2.9.08

Σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη και στη Βεργίνα


Ολόχρυσο στεφάνι διακοσμημένο με φύλλα βελανιδιάς τοποθετημένο πάνω σε χρυσό ταφικό αγγείο βρέθηκαν στο ιερό της Ευκλείας, αρχαιολογικός χώρος στην περιοχή της Βεργίνας που ερευνά εδώ και χρόνια το Α.Π.Θ. Ο πολύτιμος θησαυρός, που προφανώς ανήκε σε υψηλό βασιλικό πρόσωπο, ανακαλύφθηκε στο εσωτερικό μεγάλου χάλκινου σκεύους μέσα σε νερό, πάνω σε ανθρώπινα οστά. «Το εύρημα είναι πολύτιμο, καθώς το στεφάνι είναι σχεδόν εφάμιλλο σε ποιότητα και διαστάσεις με εκείνα από τους ασύλητους βασιλικούς τάφους της Μεγάλης Τούμπας» δήλωσε η επικεφαλής - διευθύντρια της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα κ. Χ. Σαατσόγλου - Παλιαδέλη.


Το χρυσό αγγείο που δέχτηκε τα οστά έχει σχήμα κυλινδρικής πυξίδας και απ’ όσο γνωρίζουμε είναι μοναδικό στο είδος του. Συντηρητής ανέλαβε ήδη τις πρώτες βοήθειες και επέβλεψε τη μεταφορά του αγγείου και του στεφανιού σε ασφαλές περιβάλλον, με κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και σκότους. Σύμφωνα με την κ. Παλιαδέλη "θα πάρει καιρό μέχρι το πολύτιμο στεφάνι και τα δύο εντυπωσιακά μετάλλινα αγγεία επανακτήσουν την αρχική τους μορφή. Μέχρι τότε το εύρημα θα αποτελέσει αντικείμενο εξειδικευμένων ερευνών και συνεργασίας ανάμεσα σε συντηρητές και χημικούς, ανθρωπολόγους, κ.λ.π. προκειμένου να απαντηθούν ειδικά ερωτήματα σχετικά με τα υλικά και τη σύστασή των μετάλλινων σκευών, τα οστά και την ηλικία του νεκρού κ.α. "


Η ιστορία του αρχαιολογικού χώρου της Βεργίνας εκτείνεται χρονικά από τον 10ο αι. π.Χ. μέχρι τον 1ο αι. μ.Χ. Η ανασκαφική έρευνα του Μανόλη Ανδρόνικου στη δεκαετία του ’50 με αρχές ’60 αφορά την περίοδο 1000-700 π.Χ. και αποκαλύπτει μια εύρωστη οικονομικά κοινωνία της λεγόμενης πρωτογεωμετρικής και γεωμετρικής περιόδου, προϊστορική φάση μιας κοινωνίας που αποτέλεσε τον πυρήνα για την ίδρυση του μακεδονικού βασιλείου, όταν ο Περδίκκας, ο Γαυάνης και ο Αέροπος, απόγονοι του Ηρακλή από το Άργος της Πελοποννήσου, επέλεξαν τη θέση αυτή για να εγκαταστήσουν την έδρα του νεοσύστατου βασιλείου τους, εγκαινιάζοντας, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη, τη δυναστεία των Τημενιδών.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 η αρχαιολογική σκαπάνη, πάντα υπό την επίβλεψη του Ανδρόνικου, έφερε στο φως σημαντικότατες ανάγλυφες και κυρίως ζωγραφιστές επιτύμβιες στήλες από το κλασικό και πρώιμο ελληνιστικό νεκροταφείο της αρχαίας πόλης. Τα ευρήματα αποτελούν σταθμό στην αρχαιολογία και την ιστορία της τέχνης γιατί είναι τα πρώτα δείγματα μεγάλης ζωγραφικής της κλασικής αρχαιότητας, μιας και η φθαρτότητα των υλικών δεν επέτρεψε την διατήρηση άλλων έργων στον χρόνο. Η ζωγραφική διακόσμηση των δύο ασύλητων τάφων κάτω από την τεράστια επίχωση της Μεγάλης Τούμπας, φώτισε άγνωστες ως τότε πτυχές της αρχαίας ελληνικής τέχνης, γνωστής μόνο έμμεσα, από περιγραφές συγγραφέων και μεταγενέστερα αντίγραφα.


Παράλληλα, το πλήθος των ονομάτων των άσημων κατοίκων της αρχαίας πόλης αποκαθιστά στη γνώση μας τη δημογραφική εικόνα της μακεδονικής πρωτεύουσας και βεβαιώνει περί του γλωσσικού ιδιώματος των αρχαίων Μακεδόνων, ανακάλυψη με βαρύνουσα σημασία για αυτή την τόσο ευαίσθητη περιοχή της Ελλάδας.



Ο Μανόλης Ανδρόνικος γεννήθηκε στην Προύσα της Μ. Ασίας το 1919. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αγορεύτηκε διδάκτορας της ίδιας Σχολής. Το 1949 διορίστηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Το 1954-55 έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Οξφόρδη και το 1961 εκλέχτηκε καθηγητής της Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου εργάσθηκε ως το 1983. Η ανασκαφική του δραστηριότητα απλώνεται σε αρκετές περιοχές της βόρειας Ελλάδας (Βέροια, Κιλκίς, Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη) αλλά το κυριότερο ανασκαφικό του έργο εντοπίζεται στη Βεργίνα, το οποίο οδήγησε το 1977 στην ανακάλυψη των βασιλικών τάφων της Μακεδονίας με τα αμύθητα ευρήματα και στην ανακάλυψη του τάφου του Φιλίππου Β’.

Ο Ανδρόνικος εκτός από μεγάλος αρχαιολόγος υπήρξε και δάσκαλος, που δίδαξε όχι μόνο τους μαθητές και φοιτητές του, αλλά με τα κείμενα και τις διαλέξεις του ανά τον κόσμο ένα ευρύτερο κοινό. Πέρασε κι αυτός στην ιστορία μαζί με τα ευρήματά του και αποτύπωσε στη συνείδησή μας τον εμπνευσμένο αρχαιολόγο, τον λαμπρό επιστήμονα, που η εμμονή του και ίσως αυτό το ένστικτο που «στεφανώνει» μόνο όποιον σκύβει με αγάπη στο αντικείμενό του, τον οδήγησαν στην αποκάλυψη που έμελλε να πλουτίσει θεαματικά τις γνώσεις μας για την ιστορία της Μακεδονίδος γης του Ηροδότου. Πέθανε το 1992.




16 σχόλια:

Antoine είπε...

Χαίρομαι πολύ που νέες ανακαλύψεις γίνονται στη Βόρεια Ελλάδα. Τον αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας έχω να τον επισκεφτώ πολλά χρόνια... αν το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας κάνει καμιά εκδρομή προς εκεί, ίσως χωθώ και εγώ ανάμεσά τους! Χεχε!

Στη Σαντορίνη μου είπαν ότι πραγματοποιούν ανασκαφές -μεταξύ των άλλων τραγικών καταστάσεων- (το μόνο καλό) στο Ακρωτήρι και βρήκαν νέα ευρήματα.

Σταλαγματιά είπε...

Η Ελλάδα είναι ολόκληρη ένας αρχαιολογικός χώρος,
η Βεργίνα η Πέλλα οι Αιγές, τιμημένες πόλεις αφού γέννησαν τον Μ.Αλέξανδρο.
Το σημαντικό όμως είναι όλα αυτά τα ευρήματα να παραμένουν στον τόπο μας και να εκθέτονται έτσι ώστε να μπορούμε να τα βλέπουμε.

Κωνσταντίνος Κόλιος είπε...

Καλησπέρα,

καλό νέο αυτό,
να μην κακολογήσω πάντως επειδή είμαι άσχετος αλλά πέρασα κάποιες φορές από τη Βεργίνα ως βόρειος και αυτό που είδα με μια ματιά ήταν αρκετά πρόχειρο.
Δεν γνωρίζω αν υπάρχει μουσείο εκεί , κάποια σκέψη να γίνει η αν τα ευρήματα απλά μετακινούνται αλλά πιστεύω ο τόπος εκεί έχει να δώσει πολλά ακόμα στο φως.

eva είπε...

@antoine, αν το τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας κάνει καμιά βόλτα προς τα εκεί, περιμένω πρόσκληση! :))

Για την Σαντορίνη, υπάρχουν πολλά κομμάτια της προϊστορικής πόλης που δεν έχουν δει ακόμη το φως της μέρας.

Καλή σου μέρα :)

eva είπε...

@anastasia, αυτό που λες είναι ένα από τα πιο εκπληκτικά χαρακτηριστικά της χώρας μας: δεν σταματάει να ξερνάει ιστορία.

Καλή σου μέρα :)

eva είπε...

@κωνσταντίνε, δεν έχω πάει να τα δω με τα μάτια μου, μόνο από μελέτες τα γνωρίζω, όμως νομίζω πως το μουσείο υπάρχει και πως ήταν το όνειρο ζωής του Ανδρόνικου, που ευτύχησε να το δει πραγματοποιημένο προτού πεθάνει.

Καλημέρα :)

dromaki είπε...

Είμαι περήφανη που τα δύο από τα τρία παιδιά μου σπούδασαν,σπουδάζουν αρχαιολογία.Κι όταν διαβάζω κείμενα σαν τα δικά σου είμαι διπλά περήφανη που είμαι Ελληνίδα.
Ευαγγελία ευχαριστώ.

mistiriO/S είπε...

Όπως είχε πει και πολύ εύστοχα ο Τσώρτσιλ (γενικά για τα Βαλκάνια) παράγουμε πολύ περισσότερη ιστορία απ' ότι μπορούμε να καταναλώσουμε...

Πειράζει που δεν είμαι περήφανος ως (νεο)Έλληνας αλλά ως πολίτης του κόσμου;

Aνεμος είπε...

την καλησπέρα μου/καλώς σε βρήκα πολύ ενδιαφέρον σελίδα άν και μπαίνω πρώτη φορά..

eva είπε...

@dromaki, πώς σου ξέφυγε το τρίτο; :))

Πάντα γλυκιά και πάντα με την καλή σου κουβέντα.

Σε φιλώ, καλό φθινόπωρο :)

faraona είπε...

Καλημερα Ευαγγελια μου
Α! χαιρομαι σημερα τοσο με την αναρτηση σου!
Αυτα τα μερη τα περπατησα καποτε επι χρονια πολλα κι αυτους τους ανθρωπους ευτυχισα να τους γνωρισω.
Η Χρυσα μου ...ενας υπεροχος ανθρωπος ,μια γυναικα γοητευτικη,ανθρωπινη,ακτινοβολα,ενας καταπληκτικος ανθρωπος με φανταστικο παραστημα και ματια λαμπερα.Η καλυτερη μαθητρια του Ανδρονικου ,μια γυναικα που υπηρξε το δεξι του χερι.
Η Χρυσα μου ειναι μια βαθεια μορφωμενη γυναικα ,ενα ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΟ ΑΤΟΜΟ ,ΕΝΑ ΑΣΤΕΡΙ.Κι η μοιρα την αξιωσε σε ενα τετοιο ευρημα,μετα απο τεραστιους κοπους που εχει καταβαλει η ιδια.Η προσφορα της στον χωρο της Αρχαιολογιας ειναι τεραστια.
Για τον Ανδρονικο ας μη πω τιποτα .Μονο αυτο.ΑΘΑΝΑΤΟΣ.ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ.

Η απομακρυνση μου απο τη Θεσσαλονικη μονο γι αυτο μου στοιχιζει.
Γιατι εφυγα μακρυα και βλεπω σπανια πια αυτα τα μερη που τα λατρεψα.Μαζι με τους ανθρωπους σαν τη Χρυσα που πραγματικα ειναι φιλη καρδιας.

Ευαγγελια πολυ σ ευχαριστω για την αναρτηση.
πολυ.

eva είπε...

@mistirie, γιατί μου έβαλες τώρα τα Βαλκάνια μες στη μέση και μου το χάλασες; Τι σχέση έχει η δική μας ιστορία με την ιστορία των Σκοπίων ή της Αλβανίας; Μη τα βάζουμε όλα στο ίδιο τσουβάλι, είναι άδικο!

Κανένας φαντάζομαι πως δεν αισθάνεται και ιδιαίτερα περήφανος για τη σύγχρονη εξέλιξη του έθνους. Τη σύγχρονη λέω, όχι τη νεότερη, γιατί και μέχρι τη νεότερη, καλά τα πηγαίναμε. Τώρα τελευταία μας έκοψε η μαγιονέζα. Αυτό όμως, δεν ακυρώνει ό,τι έχει προηγηθεί, κι ας λέει ο Τσώρτσιλ ό,τι θέλει. Και ο Κίσινγκερ είχε πει πως μόνο αν μας πάρουν τον πολιτισμό θα μπορέσουν να μας εξαφανίσουν ως έθνος, ε, και; Ό,τι λένε πρέπει και να υιοθετείται; Δική μας κρίση δεν έχουμε; Έχουμε. Κι όσο πιο γνώστες είμαστε για το ποιοι είμαστε, τόσο πιο δυνατή θα είναι και η κρίση μας και οι αντιστάσεις μας.

Καλή σου μέρα, κοσμοπολίτη μου :)

eva είπε...

@aneme5, καλώς όρισες και σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.

Καλημέρα

eva είπε...

@faraona, έχω μια Χρύσα κι εγώ, συνονόματή μου είναι, στο Α.Π.Θ. σπούδασε Ιστορία-Αρχαιολογία, λίγο τον πρόλαβε τον Ανδρόνικο, αλλά πρόλαβε και πήρε λίγη από τη λάμψη του, μιας και σήμερα διαπρέπει σε επιφανή θέση στην Εφορεία του Ναυπλίου.

Είναι αυτό που είπα και στο κείμενο, όποιος αγαπάει το αντικείμενό του, το κάνει με μεράκι και πάθος, τότε είναι αδύνατο να μην διαπρέψει.

Εγώ σ' ευχαριστώ για την ανάμνηση που μοιράστηκες. Τέτοιοι άνθρωποι σημαδεύουν τη ζωή μας.

Πολλά φιλιά :)

mistiriO/S είπε...

Χαίρομαι που δυναμιτίζω λίγο τη συζήτηση!

Στην απάντηση σου αγαπητή πιθανώς κρύβεται η μεγαλύτερη αιτία των προβλημάτων αυτής της χώρας: η συνέχεια (ιστορική και "φυλετική") αυτού του ένδοξου παρελθόντος. Ζούμε σε μία διαρκή ψευδαίσθηση ότι είμαστε "καθαροί" απόγονοι και μοναδικοί κληρονόμοι. Δεν αποποιούμαι το ιστορικό φορτίο αλλά τα περί συνέχειας... μακριά μου (ελπίζω και μας). Άμα ο "μπαμπάς" ήταν τρανός κληρονομικά είναι και ο "υιός"; Γι' αυτό μας κυβερνάνε τα τζάκια στην Ελλάδα.

Όσο για τον Κίσινγκερ και την περίφημη φράση είναι με μεγάλη πιθανότητα μύθος
(Ρίξε μία ματιά εδώ)
http://www.iospress.gr/ios2001/ios20010401b.htm

eva είπε...

@mistirie, μου δίνεις πολύ καλή πάσα να συνεχίσω.
Λοιπόν, δεν έχω καμία ψευδαίσθηση περί φυλετικής τουλάχιστον συνέχειας. Αμφιβάλλω αν υπάρχει έστω κι ένας τρεισχιλιετής Έλληνας σήμερα στην Ελλάδα. Τα δισύλλαβα επίθετα αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Πολύ λίγα δισύλλαβα επίθετα έχουν ρίζα ελληνική. Ως επί το πλήστον είναι σλαβικής προέλευσης.
Όμως, φίλε μου, οι Σλάβοι δεν είναι τρεισχιλιετές έθνος. Πρωτοεμφανίστηκαν στα Βαλκάνια τον 6ο αιώνα μ.Χ. ως υποτελείς άλλων βαρβαρικών φύλων (Αβάρων, Κοτριγούρων κ.ά.) που κατηφόρισαν απο τον βορά και επιδίδονταν σε επιδρομές κυρίως εναντίον των βορειότερων επαρχιών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τα κυριότερα σλαβικά φύλα που εγκαταστάθηκαν στον αραιοκατοικημένο τότε ελλαδικό χώρο ήταν οι Εζερίτες και οι Μηλιγγοί στην Πελοπόννησο, οι Βελεγεζίτες στη Θεσσαλία, οι Βερζίτες, οι Σαγουδάτοι, οι Σμολεάνοι, οι Δρογουβίτες, οι Στρυμωνίτες και οι Ρυγχίνοι στη Μακεδονία.
ΟΜΩΣ: ό,που εγκαταστάθηκαν αποτελούνταν από μικρές, ανοργάνωτες ομάδες κτηνοτρόφων και γεωργών με ειρηνική παρουσία κατά κανόνα, οι οποίες στην πορεία έγιναν αυτοτελείς διοικητικές ενότητες, γνωστές ως σκλαβηνίες, που ήταν οργανικά ενταγμένες στο βυζαντινό διοικητικό σύστημα και διοικούνταν από βυζαντινούς αξιωματούχους. Με το πέρασμα του χρόνου οι Σλάβοι αφομοιώθηκαν από το ελληνικό στοιχείο, πράγμα που βοήθησε ο εκχριστιανισμός τους και η διασπορά τους από βυζ. αυτοκράτορες σε σημεία όπου ΔΕΝ υπήρχαν ομοεθνείς τους, με αποτέλεσμα, το μόνο κατάλοιπο της ιστορικής τους παρουσίας στον ελληνικό χώρο σήμερα να μην είναι παρά ορισμένα σλαβικά τοπωνύμια και επίθετα.

Οι γείτονές μας οι Βούλγαροι ήταν τουρκικό φύλο, το οποίο κατοικούσε αρχικά στον Καύκασο. Αργότερα, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Αζοφικής Θάλασσας, όπου ίδρυσαν κράτος με ονομασία Μεγάλη Βουλγαρία. Γύρω στο 660 μ.Χ. (7ος αιώνας δηλαδή) αυτό το κράτος διασπάστηκε και μια ομάδα από αυτούς εγκαταστάθηκε στην περιοχή της σημερινής Ρουμανίας, όπου άρχισε να επιδίδεται, όπως και οι προηγούμενοι σε επιδρομές κατά των βυζαντινών εδαφών.

Οι Κροάτες εμφανίστηκαν στην ιστορική σκηνή τον 9ο αιώνα, πάλι μ.Χ., όταν ασπάστηκαν τον ρωμαιοκαθολικισμό και οι Σέρβοι την ίδια πάλι περίοδο, όπου εκχριστιανίστηκαν περί το 867-874.
Στα μέσα του 9ου αιώνα τα σλαβικά φύλα που προτίμησαν τις σημερινές ρωσικές στέπες για έδρα τους, δέχτηκαν την επέμβαση ομάδων Ρως, που ήταν κλάδος των Βίκινγκς, και συστάθηκαν σε ενιαίο κράτος, γνωστό ως Ρωσία.

Όπως βλέπεις, ιστορικά είμαστε οι παλαιότεροι ένοικοι της περιοχής και όχι μόνο, όσα φύλα εγκαταστάθηκαν στον βαλκανικό χώρο δέχτηκαν βαθιές πολιτισμικές επιδράσεις από τον κραταιό τότε βυζαντινό πολιτισμό, συνέχεια του αρχαιοελληνικού. Δεν υπάρχει επομένως αμφισβήτηση ούτε για το ποιος επιβλήθηκε πολιτισμικά σε ποιον.

Το ένδοξο παρελθόν δεν το λέω εγώ, το λέει η κληρονομιά μας. Δεν ήταν ούτε Σέρβος ούτε Σλάβος αυτός που έθεσε τα θεμέλια του ευρωπαϊκού πολιτισμού, της φιλοσοφίας, της επιστήμης, των τεχνών και των γραμμάτων. Έλληνες ήταν και ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας και ο Απελλής και ο Φειδίας και ο Πυθαγόρας και ο Πίνδαρος και όλο το κατεβατό που ξέρεις και ξέρω και ξέρει κι όλος ο κόσμος, πώς να το κάνουμε. Τον Κίσινγκερ τον ανέφερα ως παράδειγμα για να τονίσω πως δεν πρέπει να καταπίνουμε αμάσητα ότι μας πασάρουν, αλλά να έχουμε τη δυνατότητα να τα κρίνουμε και εμείς να αποφασίζουμε αν αξίζει να τα ενστερνιστούμε ή όχι.

Καλό απόγευμα :)