29.1.11

The Julie/Julia project dot com


   Δυο ηρωίδες - δυο ιστορίες: Το 1948 η Τζούλια Τσάιλντ (Μέριλ Στριπ, Χρυσή Σφαίρα + υποψηφιότητα για Όσκαρ) διάσημη σεφ της Αμερικής, κάτι αντίστοιχο με την δική μας Χρύσα Παραδείση, και ο διπλωμάτης σύζυγός της μετακομίζουν στο Παρίσι. Εκείνη αποφασίζει να ασχοληθεί με την μαγειρική και καταλήγει να γράψει ένα βιβλίο μαγειρικής με γαλλικές συνταγές. Αρχικά, σκοπός της ήταν απλώς να μεταφράσει στα αγγλικά τις υπάρχουσες γαλλικές, όμως σταδιακά και έχοντας πάρει πλέον το πτυχίο της σεφ σε μια εποχή που οι τίτλοι σπουδών γενικώς θεωρούνταν ανδρικό προνόμιο οδηγεί την μαγειρική σε νέα επίπεδα. Οι γαλλικές συνταγές της έγιναν βιβλίο και έκανε θραύση και μέχρι σήμερα παραμένει σημείο αναφοράς στον χώρο της γκουρμέ μαγειρικής.
  

21.1.11

Δια βίου μάθηση

Στην αρχή τα είχα βάλει όλα εδώ μέσα, εργασίες μου, βιβλιογραφίες, μελέτες, links... Έψαχνα παντού στο internet να βρω χρήσιμα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν, αρχικά εμένα, αλλά και όσους έχουν ξεκινήσει αυτή την εκπληκτική περιπέτεια που λέγεται ΕΑΠ - ζόρικη, ναι, απαιτητική, ω, ναι!, αλλά τόσο-μα τόσο εκπληκτική. Μερικές φορές σε βγάζει από τα ρούχα σου, άλλες φορές σε διατάζει να ξεπεράσεις τα όριά σου σε αντοχή, επιμονή, αφοσίωση...

Κάποιοι λένε ότι είναι ευκολότερο να μελετάς χαλαρά, όποτε θες εσύ, το ίδιο πίστευα κι εγώ. Η εμπειρία όμως δείχνει ότι δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα. Χρειάζεται σύστημα και πειθαρχία για να έρθει και η απόδοση, και, αν είσαι τυχερός, η ανταμοιβή. Ήθελα να συμμετάσχω ψυχή τε και σώματι, τα έδωσα όλα. Και τα δίνω, βέβαια. Κόντρα στη βολή μου, στις ενστάσεις του περίγυρου, κόντρα και σε μένα την ίδια που φορές φορές αναρωτιέμαι: μα τι κάνω; Κάθομαι και σκοτώνομαι, στερούμαι ώρες ύπνου, ξεκούρασης, ώρες που θα μπορούσα να βγω με τις κολλητές μου για καφέ, να πάω μια εκδρομή, να χαρώ γιορτές, μαζώξεις με φίλους, με την οικογένειά μου, χωρίς να με κυνηγάει η προθεσμία της επόμενης εργασίας...

Να σας πω όμως κάτι; Το αξίζει. Και αυτά, και ακόμα περισσότερα. Το βλέπω στον εαυτό μου, βλέπω την αλλαγή στα πάντα, από το πώς λύνεται η έκφραση, μέχρι το πώς λύνεται και η σκέψη και ο τρόπος που αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα. Η διαδικασία είναι αθόρυβη και χρονοβόρα. Δεν έρχεται με φαμφάρες, όμως συμβαίνει. Δεν το διαπιστώνεις όταν βρίζεις αγανακτισμένη επειδή σου χτύπησε ο σκηρός δίσκος, ακριβώς την ώρα που αναστέναζες από ανακούφιση επειδή άλλη μια πνευματική προσπάθειά σου ολοκληρώθηκε μετά κόπων και βασάνων και χιλίων μυρίων εμποδίων μετά από ξενύχτια και κόπο πνευματικό, να μην αντιγράψεις, να μην καταλήξεις στην εύκολη λύση του: "πτυχία copies κτώνται"... όμως είναι εκεί. Το θαύμα της μεταμόρφωσης είναι εκεί και συμβαίνει σε σένα... Και κατ' επέκταση σε όλους τους γύρω σου κι ας μη το αντιλαμβάνονται πολλές φορές ούτε και οι ίδιοι. Όμως συμβαίνει.

Θα μπορούσα να γράφω για ώρες πάνω στο θέμα της δια βίου μάθησης και την ευεργετική επίδραση που πιστεύω ακράδαντα ότι προσφέρει στο μυαλό και στην ψυχή του ανθρώπου. Όταν με ρωτούν, μα, καλά, μέχρι πότε θα πηγαίνεις σχολείο; και ξέρω ότι στο μυαλό τους έχουν κτήρια και μαθητικές ποδιές και δάσκαλο να σου βάζει ασκήσεις, διαγωνίσματα, η απάντηση για μένα είναι δεδομένη, αυτό όμως είναι το σχολείο; Ή μήπως είναι κάτι πιο αφηρημένο από ένα κτήριο, όπως μια έννοια, ας πούμε, κάτι παραπάνω από βιβλία, τετράδια και γόμες; Και κάτι ανώτερο που ξεπερνάει το χρονικό πλαίσιο μιας σχολικής χρονιάς, όπως αυτό που συμβολίζει, που υπόσχεται; Την ΓΝΩΣΗ. Κι αν είσαι τυχερός, στο τέλος της ζωής σου, τη σοφία... Με αυτή την έννοια, το "σχολείο" για μένα, δεν σταματάει ποτέ.

Όταν έφτιαχνα το μπλογκ (http://www.eapilektoi.blogspot.com/) στις αρχές του καλοκαιριού, προκειμένου να οργανώσω ότι είχε να κάνει με το ΕΑΠ (για μένα πρώτα), δεν περίμενα ότι θα είχε τόσο μεγάλη ανταπόκριση. Από παντού έρχονταν συγχαρητήρια, κυρίως φοιτητόκοσμο, αλλά και από τους ίδιους τους καθηγητές. Αυτό, βέβαια, εννοείται ότι με χαροποίησε - αλλοίμονο αν δεν χαίρεται κάποιος από την αναγνώριση και την αποδοχή των κόπων του! - όμως η έκπληξη ήδη βρισκόταν αλλού: στο γεγονός ότι ο κόσμος που αποζητά τελικά αυτή την περιβόητη δια βίου εκπαίδευση, που, τί σημαίνει, αν όχι δίψα για γνώση;, είναι κάθε άλλο παρά αμελητέος.

19.1.11

Μίλτον Ρογκόβιν: "... ήθελα να δείξω πως απλώς ήταν άνθρωποι"


Πέθανε ο πρωτεργάτης της φωτογραφίας κοινωνικής καταγραφής, Μίλτον Ρογκόβιν, σε ηλικία 101 ετών, στο σπίτι του στο Μπάφαλο των ΗΠΑ.

Ο Μ.Ρογκόβιν πριν γίνει φωτογράφος ήταν οπτικός, αλλά το 1957, εποχή που ο αντικομουνισμός απλωνόταν όλο και περισσότερο, έχασε την άδειά του. Αιτία ήταν το δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα βραδινά νέα του Μπάφαλο», που τον χαρακτήριζε ως τον «μεγαλύτερο κομουνιστή» της πόλης. Αυτό το δημοσίευμα είχε ως αποτέλεσμα να πάει η Επιτροπή Αντιαμερικανικής Δράσης μέχρι το Μπάφαλο, προκειμένου να ανακρίνει τον Ρογκόβιν.

Ο Μ.Ρογκόβιν προσπαθούσε με τη φωτογραφική του μηχανή να συλλάβει την κοινωνική πραγματικότητα, σε μια γειτονιά που υποβαθμιζόταν συνέχεια και άλλαζε φυλετικά. Επρόκειτο για μία γειτονιά έξι τετραγώνων, όπου υπήρχε παλαιότερα το οπτικό του κατάστημα που έκλεισε,. Η φτώχεια, η ανεργία, τα ναρκωτικά και η πορνεία ήταν θέματα που κατέγραψε ο Ρογκόβιν με το φακό του.
«Ήθελα να δείξω αυτούς τους ανθρώπους, με όλα τους τα προβλήματα, αν με άφηναν να τους φωτογραφήσω, να δείξω πως απλώς ήταν άνθρωποι» δήλωνε ο ίδιος. Το πρώτο του πρότζεκτ ήταν μια αναφορά στις «μαύρες εκκλησίες» του Μπάφαλο.

Ζώντας με το μισθό της συζύγου του -δασκάλας-, ταξίδεψε στα Απαλάχια, τη Χιλή και το Μεξικό, όπου τράβηξε πορτρέτα εργατών. Χρησιμοποιώντας πάντα την παλιά του Rolleiflex.

15.1.11

Με αφορμή μια δημοπρασία


Ένα μουσείο,  χάθηκε να μετατραπεί σε ένα μουσείο, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο; Ένα κέντρο ερευνών, ένα πνευματικό κέντρο... κάτι! Να πηγαίνουν οι μαθητές, να αγγίζουν τα τετράδιά του, την πένα του, τα προσωπικά του αντικείμενα, να κάθονται στο γραφείο του, να εισπράττουν την αύρα, την ενέργεια του προσωπικού χώρου του μεγάλου ποιητή και να ΕΜΠΝΕΟΝΤΑΙ. Κι αυτά, κι εμείς μαζί τους. Τι είμαστε χωρίς έμπνευση; Άνθρωποι χωρίς φαντασία και χωρίς δημιουργικότητα. Αλυσίδα πάνε αυτά, το ένα φέρνει το άλλο. Και άνθρωποι χωρίς φαντασία και χωρίς δημιουργικότητα είναι, για μένα, νεκροί άνθρωποι. Κάτι ξέραν κι οι παλιοί τότε που έψαχναν να βρουν την λέξη. Κάθισαν, έσπασαν το κεφάλι τους και την βρήκαν: Εν + πνέω = η πνοή μέσα μας. Και την πήραν κι οι Εγγλέζοι μέσω λατινικής και την έκαναν δικιά τους (αγγλ. inspire).

Αυτή η κατά συρροή εγκληματική αμέλεια πάνω σε ζητήματα ανώτερα - και δεν το λέω υπεροπτικά αυτό, αλλά από την άποψη του ότι μας κάνουν θέλοντας και μη να κοιτάζουμε προς τα πάνω, έξω από τα όρια του εαυτού μας, πάνω από την μιζέρια, την καθημερινότητα και την αβουλία και παθητικότητά μας, και τις παροπίδες που μας ενοχλούν αλλά και μας βολεύουν ταυτόχρονα, με αυτή την έννοια το λέω - ζητήματα δηλαδή που μας κάνουν καλύτερους, πνευματικότερους από αυτό που είμαστε, μας κάνουν να ονειρευόμαστε με τα μάτια ανοιχτά, να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε και, ως φυσικό συνεπακόλουθο όλων αυτών των σπουδαίων, να δημιουργούμε. Πρώτα για μας τους ίδιους, κι ύστερα για όλους τους υπόλοιπους. Να δημιουργούμε, επειδή βγαίνει από μέσα μας, ως ανάγκη και όχι για να οικονομήσουμε κανένα φράγκο ή να μας δείξουν τα κανάλια. Για την τέρψη της ψυχής μας.

12.1.11

Ο νομπελίστας Ορχάν Παμούκ στο Μέγαρο Μουσικής


Χθες το βράδυ, στο Μέγαρο Μουσικής, ο Τούρκος νομπελίστας μίλησε από την πλευρά του συγγραφέα αλλά και του αναγνώστη. «Τι γίνεται στο μυαλό μας όταν διαβάζουμε ένα μυθιστόρημα;». Αυτό ήταν το θέμα της διάλεξής του, που εξελίχτηκε σε συζήτηση, με ερώτηση και απάντηση, ανάμεσα στον Ελληνα συγγραφέα Τάκη Θεοδωρόπουλο και τον Ορχάν Παμούκ.

«Ο μυθιστοριογράφος είναι σαν τον ζωγράφο, με τα πινέλα του δημιουργεί τα συναισθήματα των ηρώων του», είπε. Ο αναγνώστης, πιστεύει ο Παμούκ, διαβάζει τις λέξεις και τις μετατρέπει σε εικόνες, διαφορετικές για τον καθένα. Ο καλύτερος τρόπος για να απολαύσει ο αναγνώστης ένα μυθιστόρημα είναι να ανακαλύψει το «μυστικό, συγκαλυμμένο κέντρο» του, το οποίο και αποτελεί και το «τέχνασμα» του συγγραφέα. Ο ίδιος ο Παμούκ νιώθει περισσότερο «εικαστικός μυθιστοριογράφος».

Η οικογένεια τον προόριζε για πολιτικό μηχανικό - παππούς, πατέρας, θείοι ήταν μηχανικοί σιδηροδρόμων. Εκείνος πήγε στην αρχιτεκτονική, την παράτησε στο τρίτο έτος, στράφηκε στη ζωγραφική και στα 23 του τον κέρδισε για πάντα η λογοτεχνία.

Αυτό που τον κάνει ευτυχισμένο ως συγγραφέα και ως αναγνώστη είναι να νιώθει, όπως είπε, «τα συναισθήματα και την πνευματικότητα των ηρώων μέσα από τα αντικείμενα γύρω τους». Λαμπρό παράδειγμα η «Αννα Καρένινα» του Τολστόι. Το πλαίσιο του δικό του είναι η Ισταμπούλ. «Οταν, στα 40 μου, έγινα γνωστός και στο εξωτερικό άρχισε να μου μένει ο χαρακτηρισμός ''συγγραφέας της Κωνσταντινούπολης''». Πειραματίστηκε, αναμειγνύοντας στα βιβλία του την τουρκική παράδοση, τη διεθνή λογοτεχνική παράδοση και τη νεωτερικότητα, γιατί πιστεύει ότι «η τέχνη του μυθιστορήματος είναι μια τέχνη ζωντανή. Το μυθιστόρημα είναι μέσο επικοινωνίας ανάμεσα σε χώρες».

Ο 59χρονος Ορχάν Παμούκ, κοσμοπολίτης και εκπρόσωπος της εκσυγχρονιστικής Τουρκίας, μεταφρασμένος σε 50 γλώσσες, έχει αγαπηθεί πολύ από το ελληνικό κοινό που έχει διαβάσει το «Σπίτι της σιωπής», το «Λευκό κάστρο», το «Μαύρο βιβλίο», το «Χιόνι» κ.ά. (όλα από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα). Χθες γέμισε ασφυκτικά την Αίθουσα Τριάντη του Μεγάρου. Ενα ετερόκλητο κοινό, που κυριαρχούσαν οι νέοι και απουσίαζε το λογοτεχνικό σινάφι.

Ο Παμούκ απέφυγε χθες τις πολιτικές ερωτήσεις. Στην ερώτηση αν το μέλλον της Τουρκίας βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση απάντησε ως εξής: «Η ΕΕ αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα. Η σχέση πια Τουρκίας και ΕΕ έχει κάπως αμβλυνθεί. Δεν υπάρχει το ίδιο ενδιαφέρον με παλιότερα».

Ο Ορχάν Παμούκ, ως γνωστόν, είχε παραπεμφθεί σε δίκη για προσβολή της τουρκικότητας, με αφορμή δηλώσεις του στον ελβετικό Τύπο για το αρμενικό και κουρδικό ζήτημα.

«Το δυσκολότερο ήταν να εξηγήσω γιατί μια χώρα, η οποία είχε επισήμως υιοθετήσει μια πολιτική που θα την οδηγούσε στην ΕΕ, ήθελε να καταδικάσει σε φυλάκιση, ''κάτω από το βλέμμα της Δύσης'', έναν συγγραφέα τόσο γνωστό στις χώρες της Ευρώπης...», γράφει στο βιβλίο «Αλλα Χρώματα» (2006), το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα στα Ελληνικά από την «Ωκεανίδα». Περιλαμβάνει κείμενα αυτοβιογραφικά, δοκίμια για τον πολιτισμό και την πολιτική, αλλά και τον λόγο του στην απονομή του Νόμπελ, με τίτλο «Βαλίτσα του πατέρα μου».

Χθες διάβασε αποσπάσματα από χαριτωμένο κείμενο για την κόρη του, η οποία, όπως ο ίδιος, σε μικρή ηλικία δεν αγαπούσε το σχολείο.

«Ενας ευφυής συγγραφέας πρέπει να πειραματίζεται, να εισάγει τη νεωτερικότητα αλλά και την παράδοση απεριόριστα. Οσα περισσότερα αναμειγνύει, τόσο καλύτερα δημιουργεί έναν ηλεκτρισμό, κάτι καινοτόμο».

«Πιστεύω ότι η λογοτεχνία είναι ο πολυτιμότερος θησαυρός που συνέλεξε η ανθρωπότητα στην προσπάθειά της να καταλάβει τον εαυτό της», έλεγε ο Ορχάν Παμούκ το 2006, στην τελετή απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας, του πρώτου στην Τουρκία. // e-go.gr


3.1.11

Το ελεύθερο πανεπιστήμιο της στοάς


Ξεκινά τον Ιανουάριο ο 13ος κύκλος μαθημάτων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου, που πραγματοποιούνται στη Στοά του Βιβλίου. Οι αιτήσεις για συμμετοχή στα μαθήματα έχουν ήδη ξεκινήσει.

Ο νέος κύκλος περιλαμβάνει:

Πέντε μαθήματα ελληνικής γλώσσας από τον καθηγητή Γιώργο Μπαμπινιώτη με θέμα την «Ιστορία των λέξεων της Ελληνικής» (κάθε Δευτέρα και ώρα 17.00-18.30).

Δέκα μαθήματα για την λογοτεχνική γραφή και ανάγνωση, την ποίηση και την πεζογραφία από τους Κώστα Μουρσελά, Αντώνη Φωστιέρη, Πέτρο Τατσόπουλο, Γιώργη Γιατρομανωλάκη, Ελισσάβετ Κοτζιά (κάθε Τετάρτη και ώρα 19.30-21.00).

Δέκα μαθήματα φιλοσοφίας από τον Χρήστο Γιανναρά με θέμα «Ύπαρξη, συνύπαρξη και το νόημά τους» (κάθε Πέμπτη και ώρα 19.30-21.00).

Δέκα μαθήματα για το μέλος στο αρχαίο δράμα. Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος συνομιλεί με τους συνθέτες: Θάνο Μικρούτσικο, Χρήστο Λεοντή, Σταμάτη Κραουνάκη, Νίκο Ξυδάκη, Βασίλη Δημητρίου, Θόδωρο Αντωνίου, Γιώργο Κουρουπό, Μιχάλη Χριστοδουλίδη, Γιώργο Αναστασόπουλο, Τάκη Φαραζή, Κορνήλιο Σελαμσή (κάθε Παρασκευή και ώρα 17.00-18.30).

Δέκα μαθήματα για τη φιλοσοφία της θρησκείας από τον Μάριο Μπέγζο (κάθε Δευτέρα και ώρα 19.30-21.00).

Πέντε μαθήματα ελληνικής ιστορίας και ιστορικών αμφισβητήσεων από τον Σαράντο Καργάκο (κάθε Τρίτη 17.00-18.30).

Δέκα μαθήματα για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη και προβολή ταινιών, από το αρχείο Σγουράκη, που αφορούν στη ζωή και το έργο τού Νίκου Καζαντζάκη. Συντονίζει ο Δημήτρης Δημηρούλης. Με τους Κώστα Γεωργουσόπουλο, Μίμη Ανδρουλάκη, Ρέα Γαλανάκη, Πάτροκλο Σταύρου (κάθε Τετάρτη και ώρα 17.00-18.30).

Πληροφορίες και δηλώσεις ενδιαφέροντος στην ιστοσελίδα stoabibliou.gr και στα τηλέφωνα 210-3244538, 210-3253989. in.gr