη, προάγγελοι των περιόδων της ζωγραφικής του, παρουσιάζονται στους δύο ορόφους του νεοκλασικού Μεγάρου Εϋνάρδου από τις 16 Δεκεμβρίου. Τα σχέδια, τα οποία παρουσιάζονται είτε σε λιτά μονόφυλλα είτε σε συνθέσεις τις οποίες είχε επιμεληθεί μεταγενέστερα ο ίδιος ο ζωγράφος, είναι ταξινομημένα κατά δεκαετία, ακολουθώντας την εικαστική εξέλιξη του ζωγράφου, η οποία δεν περιορίστηκε μόνο στις αναζητήσεις της εκφραστικής γλώσσας, αλλά προχώρησε σε μια πιο προσωπική σύνθεση στοιχείων, όπως η λιτότητα και η αφαίρεση, παρμένων τόσο από την αρχαία ελληνική όσο και από τη νεότερη τέχνη.

Στην τέχνη του Μόραλη η μορφή είναι ο στόχος και όχι το μέσον, η οποία δέχεται κλιμακούμενες αφαιρέσεις για να αναχθεί τελικά στα γεωμετρικά της ισοδύναμα. Με αυτή τη διαδικασία ο ζωγράφος καταφέρνει να φτάσει στον πυρήνα του εικαστικού του κόσμου, χωρίς να ακρωτηριάζει την ουσία των πραγμάτων.
Συνδυάζοντας τόσο τις παραδοσιακές όσο και τις σύγχρονες τεχνικές, ο Γιάννης Μόραλης επέκτεινε το εικαστικό του έργο και σε άλλα πεδία, όπως στην φιλοτέχνηση σχεδίων για ταπισερί και κεραμικές συνθέσεις, καθώς και στην αρχιτεκτονική του εφαρμογή, όπως την κόσμηση κατοικιών και δημόσιων κτηρίων, όπως η εξωτερική ΒΔ και ΝΑ όψη του ξενοδοχείου Χίλτον. Έχει επίσης σχεδιάσει σκηνικά και κοστούμια για το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν και το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, και έχει εικονογραφήσει βιβλία (Ελύτης, Σεφέρης, Καββαδίας κ.ά.), καθώς και πολλά εξώφυλλα δίσκων (όπως του Χατζιδάκι και του Θεοδωράκη).

«Θα πρέπει να πω ότι δεν ήθελα να γίνω καθηγητής στην ΑΣΚΤ γιατί φοβόμουν μήπως γίνω δημόσιος υπάλληλος. Κι όχι μόνο δεν το μετάνιωσα, αλλά κατάλαβα πόσο σημαντικό ήταν. Δίδαξα ορισμένα πράγματα στους φοιτητές μου, αλλά με δίδαξαν πολλά και εκείνοι.», είπε μεταξύ άλλων ο ίδιος ο ζωγράφος την βραδιά των εγκαινίων της έκθεσης, την οποία προλόγισε ο μαθητής του Δ. Κοκκινίδης.

Η Πέγκυ Ζουμπουλάκη, της οποίας η γκαλερί συνεργάστηκε για τη διοργάνωση της έκθεσης με το ΜΙΕΤ, σημειώνει: «Τα σχέδια λένε μόνα τους όσα ο ίδιος δεν είπε ποτέ. Μιλάνε για έρωτες, φιλίες και συναισθήματα. Είναι οι “προάγγελοι” σημαντικών μεγάλων έργων του, όλες εκείνες οι λεπτές αποχρώσεις, θα έλεγε κανείς, μιας ατέλειωτης σχέσης με τη ζωγραφική και τον έρωτα».

«ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ - ΣΧΕΔΙΑ 1934 – 1994»

Μέγαρο Εϋνάρδου. Εως 15 Φεβρουαρίου 2009

(Αγίου Κωνσταντίνου 20 – δίπλα στο Εθνικό Θέατρο)

Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης σε συνεργασία με την γκαλερί Ζουμπουλάκη.

Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2008

Η Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟ ανακοίνωσε χτες τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2008, που αφορούν στις εκδόσεις έτους 2007. Οι τιμώμενοι πνευματικοί δημιουργοί επιλέχθησαν από την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας μετά από επανειλημμένες συνεδρίες και μακρές συζητήσεις.

Ο μεγάλος νικητής για τη φετινή χρονιά είναι ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, που τιμήθηκε ομόφωνα για το σύνολο του έργου του με το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας.

Υπόλοιπα βραβεία:

Βραβείο περιοδικού:
Εξ ημισείας στα περιοδικά «Νέα Εστία» και «Λέξη».

Βραβείο ποίησης:Στο βιβλίο της Δήμητρας Χριστοδούλου «Λιμός», εκδόσεις Νεφέλη.

Βραβείο διηγήματος:Στο βιβλίο της Ευγενίας Φακίνου «Φιλοδοξίες κήπου», εκδόσεις Καστανιώτης.

Βραβείο μυθιστορήματος:
Στο βιβλίο του Γιώργου Λεονάρδου «Ο τελευταίος Παλαιολόγος», εκδόσεις Λιβάνη.

Βραβείο δοκιμίου-κριτικής:
Στο βιβλίο του Βαγγέλη Αθανασόπουλο «Το ποιητικό τοπίο του 19ου και 20ου αιώνα», εκδόσεις Καστανιώτης.

Βραβείο χρονικού-μαρτυρίας:Στο βιβλίο του Βασίλη Τζανακάρη «Δακρυσμένη Μικρασία, 1919-1922: Τα χρόνια που συντάραξαν την Ελλάδα», εκδόσεις Μεταίχμιο.


Την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας αποτέλεσαν οι:

1) Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, Πρόεδρος, Ομότιμος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών, Συγγραφέας.

2) Δημήτριος Λαμπρέλης, Αντιπρόεδρος, Καθηγητής Φιλοσοφίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Συγγραφέας.

3) Γεώργιος Ανδρειωμένος, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

4) Γεράσιμος Ζώρας, Καθηγητής του Τμήματος Ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με αντικείμενο τη Συγκριτική Λογοτεχνία.

5) Κώστας Μπουρναζάκης, Συγγραφέας.

6) Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος, Λογοτέχνης και Θεατρικός Συγγραφέας.

7) Κώστας Σοφιανός, Κριτικός Λογοτεχνίας, Ποιητής.

8) Χαρίκλεια Δημακοπούλου, Κριτικός Βιβλίου, Δημοσιογράφος, Διδάκτωρ Νομικής.

9) Λώρη Κέζα, Κριτικός Βιβλίου.

Τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας είναι ένας θεσμός που ανήκει στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείο Πολιτισμού και πραγματοποιείται κάθε χρόνο στα πλαίσια των σκοπών της για την προστασία, ανάπτυξη, προβολή και διάδοση των ελληνικών γραμμάτων. Αποτελούν την ανώτατη λογοτεχνική διάκριση της χώρας.

Acid

What might true love really mean?
Is it fields forever green?
Is it give and never take?
Only bend and never break?

Is it bleed and never heal?
Only false and never real?
Is it swim and never fly?
Only smile and never cry?

Is it play and never mean?
Only fight and never dream?
Is it trapped and never free?
Is it you and never me?

Might two souls be kept apart
Love is acid in the heart.

Η συλλογή του ΜΙΕΤ στην Εθνική Πινακοθήκη.

Όταν πριν από 42 χρόνια, το 1966, ο Γεώργιος Μαύρος, μόλις δύο χρόνια διοικητής της Εθνικής Τραπέζας της Ελλάδος, αποφάσισε να ιδρύσει το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), στα πλαίσια του εορτασμού των 125 χρόνων λειτουργίας της, ήταν αδύνατο να φανταστεί πως το ίδρυμα που δημιουργήθηκε με δική του πρωτοβουλία, θα έφτανε να κατέχει μία από τις σημαντικότερες συλλογές έργων τέχνης Ελλήνων καλλιτεχνών και θα εξελισσόταν σε έναν από τους κυριότερους εικαστικούς κόμβους της σύγχρονης ελληνικής τέχνης στην Ελλάδα.

Με σκοπό την προαγωγή των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών, το ΜΙΕΤ ξεκίνησε μια συντονισμένη προσπάθεια αγοράς έργων τέχνης Ελλήνων ζωγράφων και γλυπτών, η δουλειά των οποίων θεωρούνταν αντιπροσωπευτική των εικαστικών τάσεων της ελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής του 19ου και 20ου αιώνα. Έργα του Ν. Γύζη, του Ν. Λύτρα αλλά και πολλών σύγχρονων (Τσαρούχης, Βασιλείου, Σικελιώτης, Τέτσης, Μαυροειδής), προστέθηκαν στην συλλογή "καταδεικνύοτας την αλλαγή αντίληψης στην αγορά έργων, με κριτήρια πλέον ιστορικά και καλλιτεχνικά, στη βάση μιας μουσειολογικής θεώρησης της συλλογής." (Κ. Μεντζαφού-Πολύζου).

Η συλλογή ξεκίνησε να συγκροτείται αμέσως μετά την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας, το 1841 (ήταν το πρώτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που ιδρύθηκε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους), από τους τότε διοικητές της, οι οποίοι είχαν παραγγείλει την φιλοτέχνηση των προσωπογραφιών τους από τους γλύπτες Ι. Κόσσο, Λ. και Γ. Φυτάληψ και από τον ζωγράφο Γ. Ιακωβίδη. Την σκυτάλη του εμπλουτισμού της συλλογής ανέλαβε αργότερα ο φιλότεχνος διοικητής Σ. Στρέιτ (1896-1910), σημαντική όμως ενίσχυση σημειώθηκε κατά την περίοδο 1975-1988, όπου ο αριθμός των έργων σχεδόν τριπλασιάστηκε.

Στο λεύκωμα που εκδόθηκε το 1990 με τίτλο Συλλογή Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, παρουσιάζονται 172 Έλληνες καλλιτέχνες με 224 έργα τους, τα οποία συνοδεύονται από ένα εισαγωγικό σημείωμα της καθηγήτριας στο ΑΠΘ και ιστορικού της τέχνης Μ. Σκαλτσά, στο οποίο συνοψίζεται το σκεπτικό που διέπει τη συγκρότηση της συλλογής:

«Παρότι ο τρόπος που συγκροτήθηκε μια τέτοια συλλογή δεν μπορεί να έχει στόχο την αντιπροσώπευση σταθμών της ελληνικής ιστορίας της τέχνης, το αρκετά πλούσιο δείγμα, η γνώση και το αισθητήριο των υπευθύνων κατάφεραν να συνθέσουν μια συλλογή, που, εκτός από το υψηλό της επίπεδο, μπορεί και να εικονογραφήσει με επάρκεια αρκετά σημεία της πορείας που ακολούθησε η ελληνική τέχνη.

Ξεκινώντας από τη γλυπτική, που αντιπροσωπεύεται με το μικρότερο δείγμα, θα σταματούσε κανείς στα έξοχα κομμάτια σημαντικών δασκάλων της ελληνικής γλυπτικής, όπως οι Απάρτης, Ζογγολόπουλος, Καλαμάρας, Καπράλος, Λουκόπουλος, Παππάς, Σκλάβος, Τόμπρος, αλλά και καλλιτεχνών που έδωσαν με το έργο τους σημαντική ώθηση προς την κατεύθυνση των σύγχρονων επιτεύξεων, όπως οι Απέργης, Βερναρδάκη, Βογιατζόγλου, Γεωργιάδης, Καλακαλάς, Μακρής, Ξενάκης, Σπητέρη, Χρυσοχοΐδου, καθώς και νέων καλλιτεχνών, που με το έργο τους δημιουργούν τη σύγχρονη ελληνική γλυπτική, όπως οι Αρμακόλας, Δικέφαλος, Λάμπρου, Παπαγιάννης κ. ά.

Σχετικά με τη ζωγραφική, μια και, όπως σημειώθηκε, η συλλογή άρχισε να συγκροτείται στα μέσα της δεκαετίας του '60, χωρίς στους στόχους της επιλογής να είναι η αναδρομική σύνθεση ενός πανοράματος της ελληνικής ιστορίας της τέχνης, λίγα έργα αφορούν το ως το '60 χρονικό διάστημα, περισσότερα τη δεκαετία του '60, ενώ για τη δεκαετία του '70 ένας μεγάλος αριθμός πινάκων καλύπτει με επάρκεια μερικές από τις εικαστικές τάσεις της. Αρκετά έργα νέων καλλιτεχνών συνθέτουν το τμήμα της συλλογής που συγκροτείται στη δεκαετία που διανύουμε.»
Όταν το 2004 πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας ανέλαβε ο Τάκης Αράπογλου, ο μουσειακός χαρακτήρας της καλλιτεχνικής συλλογής της Εθνικής ήταν βεβαιωμένος, οπότε κύριο μέλημα του κ. Αράπογλου ήταν, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου, η συμπλήρωση της συλλογής με έργα ζωγράφων ή καλλιτεχνικών ρευμάτων, που μέχρι τότε δεν αντιπροσωπεύονταν, αλλά και η συντήρηση και αποκατάσταση όλων των έργων καθώς και η επιστημονική τεκμηρίωση και πλήρης καταγραφή τους, σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες μουσειολογικές αντιλήψεις.


Σήμερα η συλλογή της Εθνικής Τράπεζας αριθμεί περίπου 2.500 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής, μέρος των οποίων θα εκτεθούν για το κοινό από την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου στην Εθνική Πινακοθήκη. Η επιλογή τους έχει γίνει με χρονολογικά κριτήρια, έτσι ώστε να καλύπτονται όλοι οι σημαντικοί σταθμοί στην ιστορία της ελληνικής τέχνης του 19ου και 20ου αιώνα. Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 22 Μαρτίου 2008.