22.11.08

Τέχνης πολέμου συνέχεια.


Σύντομα, η τακτική της μονομαχίας σώμα με σώμα που καθόριζε την έκβαση της μάχης στα ομηρικά χρόνια, αντικαταστάθηκε από μια νέα τακτική, που θα μονοπωλούσε τις πολεμικές επιχειρήσεις στον ελλαδικό χώρο σε όλη την διάρκεια των κλασικών χρόνων, την οπλιτική φάλαγγα. Την ανάγκη γι’ αυτή την αλλαγή επέβαλε η εμφάνιση της πόλης ως νέο πλαίσιο δράσης και ανάπτυξης των πολιτών, η υπεράσπιση της οποίας χρειαζόταν πλέον ισχυρούς αμυντικούς μηχανισμούς που θα απέτρεπε να καταπάτηση των εδαφών της από τις γειτονικές πόλεις-κράτη.

Έτσι, την τέχνη του πολέμου οικειοποιούνται ευρύτερες μάζες πολιτών, οι οποίοι επωμίζονταν την ευθύνη της υπεράσπισης της πόλης τους όταν το καλούσε η ανάγκη. Όσοι ήταν σε θέση να προμηθευτούν οι ίδιοι τον απαραίτητο εξοπλισμό, αποκτούσαν και την ιδιότητα του οπλίτη. Σύντομα οι ηρωικές μονομαχίες αντικαταθιστώνται από μαχόμενους που προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα, παραταγμένους σε γραμμές που σχημάτιζαν μια συμπαγή μάζα που προστατευόταν από το αδιάσπαστο τείχος μιας νέας ασπίδας, η οποία θα έφερνε την επανάσταση στον τρόπο διεξαγωγής των μαχών.

Ο προηγούμενος τύπος ασπίδας, ο λεγόμενος Πύργος, που ακουμπούσε λόγω μεγέθους στο έδαφος, έκανε την δυνατότητα ελιγμών σχεδόν αδύνατη, γι’ αυτό και θεωρείτο καθαρά αμυντικό όπλο. Τώρα, με την χρήση της νέας ασπίδας, οι οπλίτες είχαν τη δυνατότητα να κινηθούν, να ελίσσονται, να αλλάζουν διάταξη και να πολεμούν με μεγαλύτερη ευχέρεια. Το Όπλο (από όπου πήραν και το όνομά τους οι οπλίτες) ήταν στρογγυλή ασπίδα διαμέτρου 90 περίπου εκατοστών, όπου η λαβή είχε μετατεθεί από το κέντρο της ασπίδας στο άκρο της. Με αυτή την αλλαγή καλυπτόταν μόνο το αριστερό τμήμα του σώματος του οπλίτη, αφήνοντας ακάλυπτο το δεξί, την κάλυψη του οποίου αναλάμβανε ο συμπολεμιστής που βρισκόταν ακριβώς στα δεξιά του κ.ο.κ.

Η αλληλοκάλυψη των οπλιτών που αποτελούσαν την οπλιτική φάλαγγα, όπου κανείς δεν ήταν αναντικατάστατος και όλοι εξαρτιώνταν από όλους, γέννησε την έννοια της ισότητας. Η διεύρυνση του προνομίου της εκπαίδευσης στις πολεμικές τεχνικές και η ισότιμη συμμετοχή στην μάχη, οδήγησε στην ίση απονομή των λαφύρων, είτε επρόκειτο για όπλα είτε για γη. Ήταν λοιπόν αναπόφευκτο η στρατιωτική ισότητα να οδηγήσει σταδιακά στην διεκδίκηση ισότητας συμμετοχής και στην πολιτική εξουσία, την οποία μέχρι τότε είχαν στα χέρια τους αποκλειστικά οι αριστοκράτες, αφού αυτοί ήταν οι μόνοι που γνώριζαν την τέχνη του πολέμου μέχρι τότε.

Ο φαλαγγίτης δεν έχει άλογα και δεν είναι εκπαιδευμένος σε μονομαχίες. Είναι πεζός με όπλα του ένα μακρύ δόρυ, ένα κοντό σπαθί και την νέα στρογγυλή ασπίδα, που καλύπτει το μισό σώμα του ίδιου και το μισό σώμα του διπλανού του. Πολεμούν ο ένας δίπλα στον άλλον, ο αριστοκράτης δίπλα στον αγρότη, ο πλούσιος δίπλα στον φτωχό, όπου η ζωή, η περιουσία και το μέλλον του ενός εξαρτάται από όλους τους υπόλοιπους, μια αδιάσπαστη έννοια συνοχής, αλληλεξάρτησης και ισότητας, σε μια μάχη για τη δόξα της πόλης και όχι των αριστοκρατών ή την ατομική δόξα (κλέος).

Έτσι ξεκίνησε η έννοια της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Λίγο οξύμωρο, αν το σκεφτεί κανείς: η τέχνη του πολέμου να γεννά την ιδέα της δημοκρατίας…

***

Από τότε μέχρι σήμερα πολλά έχουν αλλάξει όσον αφορά στις πολεμικές τακτικές. Έχουμε φτάσει στο σημείο να γίνονται μάχες χωρίς την ανθρώπινη παρουσία στα πεδία των μαχών (παιχνίδια πολέμου). Όλα να γίνονται ηλεκτρονικά. Η εκπαίδευση γίνεται μέσα από ηλεκτρονικούς εξομοιωτές, που αντικαθιστούν τον αντίπαλο, αλλά και όλες τις συνθήκες της μάχης με απόλυτη ακρίβεια. Τα σενάρια πολέμου έχουν μεταφερθεί στις αίθουσες των υπολογιστών. Τα σύγχρονα όπλα δέχονται χειρισμούς εξ' αποστάσεως και εντοπίζουν τον στόχο με τη βοήθεια δορυφόρων. Η απόβαση των πολέμων δεν εξαρτάται πλέον ούτε από την αριθμητική υπεροχή ούτε από την προσωπική ικανότητα του στρατιώτη. Νικά όποιος κατέχει την πιο σύγχρονη τεχνολογία. Όλα υπακούν σε αυτήν και χωρίς αυτήν τίποτα δεν μπορεί να τεθεί σε λειτουργία.
Ίσως σήμερα να έχουν γίνει πιο απρόσωπα τα πράγματα, να χάνονται ολόκληροι λαοί με το πάτημα ενός κουμπιού, όμως η τέχνη του πολέμου εξακολουθεί να υπάρχει. Φαίνεται μέσα από τα ονόματα με τα οποία βαπτίζονται τόσο οι πολεμικές επιχειρήσεις («καταιγίδα της ερήμου», «κόκκινος Οκτώβρης» κτλ) όσο και οι εξοπλισμοί.

Παραθέτω μερικούς για του λόγου το αληθές:



Αεροπλάνα:
- mosquito (νυκτερινά καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά-Αγγλία)
- spitfire (καταδιωκτικά-Αγγλία)
- hurricane (καταδιωκτικά-Αγγλία)
- «ιπτάμενα φρούρια» (βομβαρδιστικά-USA)
- mirage (καταδιωκτικά-Γαλλία)
- phantom (καταδιωκτικά-USA)
- starfighter ή «ιπτάμενα φέρετρα» (USA)
- zero Mitsubishi (Ιαπωνία)
- tomachok (καταδιωκτικά-Γερμανία)
- hercules (μεταφορικά)
- falcon (Γαλλία)



Άρματα μάχης:- challenger (Αγγλία)
- panther (Γερμανία)
- leopard (Γερμανία)

Ελικόπτερα:- hioui
- apache
- comache
- puma (USA)
- sea hawk
- sea king

Υποβρύχια:- typhoon

Πύραυλοι:- patriot (αντι-αεροπορικοί εδάφους-αέρος)
- sidewider (αέρος-αέρος)
- sparrow (αέρος-αέρος)
- penguin (εδάφους-θαλάσσης, θαλάσσης-θαλάσσης)


Βόμβες:
- «μαύρη χήρα» (η βόμβα στη Χιροσίμα)

Αντιαεροπορικά πυροβόλα:- άρτεμις (Ελλάδα)

Πλοία:
- enterprise (αεροπλανοφόρο-USA)
- πυρπολητής (κανονιοφόρο-Ελλάδα)
- ζαν ντ’ αρκ (αεροπλανοφόρο-Γαλλία)


Ονόματα που εντυπωσιάζουν στο άκουσμά τους, αλλά που όμως δεν θα καλύψουν ποτέ την ζοφερότητα της επόμενης μέρας, όσο κι αν εξελιχθεί η ηλεκτρονική πλέον τέχνη του πολέμου...

24 σχόλια:

Artanis είπε...

Αυτά τα σύγχρονα, μ΄ αφήνουν παγερά αδιάφορη εξαιτίας της δειλίας τους...Δεν είναι τίμιος πόλεμος, αλλά ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι πλέον, όπου όμως τα θύματα είναι πραγματικά...
Τις προάλλες σκεφτόμουν το έπος κι έκανα έναν επανέλεγχο στις σημειώσεις μου της βιβλιογραφίας για τον Πάτροκλο:
"Ο Έκτορας ονειδίζει τον εαυτό του (Χ99) σε σχέση με την κριτική του Πολυδάμα και την τύχη των άλλων Τρώων του στρατού του...Το απονεννοημένο της σύγκρουσης με τον Αχιλλέα ως μοναδικής ελπίδας εξιλέωσης..Η συνάντηση με την Εκάβη (Ζ254) τη Λαοδίκη (ως αδελφή αλλά και ως κριτική της πόλης-αξία του ονόματός της) καθως και των μητέρων των άλλων στρατιωτών (Ζ238) και ο θρήνος της Ανδρομάχης και των θεραπαινίδων (Ζ407-500) που προοικονομεί τον θάνατό του..."
Φοβερό δεν είναι; Για αυτούς του λόγους μου αρέσει η πολεμική Ιλιάδα περισσότερο από την Οδύσσεια...
Καλή Κυριακή, Ευαγγελία μου...

Leviathan είπε...

ekprliktiki i parousiasi toson pliroforion!bravo!kalo ipoloipo kiriakis kai kali evdomada!

faraona είπε...

Ευαγγελια μου δεν μου αρεσει ο πόλεμος καθόλου.Ουτε οταν τον διαβαζω σαν ιστορικο γεγονος ουτε οταν τον σκεφτομαι σαν τωρινο ενδεχόμενο.
Βρισκω οτι ειναι κυτταρικο ελατωμα του ανθρωπου και υποτίμηση του μυαλου του απο τον ιδιο τον εαυτο του.

Πολλα φιλια και καλη εβδομαδα.

mistiriO/S είπε...

Να συμπληρώσω στην τεχνολογική εξέλιξη τα UAV (αυτόνομα αεροπλάνα).

Πάντως αν δεν πατηθούν εδάφη από στράτευμα (ανθρώπους) δεν έχεις κατακτήσει τίποτα.

Συνεχίζοντας την εμμονή μου με τους κινέζους να συστήσω την "Τέχνη του Πολέμου" του Σουν Τζου. Ένα εγχειρίδιο στρατηγικής πάντα επίκαιρο (μετά από 2500 χρόνια) και όχι μόνο για πολεμικές επιχειρήσεις αλλά και για οικονομικές!

eva είπε...

@artanis, δεν νομίζω ότι είναι θέμα δειλίας. Περισσότερο θέμα εξέλιξης θα έλεγα ότι είναι.
Η Ιλιάδα είναι το έπος του πολέμου.
Η Οδύσσεια είναι το έπος της ειρήνης. Πόλεμος και ειρήνη, δηλαδή οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, από τον ίδιο ποιητή.

Φιλιά :)

eva είπε...

@Leviathan, σ' ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Σχόλιο περισσότερο ήταν, παρά πληροφορίες.

Να' σαι καλά.

Καλή βδομάδα

eva είπε...

@faraona μου, δεν θα συμφωνήσω μαζί σου. Νομίζω ότι ο πόλεμος σπρώχνει το μυαλό στο να ανακαλύπτει νέες μεθόδους, νέες τεχνολογίες, νέες στρατηγικές σε ένα παγκόσμιο σκάκι, όπου συμμετέχουμε, θέλουμε-δεν θέλουμε, μας αρέσει-δεν μας αρέσει, όλοι μας. Αυτό γίνεται σήμερα, αυτό γινόταν από πάντα.

Καλή βδομάδα, καλή μου :)

eva είπε...

Τα γνώριζα, δεν ήξερα την ονομασία τους. Σ' ευχαριστώ για την προσθήκη σου. Αν γνωρίζεις και πώς λεγόταν η πολεμική επιχείρηση στην Γιουγκοσλαβία, που σπάω το κεφάλι μου εδώ και μέρες και δεν μπορώ να το θυμηθώ, θα το εκτιμούσα πολύ!
Το εγχειρίδιο θα το έχω στα υπόψιν.

Σ' ευχαριστώ πολύ.

Καλή σου μέρα :)

eva είπε...

@mistirie, για σένα ήταν το σχόλιο, παρέλειψα το όνομά σου, σόρι!

Χαιρετώ :)

mistiriO/S είπε...

Αναφέρεσαι στον Πόλεμο των Δέκα Ημερών με την ανεξαρτητοποίηση της Σλοβενίας;

mistiriO/S είπε...

ή στη ΝΑΤΟική συμμαχία Allied Force?

eva είπε...

Νομίζω ότι ήταν στην απόσχιση της Βοσνίας. Εκεί δεν ήταν που ανακατεύτηκαν αμερικανικά στρατεύματα, μεταξύ Βοσνίας και Σερβίας; Γύρω στο '92 πρέπει να έγινε η επιχείρηση, αν δεν κάνω λάθος, και την είχαν βαπτίσει με ένα όνομα που συγγένευε με το "καταιγίδα της ερήμου". Κάτι σε καταιγίδα πρέπει να ήταν κι αυτό, αλλά δεν θυμάμαι πώς ακριβώς.

Σταλαγματιά είπε...

Πάντα θεωρούσα τον πόλεμο συνέπεια της αλαζονείας των ανθρώπων.
Είτε με σύγχρονα μέσα είτε όχι το αποτέλεσμα είναι ίδιο,
Η διαφορά έγκειται στον χρόνο που θα συμβεί.
Δεν ξέρω που θα μας οδηγήσει όλο αυτό και το ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου
Δεν με φοβίζει μόνο αλλά με κάνει και έξαλλη.

Καλή σου εβδομάδα evaggelia

Artanis είπε...

Το Σοκ και Δέος που ήταν;

iLiAs είπε...

Ειρήνη & Υγεία..τα άλλα όλα να τα "λουστούν" όσοι τα προκαλούν.

Καλο βράδυ Ευαγγελια :)

eva είπε...

@anastasia μου, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει, μόνο οι προθέσεις.

Καλή σου μέρα.

eva είπε...

@artanis, οι εξομοιωτές έχουν φτάσει να αποδίδουν μέχρι και τις συνθήκες της μάχης, δεν μπορούν να αποδώσουν τις συνέπειες του πολέμου ούτε και τη φρίκη που προκαλεί. Όλα αυτά, οι ζωές που χάνονται, ο πολιτισμός που αφανίζεται, είναι απλώς παράπλευρες απώλειες, στατιστικοί αριθμοί πάνω στην οθόνη.

Πολλά φιλιά

eva είπε...

@ilia, αμήν!... αν και η ιστορία έχει δείξει πως τα λούζονται συνήθως εκείνοι που φταίνε λιγότερο.

Καλή σου μέρα :)

. είπε...

Η ανάρτησή σου όπως πάντα καταπληκτική. Μα και μόνο η λέξη πόλεμος μου φέρνει τρόμο.
Μακάρι η ειρήνη να επικρατούσε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Καλή σου μέρα!

"ζαχαρούλα.." είπε...

πέρασα να σου στείλω μία γλυκιά καλημέρα!!!!!!!!!!!!!!!!

σε φιλώ....

anima είπε...

Μήπως εννοείς την Joint Endeavor;Αν θυμάμαι καλά αυτήν την ονομασία είχε η επιχείρηση αυτή

Παράπλευρες απώλειες...
Ποιός δίνει σημασία αν χαθούν μερικές ψυχές παραπάνω;Ένα λαθάκι ήταν,θα μας πουν
Για να δικαιολογήσουν και να δικαιολογηθούν

Ποιός δίνει σημασία αν πολιτισμοί και έργα τέχνης καταστρέφονται;
Θα φροντίσουν για την αντικατάσταση τους

Σημασία πάνω απ΄όλα έχει η προάσπιση της "ειρήνης" και της "νομιμότητας"
Στο όνομα του διεθνούς δικαίουέχουν γίνει τα μεγαλύτερα εγκλήματα
Και το κακό είναι πως θα συνεχίζονται...

Καλό βράδυ

eva είπε...

@ανασαιμιά μου, μακάρι μια ευχή να μπορούσε να κάνει τη διαφορά.

Σ' ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.

Πολλά φιλιά :)

eva είπε...

Ζαχαρένια @ζαχαρούλα μου!

Γλυκιά καλημέρα και σε σένα! :))

eva είπε...

@anima, το βρήκα. Δεν ήταν το '92, αλλά το '95 και ονομαζόταν "Επιχείρηση Καταιγίδα". Πρόκειται για την μαζική εκδίωξη των Σέρβων από τους Κροάτες (με τις ευλογίες των ΗΠΑ, φυσικά), κίνηση που οδήγησε στην ανεξαρτοποίηση των εδαφών που απαρτίζουν τη σημερινή Κροατία και την πτώση του Μιλόσεβιτς.
Χιλιάδες οι νεκροί, χιλιάδες οι εκδιωγμένοι από τα πάτρια εδάφη, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, κανένας τιμωρημένος.
Αυτό που λες, δηλαδή. Όλα υπακούν στους νόμους του συμφέροντος των λίγων και ισχυρών.

Σ' ευχαριστώ που μπήκες στον κόπο να ψάξεις.

Φιλιά